تکمیل شبکه های پایاب در دولت سیزدهم با مدل ملی آب منطقه ای آذربایجان شرقی

به گزارش ایرنا، با وجود محدودیت روزافزون منابع آبی، افزایش جمعیت، تغییرات اقلیمی و تهدید امنیت غذایی، تسریع ساخت شبکه های آبیاری پیشرفته با بازدهی بالاتر از اهمیت ویژه برخوردار شده که ساخت شبکه پایاب سدها از جمله سدآیدغموش میانه و سهند هشترود برای تحقق این هدف بوده است.
این مهم مستلزم ساخت و اجرای همزمان سد و شبکه بوده که در اغلب موارد به دلیل محدودیت منابع اعتباری اتفاق نمی افتد، از سوی دیگر، ماهیت خطی پروژه های خط انتقال آب و شبکه های توزیع و کثرت ذینفعان، موجب اجرای پرهزینه و زمان بر این پروژه ها شده و طولانی شدن مدت اجرا، فرسودگی تجهیزات و هدررفت سرمایه گذاری های عظیم دولتی و بروز تنش های اجتماعی را در پی دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: برای اجرایی کردن سیاست های دولت مردمی سیزدهم برای خدمت رسانی جهادی و سریع به مردم، برای تسریع اجرای شبکه های آبیاری، پس از ایجاد تشکل های مردمی و هم اندیشی و همفکری با آنان و تجربه روش هایی مانند اجرای مشارکتی، خود اجرایی توسط کشاورزان با تامین تجهیزات از سوی دولت انجام شد.

یوسف غفارزاده اظهار کرد: واگذاری مدیریت بهره برداری و نگهداری شبکه ها به بهره برداران، در پی جذب سایر منابع اعتباری، در نهایت با طرحی ابتکاری با ترغیب ذینفعان، با استفاده از ظرفیت های قانونی و جلب مشارکت سرمایه گذاران بخش خصوصی در ساخت شبکه های آبیاری به روش تامین مالی BOT ( ساخت، بهره برداری و انتقال ) در ساخت شبکه سد آیدوغموش اقدام شد.

وی افزود: برای نخستین بار در کشور، در تابستان ۱۴۰۱ تفاهم نامه ای با سرمایه گذار بخش خصوصی، مسئولین استانی و مشارکت کشاورزان و تعاونی های آببران به عنوان ذینفعان اصلی شبکه پایاب، برای ساخت یکهزار و ۲۰۰ هکتار از شبکه پایاب سد آیدوغموش میانه با راهبری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی و سازمان جهاد کشاورزی و نظارت عالیه شرکت مدیریت منابع آب ایران به امضا رسید. برای نخستین بار در کشور، در تابستان ۱۴۰۱ تفاهم نامه ای با سرمایه گذار بخش خصوصی، مسئولین استانی و مشارکت کشاورزان و تعاونی های آببران به عنوان ذینفعان اصلی شبکه پایاب، برای ساخت یکهزار و ۲۰۰ هکتار از شبکه پایاب سد آیدوغموش میانه با راهبری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی و سازمان جهاد کشاورزی و نظارت عالیه شرکت مدیریت منابع آب ایران به امضا رسید.
غفارزاده ادامه داد: مطابق این تفاهم نامه در قبال تامین سرمایه توسط سرمایه گذار و تخصیص آب مورد نیاز پروژه توسط شرکت آب منطقه ای، تعاونی های آب بران نیز اراضی خود را در ازای مبلغ مورد توافق با سرمایه گذار به مدت چهار سال در اختیار سرمایه گذار قرار دادند.
وی گفت: در این روش با اجرای تعهدات طرفین و بهره برداری از شبکه و برگشت اصل سرمایه و سود مورد انتظار سرمایه گذار در مدت چهار سال، شبکه اجرا شده به طور کامل به کشاورزان منتقل می شود.

غفارزاده با اشاره مشخصات منحصر به فرد طرح شبکه سدآیدوغموش ادامه داد: می توان به بهره برداری سریع، آسان و منعطف و البته کاهش هزینه های اجرایی تا حدود ۵۰ درصد در مقایسه با سایر روش های متداول اشاره کرد.
وی گفت: با طرح ارائه شده سرمایه گذار در چارچوب طرح مصوب، کل اراضی، طبق توافق بهره برداران و سرمایه گذار، به واحدهای کوچک تر با تاسیسات مورد نیاز و قابلیت بهره برداری مجزا تقسیم شده است.

وی خاطرنشان کرد: این مدل به عنوان الگو انتخاب شده و وزارت نیرو به دنبال تسری دادن آن به سایر طرح های مطرح در کشور است.

اشتغالزایی برای یکهزار نفر از جوانان منطقه با اجرای طرح آیدوغموش

غفارزاده اعلام کرد: عملیات اجرایی مرحله اول طرح توسط سرمایه گذار در سطح ۸۰۰ هکتار شبکه اصلی از مهر ماه ۱۴۰۱ آغاز شد و با هماهنگی سازمان جهاد کشاورزی در خرداد ۱۴۰۲ به بهره برداری می رسد که موجب اشتغالزایی برای یکهزار نفر از جوانان منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم شده و رونق تولید و امنیت غذایی را در سال مهار تورم و رشد تولید در پی خواهد داشت.

وی یادآور شد: این ابتکار شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی، از سوی مقام عالی وزارت نیرو به عنوان الگوی ملی مطرح شده و با حمایت ویژه ایشان در سطح کشور گسترس خواهد یافت.
وی گفت: در راستای اجرای دستور وزیر نیرو برای تبادل تجربیات و گسترش این تجربه موفق، انتقال تجربه و الگوسازی بومی برای مدیران و کشاورزان سایر استان ها با بازدید میدانی از طرح و دیدار با مجریان ذیربط انجام می شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی همچنین در خصوص طرح شبکه سد سهند هشترود نیز گفت: تلاش شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی برای تسری تجربه یاد شده، منجر به تفاهم نامه دیگری بین بخش خصوصی و ذینفعان در ۴۱۰۰ هکتار از اراضی پایاب سد سهند هشترود در قالب روش B.O.T شده است که اقدامات اجرایی توسط سرمایه گذار بخش خصوصی در ماه های آینده آغاز خواهد شد.

ابتکار عمل شرکت آب منطقه ای در خصوص جلب مشارکت کشاورزان و بهره برداران و سرمایه گذاران در قالب مدل ملی در کشور جاری سازی می شود

مشاور مدیرعامل و مدیرمشارکت های مردمی شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: ابتکار عمل شرکت آب منطقه ای در خصوص جلب مشارکت کشاورزان و بهره برداران و سرمایه گذاران بخش خصوصی در اجرای طرح های توسعه منابع اب بدستور وزیر نیرو در قالب مدل ملی در سطح کشور جاری سازی خواهد شد.
فرهاد پاک نیا اظهار کرد: محدودیت روزافزون منابع آبی، افزایش جمعیت، تغییرات اقلیمی و تهدید امنیت غذایی، تسریع در احداث شبکه های آبیاری مدرن با بهره وری بالاتر و استقرار مدیریت بهینه منابع و مصارف آب را از اهمیتی ویژه برخوردار کرده است.
وی ادامه داد: در این راستا احداث و اجرای هم زمان سدها و شبکه های اصلی و فرعی امری اجتناب ناپذیر است و در اغلب موارد به دلیل محدودیت منابع مالی و اعتباری این مهم اتفاق نمی افتد و موجب تطویل زمان اجرا و به دنبال آن افزایش هزینه ها و تشدید مشکلات اجرایی و اجتماعی و افزایش مهاجرت نیروی کار از محیط روستاها به شهرها می‌ شود.
وی افزود: از سوی دیگر، ماهیت خطی پروژه های خط انتقال آب و شبکه های توزیع و کثرت ذینفعان، موجب اجرای پرهزینه و زمان بر این پروژه ها می شود و طولانی شدن مدت اجرا ، فرسودگی تجهیزات و هدررفت سرمایه گذاری های عظیم دولتی و تشدید تنش های اجتماعی به دلیل بلاتکلیف ماندن طرح ها را در پی دارد.

پاک نیا ادامه داد: مدیریت شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی برای اجرایی کردن سیاست های دولت مردمی سیزدهم برای استقرار مدیریت مشارکتی آب و خدمت رسانی جهادی و سریع به کشاورزان و بهره برداران، در گام اول ضمن اعتمادسازی و انسجام بخشی اقدامات مدیریت مشارکتی آب را با هدف همدلی و همگرایی با مساعدت نمایندگان مجلس و فرمانداران شهرستان ها، کمیته راهبری شبکه طرح های هدف را به منظور انسجام بخشی اقدامات و هم افزایی و هم گرایی و استقرار خرد جمعی راه اندازی کرد.

وی ادامه داد: پس از ایجاد تعاونی های آببران و هم اندیشی و همفکری با آنان و تجربه روش هایی مانند اجرای مدیریت مشارکتی آب با اخذ وام از بانک کشاورزی، در گام دوم روش خود اجرایی توسط کشاورزان با تامین تجهیزات از سوی شرکت آب منطقه ای و در گام سوم پس از توانمند سازی بهره برداران و تعاونی های آببران واگذاری مدیریت بهره برداری و نگهداری شبکه ها به تعاونی ها و بهره برداران تحقق پیدا کرده است.

وی ادامه داد: یکی از ویژگی های بسیار ارزشمند که می توان اشاره کرد این است که بهره برداران برای بار دوم اقدام به مشارکت مالی و تامین اراضی مورد نیاز طرح بدون دریافت هزینه ریالی و به دنبال آن ضمن تامین هزینه های کشت ، داشت و برداشت نسبت به پرداخت اقساط و مطالبات بانکی هزینه های تعمیرات و نگهداری و بهره برداری شبکه را برعهده گرفته اند و در حقیقت به انسجام بخشی سرمایه های اجتماعی و ظرفیت های بالقوه مردمی در مدیریت بهینه منابع مصارف آب پرداخته شده است.

پاک نیا خاطرنشان کرد: ایجاد تنوع در تامین منابع مالی و اعتباری با استفاده از ظرفیت های قانونی و در نهایت برای نخستین بار با طرحی ابتکاری ضمن ترغیب ذینفعان، با استفاده از ظرفیتهای قانونی و جلب مشارکت سرمایه گذاران بخش خصوصی در احداث تاسیسات آبی و شبکه های آبیاری و زهکشی در سطح استان پرداخته شده است.

وی یادآور شد: با این روش در سال ۱۴۰۱ بیش از چهار هزار و ۵۰۰ هکتار از راضی پایاب شبکه ها و ایستگاه‌های پمپاژ به روش سرمایه گذاری عمومی و خصوصی به بهره برداری رسیده و مدیریت بهره برداری آنها به تعاونی های آببران واگذار شده است و در سال ۱۴۰۲ نیز فازهای ۲ و ۳ و ۴ شبکه سهند به میزان چهار هزار و ۱۰۰ هکتار به روش BOT توافقنامه به امضا رسیده و اقدامات قراردادی بین کشاورزان و سرمایه گذار بخش خصوصی با نظارت و راهبری مدیریت شرکت آب منطقه ای و مدیریت سازمان جهاد کشاورزی استان فرماندار و نماینده مردم شهرستان هشترود و چاراویماق در مجلس شورای اسلامی شروع شده است.
پاک نیا توضیح داد: مطابق این تفاهم نامه در قبال تامین سرمایه توسط سرمایه گذار و تخصیص آب مورد نیاز پروژه توسط شرکت آب منطقه ای، تعاونیهای آب بران نیز اراضی خود را در ازای مبلغ مورد توافق با سرمایه گذار به مدت پنج سال در اختیار سرمایه گذار قرار دادند.
وی گفت: در این روش با اجرای تعهدات طرفین و بهره برداری از شبکه، و برگشت اصل سرمایه و سود مورد انتظار سرمایه گذار در مدت پنج سال، شبکه اجرا شده به طور کامل به کشاورزان منتقل خواهد شد.

پاک نیا از مشخصات منحصر به فرد این طرح، به بهره برداری سریع، آسان و منعطف و البته کاهش هزینه های اجرایی تا حدود ۵۰ درصد در مقایسه با سایر روش های متداول اشاره کرد.
پاک نیا از مشخصات منحصر به فرد این طرح، به بهره برداری سریع، آسان و منعطف و البته کاهش هزینه های اجرایی تا حدود ۵۰ درصد در مقایسه با سایر روش های متداول اشاره کرد.
وی گفت: با طرح ارائه شده سرمایه گذار در چارچوب طرح مصوب، کل اراضی، طبق توافق بهره برداران و سرمایه گذار، به واحدهای کوچک تر با تاسیسات مورد نیاز و قابلیت بهره برداری مجزا تقسیم شده است .
پاک نیا گفت: با اجرای این مدل، برای ۱۵۰۰ نفر از جوانان و کشاورزان منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال زایی خواهد شد و همچنین رونق تولید و امنیت غذایی را در سال مهار تورم و رشد تولید در پی خواهد داشت.

به گزارش ایرنا، سد آیدوغموش به عنوان یکی از سدهای مخزنی و بزرک آذربایجان شرقی با ظرفیت ذخیره ۱۴۶ میلیون مترمکعب و قابلیت تنظیم ۱۳۱ میلیون مترمکعب در سال ۱۳۸۴ به بهره برداری رسید.

آورد آب سالیانه رودخانه آیدوغموش به طول ۱۳۵ کیلومتر ، ۲۲۸ میلیون مترمکعب می باشد که پس از سرچشمه گرفتن از کوه های " بلقیس " و " قره داغ " وارد رودخانه " قزل اوزن " می شود.

12 هزار هکتار از پایاب این سد در برنامه ساماندهی قرار دارد.

سد خاکی سهند هشترود با حجم مفید ۱۶۰ میلیون متر مکعب بر روی رودخانه «قرانقو» از سرشاخه های رودخانه «قزل اوزن» و در ۳۵ کیلومتری شهرستان هشترود با اهداف تأمین آب شرب و صنعت منطقه و توسعه کشاورزی احداث شده و از سال ۱۳۸۵ در حال بهره برداری است.

اراضی طرح و توسعه شبکه پایاب سد سهند هشترود در قالب پنج واحد عمرانی به وسعت هفت هزار و ۵۰۰ هکتار در دو طرف جاده هشترود - مراغه و در مجاورت رودخانه قرانقو واقع شده است.

به گزارش ایرنا ، آیت الله سیدابراهیم رییسی آخر هفته جاری (روزهای ۱۸ و ۱۹ خرداد جاری) به عنوان پنجمین سفر از دور دوم سفرهای استانی به آذربایجان شرقی سفر می کند بر این اساس ۲۲۰هزار میلیارد تومان اعتبار طرح و تسهیلات به استان پیش بینی شده است.