محمدحسین قادری‌نائینی درباره محتوای کتاب رکن سوم که به تازکی ترجمه و منتشر شده است، به خبرنگار کتاب ایرنا توضیح داد: جامعه یا رکن سوم اجتماع در این کتاب کلید واژه اصلی و کانون بحث است. درباره اینکه از دوران فئودالی قرون وسطی به بعد چگونه در جوامع توسعه یافته امروز حکومت و بازار از دل جامعه ظهور پیدا کرد و سه رکن اجتماع را تشکیل دادند، در این کتاب توضیح داده شده است. پیشرفت تکنولوژی یا مصائب اقتصادی نظیر رکود عمیق در طول زمان تعادل بین سه رکن اجتماع را مخدوش کرد.
مترجم کتاب رکن سوم با بیان اینکه در بخش اول کتاب (چهار فصل اول) چگونگی تاثیر حکومت و بازار در کشورهای پیشرفته بررسی می‌شود، ادامه داد: برای توضیح این فرایند از کامل‌ترینِ نمونه واقعی داد و ستد بازار یعنی «بدهی» به عنوان نکته کلیدی در کشور بریتانیا (به عنوان نماد) استفاده می‌شود. توجیهات کالوین (کشیش و عالم الهیات فرانسوی) در رابطه اینکه اگر از پول استفاده نشود بی‌ثمر است به نوعی ربا را توجیه و سرمایه‌داری را تشویق می‌کند.
به گفته او، در کتاب رکن سوم نقش و اهمیت طبقه متوسط زمین‌دار لایق و کارآمد با ذهنیت تجاری که معمولا پایین‌تراز طبقه اشراف بودند برجسته می‌شود و همچنین در کتاب اقدام کسبه مستقل فعال در کسب قدرت از طریق پارلمان مشاهده می‌شود. زمانی که حکومت محدود (مشروطه) شد راه برای رقابت‌های واقعی بازار گشوده شد. در مجموع حکومت مهار و محدود شده طبق قانون اساسی (مشروطه) بازار را آزاد و بازار آزاد حکومت را محدود کرد. در واقع هزار سال تکامل ارکان اجتماع (در چهار فصل) برای تاریخ‌نگاران بطور سریع ولی دقیق و تقریبا به تفصیل پوشش داده شده است.
اصلاحاتی که به زیان جامعه تمام شد
قادری‌نائینی درباره بخش دوم (عدم تعامل) کتاب رکن سوم توضیح داد: در این بخش درباره اینکه چگونه ارکان حکومت و همچنین ارکان بازار رشد کرد و به دموکراسی، عمق بیشتری داده شد، بحث می‌شود. تغییرات در خصوص مقررات‌زدایی و کاهش موانع تجارت و جریان سرمایه در دهه ۱۹۸۰ و تاثیرات اخلال‌گرانه انقلاب اطلاعات و ارتباطات و تاثیرات آن بر بهره‌وری و اشتغال از طریق اتوماسیون، تجارت، همچنین موضوع درآمد در فصل مهم و جداگانه مورد بررسی قرار گرفته‌است. دو کشور چین و هندوستان در یک فصل جداگاه با عنوان «نیمه دیگر جهان» به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته و اشاره شده که هر دو دارای رشد فوق العاده و هریک دارای نوعی از عدم تعادل در ارکان اجتماع خود هستند.
به گفته این مترجم، در این دوران کشورهای انگلوامریکن ( انگلستان و کشورهای انگلیسی زبان قاره امریکا) بازار را به زیان حکومت تقویت کردند، در حالی که در اروپا دولت‌های مقتدر مرکزی بازار یکپارچه را ترجیح دادند که مجموعه اصلاحات به زیان رکن جامعه تمام شد.
او ادامه داد: در بخش سوم سرچشمه عدم تعادل‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد که با آن روبه رو هستیم و اشاره می‌شود، رونق بازار، آزادسازی و یکپارچه‌سازی لازم برای احیای رشد را میسر کرده، با تغییرات تکنولوژیک و هزینه تجاری کمتر تقویت شده، امکان افزایش رقابت را در همه جا فراهم و گروه‌های برنده و بازنده را در هر کشوری ایجاد کرده است. در ضمن اشاره می‌شود که تکنولوژی به طور مستمر پیشرفت می‌کند و اتوماسیون بسیاری از مشاغل دیگر را مورد تهدید قرار می‌دهد، در حالی که هنوز رشد اقتصادی لازم را ایجاد نکرده است تا به رفع مشکلات اجتماع بپردازد.
این مترجم با اشاره به اینکه در کتاب رکن سوم درباره محلی‌گرایی توضیح داده می‌شود، بیان کرد: در کتاب توضیح داده می‌شود که چگونه محلی‌گرایی همه‌شمول می‌تواند راه چاره و پاسخ بسیاری از پرسش‌ها باشد. محلی‌گرائی به عنوان فرایند تمرکز زدایی قدرت به سطح محلی به طوری که مردم احساس کنند در جامعه‌های خود توانمندتر شده‌اند، مطرح است.
کتاب رکن سوم برای همه قابل استفاده است
قادری‌نائینی درباره مخاطب کتاب رکن سوم توضیح داد: مطالب این کتاب مرتبط با علوم اقتصادی، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی و تا حدودی تاریخی است (تاریخ توسعه غرب به تفصیل و در بخش اول مورد بحث قرار گرفته است). مخاطب کتاب گرچه عمدتا می‌توانند جامعه دانشگاهی و محققان اقتصادی باشند اما این کتاب برای همه قابل استفاده است.
این مترجم با تاکید بر اینکه مردم در کشورهای توسعه‌یافته دارای ذهن جست‌وجوگر هستند، درباره مخاطب ایرانی کتاب‌های اقتصادی بیان کرد: باید توجه داشت که مردم در کشورهای توسعه یافته غربی به طور کلی مستقل از منافع آنی و مادی دارای ذهن جست‌وجوگر هستند. این مساله به نظر من یکی از دلایل پیشرفت و ترقی آن کشورها است. متاسفانه چنین چیزی بسیار به ندرت در خصوص ایرانی‌ها مشاهده می‌شود. ایرانی‌ها نه تنها به منابع اقتصادی بلکه به علوم دیگر نیز اگر دارای منافع مادی و فوری نباشد آنطور که باید و شاید توجه ندارند. یکی از دلایل آن می‌تواند کاهلی (تنبلی)باشد ولی دلیل اصلی نیست. اینکه چه می‌شود کرد جای بحث دارد.
کتاب رکن سوم نوشته راغورام جی. راجان و ترجمه محمدحسین قادری نائینی در ۴۳۲ صفحه به قیمت ۳۳۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۲ توسط انتشاارت گپ منتشر شد.
نظر شما