به گزارش ایرنا، سفالگری قدمتی چندین هزار ساله در ایران دارد و از قدیمی‌ترین هنرهای ایران و دنیا محسوب می‌شود، با این حال این رشته نیز مانند خیلی از هنرهای دستی دیگر این روزها از رونق همیشگی برخوردار نیست.
هنرمندان این رشته با اصالت و کهن که با هنر دست خود به خلق آثار می پردازند و به خاک جان و جلا می بخشند این روزها با مسایل، مشکلات و دغدغه های مختلفی از جمله نداشتن اختصاصی برای تولید و افزایش هزینه های مواد اولیه و همچنین نبودن سرمایه در گردش و نداشتن بیمه دست و پنجه نرم می کنند.
بیش از ۱۵۰ هنرمند صنایع دستی استان قزوین در رشته سفال و سرامیک به فعالیت می پردازند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) قزوین به سراغ «زهرا درویشی»، هنرمند و سرپرست کارگاه سفال و سرامیک هنرهای سنتی در سرای سعدالسلطنه قزوین رفت تا پیرامون مسائل و مشکلات هنرمندان این رشته هنری به گفت‌وگو بپردازد.
ایرنا. این کار را چطور شروع کردید؟
فارغ التحصیل رشته مهندسی مواد گرایش سرامیک از دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) هستم و حدود ۱۰ سال سابقه کاری در رشته سرامیک و کار در شرکت های مرتبط با تولید این محصول به عنوان کارشناس آزمایشگاه و مدیر واحد کنترل کیفیت هستم.
با توجه به علاقه ام به فعالیت در حوزه صنایع دستی از سال ۹۸ کار کارگاهی خود را شروع کردم.
ایرنا. مختصری راجع به تاریخچه این حرفه و هنر توضیح بفرمایید.
ساخت ظروف سرامیک دست‌ساز زیر مجموعه هنر سفال گری است و البته فوت و فن مخصوص به خود را دارد.
ظروف سرامیک از ۲ قسمت بدنه و لعاب تشکیل شده است،قسمت بدنه از گل رس درست می شود و باید در تهیه گل باید دقت کرد چرا که اگر نامرغوب باشد ظرف ساخته شده دچار ترک می شود و دومی لعاب است که در رنگ های مختلف تهیه شده و روی ظروف کار می شوند.
ظروف سرامیکی از بهترین ظروف برای پخت و طبخ غذا هستند به گونه ای که از قرن ها پیش به عنوان بهترین وسیله برای طبخ و ذخیره غذا استفاده می شد اما به مرو زمان با وارد شدن ترکیبات دیگر مانند مس، فلز استفاده از ظروف سرامیکی کم رنگ تر شد.
در واقع یک ظروف سرامیکی دست ساز از خاک رس باید فرایندهای شکل دادن، خشک شدن، حرارت دیدن در کوره و در نهایت نقاشی و لعاب زدن را پشت سرمی گذارد و سپس آماده مصرف می شود.
باید یادآور شد کار ما سفالگری نیست بلکه از قالب استفاده کرده و کارهای دستی انجام می دهیم.
ایرنا، ساخت ظروف سرامیکی چه مدت زمان می خواهد و چقدر سرمایه لازم دارد؟
ظروف سرامیکی محبوب ترین و پر استفاده ترین ظروفی ست که در پذیرایی و چیدمان دکوراسیون استفاده می شود، این ظروف به دلیل دست ساز بودن منحصر به فرد بوده و دارای زیبایی و جلوه خاصی هستند.
مقدار سرمایه مورد نیاز بستگی به ظرفیت کارگاه تولیدی دارد، کارگاه تولیدی ما ماهانه بطور میانگین سه هزار عدد لیوان تولید می کند و محدودیت ما کوره است البته دیگ کوره خریدار کردیم ولی هنوز راه اندازی نشده است اگر کسی بخواهد الان وارد این کار شود به طور معمول حدود ۲ میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد.
ایرنا. خلق اثر در رشته شما کار آسانی است؟
مانند سایر حرفه ها و هنرها وجود استعداد و علاقه لازمه فعالیت در این کار است، تولید و خلق یک اثر سرامیکی که از گذشته‌های دور به نسل امروزی ارث رسیده دارای پیچیدگی‌ها و مراحل بعضا زمان‌بر و هزینه‌بری است و به دلیل اینکه اغلب کارها دستی بود فشار زیادی به جسم به ویژه دست، پا و کمر وارد می شود و از طرفی هنرمندان این رشته باید با فرمول خاک و لعاب آشنا باشند.
ایرنا. بازار فروش و درآمد ماهیانه چگونه است؟
متاسفانه با تمام هزینه و زمانی که برای تولید این محصولات صرف می شود بازار فروشی چندانی در قزوین نداریم و تولیدات خود را با قیمت کمی به صورت عمده به تهران ارسال می کنیم در صورتی که اگر مورد حمایت قرار بگیریم و بتوانیم محصولات خود را در بازار قزوین عرضه کنیم بدون شک برای ما به صرفه تر خواهد بود.
مهم ترین مشکل ما نداشتن بازار فروش در قزوین و دشواری هایی است که در حوزه بازاریابی داریم.
ایرنا. هنرمندان قزوینی از نظر زیر ساخت ها با چه کمبود ها و مشکلاتی مواجه اند؟
باید زیر ساخت های لازم برای عرضه و تولید محصولات هنری و صنایع دستی فراهم شود، ایجاد بازارچه های فصلی و نمایشگاه ها کمک شایانی به شناساندن هنرمندان در عرصه های مختلف و فروش محصولات آنها می کند که باید مورد توجه دست اندرکاران قرار بگیرد.
ایرنا.عمده مشکل هنرمندان سفال سرامیک چیست؟
نداشتن بیمه در حال حاضر ما و همکاران مان را آزار می دهد، با توجه به اینکه سفال و سرامیک جزو هنرهای صنایع دستی به شمار می رود ولی هنرمندان این رشته هنری تحت پوشش بیمه قرار ندارند و سازمان تامین اجتماعی سفال و سرامیک را از زیر مجموعه صنایع دستی خارج کرده این مساله موجب شده تا هزینه بیمه این افراد افزایش باید و این افراد توان بیمه کردن خود و افراد شاغل در کارگاه را ندارند.
نکته جالب اینجاست که سفال و سرامیک اصلی ترین رشته در صنایع دستی بشمار می رود و وقتی به گذشته برمی گردیم و به تاریخ ایران نگاه می کنیم تمام قطعاتی که در موزه ها وجود دارد سفال است اینکه چرا تامین اجتماعی رشته سفال و سرامیک را خارج کرده جای تعجب دارد.
از سوی دیگر قیمت مواد اولیه بالا رفته است و یک سری مشکلات نیز برای ارسال کالا وجود دارد که کار کردن را برای هنرمندان سخت کرده است.
ایرنا. به عنوان یک هنرمند از مسئولین چه انتظاراتی دارید؟
بازار و مشکلات تولید همیشه از دغدغه های هنرمندان است، بنده به عنوان یک تولید کننده و هنرمند از مسوولان انتظار حمایت و بها دادن به کار هنرمندان را دارم و اینکه کمک کنند تا کسب و کارهایی که تازه شروع به فعالیت کردند پابرجا مانده و دلگرم به تولید شوند.
کلام آخر :
سفال اولین ساخته دست بشر است و امروزه هنر سفال و سرامیک بسیار گسترده و پیچیده شده و لازمه موفقیت و رمز اصلی در این زمینه داشتن تخصص، دانش و علاقه است.
قطعا این رشته با توجه به جذابیت می‌تواند افراد زیادی را جذب کند به شرطی که با حمایت های مسوولان بازار کار برای هنرجویان فراهم شود.
نظر شما