غدیر، عیدالاکبر اعیاد در آیینه فرهنگ مازندران

به گزارش خبرنگار ایرنا ، ‌ دید و بازدید از سادات، اطعام دهی عمومی، آشتی کنان و رفع کدورت ها، از جمله آداب و رسومی است که در غدیر، عید بزرگ شیعیان توسط مردم مازندران انجام می شود.
مردم مازندران با حضور در منازل سادات محله و بستگان خود در روز عید غدیر نهایت دلبستگی و علاقمندی خود را به خاندان ائمه نشان داده به طوریکه این رسم را در نخستین ساعات روز این عید انجام می دهند .
در کنار همه ابراز ارادت مردم مازندران به سادات، شاید از پرشمار بودن جمعیت این قشر در استان به عنوان دیگر عاملی نام برد که در پررنگ ماندن آداب عید غدیر تاثیر گذاشته باشد به استناد آخرین آمار سرشماری کشور، جمعیت سادات مازندران ۶۲۰ هزار نفر اعلام شد که این میزان معادل ۲۰ درصد از جمعیت حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزارنفری استان است. از سوی دیگر در حال حاضر بر اساس آمارهای رسمی ۱۰ درصد از سادات کشور در استان مازندران سکونت دارند.
اطعام دهی عمومی که خود به نوعی برگرفته از خصلت و سیره بخشندگی حضرت علی (ع) است در این روز در مازندران رواج خاصی دارد، کار نیکویی که با مشارکت نیک اندیشان و خیران در حسینیه ها و مساجد استان در روز عید غدیر انجام می شود.
دادن محصولات تولیدی از میوه، سبزی، مرغ و اردک توسط مردم در برگزاری این رسم جلوه خاصی دارد به طوریکه سفره های عید غدیر در مازندران رنگ و لعاب تولیدات سنتی این استان به خود می گیرند.
عقد اخوت که می توان از آن به عنوان بهانه ای برای آشتی کنان و کنار گذاشتن کدورت ها نام برد هرچند تاحدودی در این سالها کمرنگ شد اما هنوز بازار آشتی کنان، کنار گذاشتن کدورت ها و حلالیت طلبیدن در بین مردم این استان نه در قالب جشن عقد اخوت بلکه در قالب دید و بازدیدها داغ است.

ردپای پررنگ آیین های سنتی غدیر در مازندران

علی رمضانی پاچی از محققان فرهنگ عامه مازندران به خبرنگار ایرنا گفت : آداب و رسوم عید غدیر همچنان جایگاه و پایگاه خود را در میان عامه مردم استان مازندران دارد.
وی از حضور و مشارکت مردم در برگزاری مراسم ها و جشن ها به عنوان ویژگی آداب عید غدیر در این استان نام برد و افزود : به همین خاطر اکثر برنامه های این روز به صورت دسته جمعی و عمومی برگزار می شود که اطعام دهی، عقد اخوت و حتی دید و بازدید از سادات به صورت خانوادگی و جمعی انجام می شود.
این محقق مازندرانی با اشاره به اینکه هنوز آداب و رسوم عید غدیر که توسط گذشتگان بنا نهاده شده در نقاط مختلف شهری و روستایی انجام می شود، ادامه داد : خوشبختانه برخلاف دیگر آداب و رسومی که به فراموشی سپرده شد اکثر رسوم این عید در مازندران همچنان با قوت برگزار می شود.
وی معتقد است : وجود شمار زیاد سادات در مازندران نیز می توان به عنوان عاملی تاثیر گذار در ماندگاری این آداب و رسوم در این استان ذکر کرد.
وی افزود : با توجه به حضور سادات زیادی در مازندران این عید که 'عید اکبر ' مسلمانان به شمار می رود در استان پایگاه و جایگاه خود دارد و مراسم های آن باشکوه برگزار می شود.

ته کیسه ای تبرک عیدانه از سفره سادات

یک کارشناس حوزه میراث فرهنگی مازندران نیز درباره سنت‌های غدیر در این استان گفت که اعیاد دینی از جمله عید غدیر در مازندران سرزمینی که نام آن با عنوان دیار علویان گره خورده در میان مردم آن همچنان از جایگاه ویژه و خاصی برخوردار بوده که با گذر زمانه گرد فراموشی بر روی آن قرار نگرفته است.

محمد جعفریان افزود: در بعضی از روستاها و محله‌ها سادات با حرکت به سمت بقاع امامزادگان استان، غبارروبی از بقاع این اماکن را انجام می‌دهند و مراسم عید را همزمان با دیگر سادات محل به‌صورت دسته‌جمعی با شکوه خاصی برگزار می‌کنند.

وی ادامه داد: این مراسم از قدیم در بعضی از روستاها مثل سرخ ولیک، روستایی از توابع بخش چهاردانگه ساری و در ۳۵ کیلومتری جاده ساری - سمنان بعد از روستای سرسبز چاچکام واقع شده است.

جعفریان با اعلام اینکه در این روز که خاص عید سادات است مردم به دیدن سادات می‌روند، گفت: سکه‌ای را به عنوان ته کیسه یا پارچه سبز و سفید رنگ از دست سید یا سیده به‌عنوان تبرک دریافت می کنند.

وی افزود: رسم بر این است که سادات در عوض دیداری که دوستان و آشنایان از آنها دارند اسکناسی یا سکه‌ای به رسم یادبود به مهمانان می‌دهند.

جعفریان اظهار داشت :‌ معمولا هدیه سادات سکه یا اسکناسی است که به رسم تبرک داده می‌شود، مردم مازندران اعتقاد دارند پولی را که به عنوان هدیه از سادات گرفته‌اند، نباید خرج کنند؛ بلکه به‌عنوان تبرک و برکت یا «ته کیسه» در نزد خود نگهداری می‌کنند.

جعفریان گفت که مردم مازندران از هر فرصتی برای نشان دادن ارادت قلبی خود، با پرپایی جشن‌ها در منازل، مساجد، امام‌زاده‌ها، کوچه و خیابان‌ها استفاده می‌کنند.

علاوه بر برگزاری آیین های سنتی و بومی ویژه مازندران در این روز، ‌ در مازندران برنامه هایی در قالب همایش نیز برگزار می شود که از آن جمله برنامه ریزی بنیاد بین المللی غدیر در این استان است که امسال نیز با برگزاری همایش «پیام آسمانی غدیر و مروجان آن» این مسیر را ادامه داده است.
دبیر بنیاد بین المللی غدیر در مازندران نیز دراین باره گفت که ۱۸۵ اثر به دبیرخانه این همایش ارسال شده است.

حجت الاسلام عباسعلی ابراهیمی افزود:‌ فتر نمایندگی بین المللی غدیر استان مازندران در نظر دارد در راستای اهداف و سیاست های راهبردی بنیاد بین‌المللی غدیر کشور و به منظور ترویج فرهنگ غدیر و تجلیل از مروجان این پیام آسمانی با همکاری و مشارکت دفتر نماینده ولی فقیه در استان، استانداری، حوزه های علمیه، دانشگاه ها، نهادها و دستگاه‌های فرهنگی، مراکز آموزشی و پژوهشی و مردم ولایتمدار دیار علویان همایش و نمایشگاه باشکوهی را با عنوان «پیام آسمانی غدیر» در دهه امامت و ولایت برگزار کند.

وی ادامه داد : علاقه مندان به شرکت در این همایش آثار تولیدی خود با محوریت غدیر در بازه زمانی یکم فروردین ماه ۱۴۰۰تا پنجم تیر سالجاری به دبیرخانه این همایش ارسال کردند و از دارندگان آثار برتر با اهداء جوایز همانند کمک هزینه عتبات عالیات، مشهد مقدس و هدایای نقدی تجلیل می شود.

حجت الاسلام ابراهیمی با اشاره به اینکه دبیرخانه این همایش در سه بخش مکتوب، مجازی، هنری و صنایع دستی آثار دریافت کرده است، گفت: بخش مکتوب شامل: کتاب، مقاله، شعر، داستان و دلنوشته می شود.

وی از برپایی ۱۱۰موکب غدیریه در روز پنجشنبه ۱۵تیر حدفاصل میدان ابن شهرآشوب تا میدان ساعت ساری خبر داد و گفت: این موکب ها در حاشیه جشن غدیر دیار علویان برپا خواهند شد.

وی اجرای طرح خطبه خوانی غدیر، برپایی ایستگاه صلواتی به همراه توزیع نان رایگان و کرسی های آزاد اندیشی با محوریت غدیر نیز در سطح استان را از دیگر برنامه ها در این روز اعلام کرد.