به گزارش خبرنگار ایرنا، محرم که از راه می‌رسد، بوی حلیم از هر مسجد و تکیه‌ای در فضا می‌پیچد و کوچه و محله را سرشار از عطر سالار شهیدان می‌کند.
آیین حلیم پزان خراسان شمالی با عزاداری‌ها در هم آمیخته است و قدمتی بیش از ۲۰۰ ساله دارد، گفته می شود تاریخ این آیین خوشمزه به دوران صفویه باز می‌گردد.
حلیم پزان در این خطه هنرپرور هنوز همان رنگ، بو و قداست گذشته را دارد و روز به روز به قوام فرهنگی این آیین افزوده و در میان جوانان از ارزش بیشتری برخوردار می‌شود.
خراسان شمالی گنجینه فرهنگ‌ها است و آیین حلیم پزان از جمله فرهنگ‌هایی است که سینه به سینه و نسل به نسل به جوان‌ها منتقل شده و حرمت آن که به حرمت خون شهدا گره خورده، صیانت و پاسداری شده است.
دیگ‌های حلیم نذری در شب‌های محرم بجنورد روی اجاق‌ها می‌نشیند و با طعم نوای "یا حسین" "یا حسین" هلهله‌ای در کوی و برزن به پا و عاشورا را زنده می‌کنند.
طرز تهیه
این غذای نسبتا گران قیمت در سال‌های اخیر دستخوش گرانی‌ها و یا کمبودها نشده است و نذری مردم همچون گذشته به راه بوده و اطعام عزاداران با حلیم هیچ سالی تعطیل نشده است.
حلیم پزان در دهه اول محرم برپا می‌شود و هر شخص به میزان توان مالی خود در خرید مایحتاج آن مشارکت می کند.
حلیم از گوشت قرمز و بلغور گندم تهیه می شود و البته حلیم محرم آداب ویژه ای دارد و چند روز پیش از فرا رسیدن ماه محرم، گندم مورد نیاز تهیه بلغور تامین می شود، بانوان در مساجد و یا حسینه ها دور هم جمع می شوند تا با مشارکت هم گندم را پاک کنند، این بلغور که از گندم های آمیخته با مرثیه سرایی پاک شده رنگ و لعاب حلیم را ویژه می کند.
گوشت مورد نیاز پخت حلیم هم با مشارکت مردم و یا از گوسفند های نذری تهیه می‌شود.
پخت حلیم، کاری زمان بر، طاقت فرسا و پرزحمت است اما به عشق سالار شهیدان و با نوای صلوات های پیاپی این سختی ها زودگذر می شود.
مراحل پخت حلیم با صلوات و نوحه خوانی برای شهدای کربلا همراه است. هر بار که دست آشپز به گندم و گوشت می خورد، صدای صلوات و سلام بر حسین بلند می شود، آنان که دستشان به گندم نمی خورد هم با دست دلشان در پختن این غذا و یا در پذیرایی از عزاداران مشارکت می کنند.
برای پخت حلیم؛ بلغور گندم را با مقداری آب می‌جوشانند تا کاملا نرم شود در دیگ دیگر هم گوشت را بار می گذارند تا خوب پخته شود و گوشت را پس از پخته شدن به صورت رشته‌رشته ریز می کنند.
چُمبه زنی
پس از آن گوشت و بلغور گندم پخته شده را روی حرارت ملایم قرار می دهند، مرتب هم می‌زنند تا جا بیفتد، به این کار چمبه زنی می گویند.
چمبه زنی و یا همان کوفتن و کوبیدن گوشت و بلغور گندم، سخت ترین مرحله تهیه حلیم است. این کار که زور بازو نیاز دارد به دست جوان تر انجام می شود و این مرحله تا زمانی که گوشت و بلغور گندم به حال کش‌دار برسد، ادامه دارد.
این مراحل ساعت ها زمان می برد و پس از آماده شدن حلیم در ظرف‌های کوچک کشیده و با روغن و دارچین تزیین می شود.
عزادان حسینی حاضر در مجلس که با حلیم اطعام شدند، هر آنچه از حلیم باقی مانده میان افراد توزیع می شود و دیگ خالی می شود تا برای بارگذاشتن گوشت برای شب فردا آماده شود.
بار دیگر دست ها که به گندم و گوشت می‌خورد، عطر صلوات و سلام بر حسین(ع) همه جا را آکنده و اشک را بر گونه ها جاری می کند.
اکنون و با گذشت قرن ها از واقعه عاشورا، عاشقان حرم امام حسین(ع) که همه ساله در سفره پر از نعمت نشسته و در خوان پرکرمش اطعام شده اند، آیین حلیم پزان را زنده تر از هر سال برگزار می کنند تا نشان دهند نمک گیر سفره عاشورا هستند.
به گزارش ایرنا، ۱۵ آیین و مراسم مذهبی ویژه ایام محرم و عاشورای استان در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است.
نظر شما