رهایی برج «هزار ساله سوادکوه» از حصار تخریب

به گزارش خبرنگار ایرنا ، ‌ هفته گذشته تصویر روییدن درختچه ای بر روی گنبد برج لاجیم در فضای مجازی استان مازندران منتشر و به سرعت بازنشر شد که دل هر دوستدار آثار تاریخی را به درد آورد چرا که این برج بدلیل ویژگی های خاص و منحصر بفردی که دارد جزو آثار تاریخی نادر این خطه از شمال کشور به شمار می رود .

لاجیم سوادکوه به همراه رسکت ساری ۲ برج آرامگاهی مازندران هستند و نمونه ای از این دست برج آرامگاهی در استان وجود ندارد.

اهمیت این برج همانند برج رسکت ساری، بیشتر به دلیل دارابودن کتیبه پهلوی در کنار کتیبه کوفی است. این امر نشان می‌دهد که در قرن پنجم هجری قمری در این قسمت از ایران، حکمرانان وقت علاوه بر توجه به هنر دوران اسلامی به خط رایج در دوره حکومت شاهان ساسانی نیز اهمیت می‌داده‌اند.

برج لاجیم در روستایی به همین نام قرار دارد و در شمار آثار زمان تسلط آل زیار بر طبرستان در فاصله سال‌های ۳۱۶ الی ۴۴۳ هجری قمری است. این برج حدود ۱۸ متر بلندی و بدنه‌ای مدور و استوانه‌شکل دارد. گنبد آن دوپوش است که پوش درونی آن، گرد ساده و پوش بیرونی آن تقریباً رک است. این بنای تاریخی در خارج از یک گنبد مخروطی ساده و ظریف پوشیده شده‌است که در داخل به حالت مدور تغییر شکل می‌دهد. ورودی این بنای آجری در سمت شرق است و پایه گنبد به وسیله یک ردیف طاق‌نما تزئین شده‌است.

در کمربند زیر گنبد دو کتیبه به خط کوفی و پهلوی بر روی هم قرار گرفته‌است. این دو کتیبه به شکل زیبایی با آجرهای تراش‌خورده در زمینه‌ای از گچ سفید نصب شده‌اند کتیبه با خط کوفی نام کیا اسماعیل ابوالفوارس شهریار ابن‌عباس صاحب بنا و تاریخ ۴۱۳ هجری قمری را نشان می‌دهد.

براساس کتیبۀ کوفی این برج ساخت بنا در سال «فی سنه ثلاث عشره و اربعمائه» یعنی ۴۱۳ هجری قمری انجام گرفته است.

این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۱۱ به شماره ۱۸۵ به ثبت رسید.

در این پیوند مرتضی قربانی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : با هماهنگی صورت گرفته با اداره برق شهرستان سوادکوه و در اختیار گذاشتن بالابر اقدامات برای کندن درختچه مورد نظر از روی گنبد برج انجام شده است.

وی ادامه داد :‌ با توجه به اینکه ریشه درختچه در عمق برج فرو نرفت و رویش آن سطحی است خسارتی به بنای تاریخی وارد نشده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سوادکوه گفت :‌ با توجه به رطوبت و شرایط آب و هوایی مناسب و مساعد رویش گیاهان بر روی بناهای تاریخی امری عادی و معمول است و از این دست مسائل همواره اتفاق می افتد و موضوع غیر عادی نیست.

وی افزود :‌حتی در مورد برج لاجیم سوادکوه طی سالها رویش گیاهان بر روی بدنه و گنبد آن رخ داد که هر بار زیر نظر کارشناسان میراث فرهنگی مراحل پاکسازی انجام شده است.