بایدن در اجلاس سران آسیای مرکزی-آمریکا/امنیت منطقه ای و اقتصاد محور مذاکرات

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، رسانه های آسیای میانه به نقل از جک سالیوان مشاور امنیت ملی بایدن نوشتند؛ روسای جمهور کنونی قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در این دیدار با جو بایدن شرکت خواهند کرد.

مشاور امنیت ملی جو بایدن افزود که در این نشست "تعدادی از موضوعات" از امنیت منطقه گرفته تا تجارت و اتصال، تغییرات آب و هوا و اصلاحات جاری برای بهبود حکومت و تقویت حاکمیت قانون مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. اما هنوز تاریخ دقیق این دیدار مشخص نشده است.

همچنین مشخص نشده است که آیا در این نشست مقابله با دور زدن تحریم های غرب توسط روسیه از طریق کشورهای آسیای مرکزی مورد بحث قرار خواهد گرفت یا خیر. پیش از این، جیم اوبراین، هماهنگ‌کننده تحریم‌ها در وزارت امور خارجه آمریکا، قزاقستان را به طور علنی جزو پنج کشوری معرفی کرد که به روسیه برای دور زدن محدودیت‌های اعمال‌شده توسط غرب کمک می‌کند. همچنین چهار شرکت قرقیزستانی به اتهام دور زدن تحریم های روسیه در فهرست سیاه آمریکا قرار گرفتند.

همانطور که شبکه تلویزیونی آمریکایی سی ان ان به نقل از آقای سالیوان تصریح کرد، رئیس جمهور ایالات متحده در حاشیه دیدار با سران پنج کشور آسیای مرکزی در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی خواهد کرد و در آنجا اقداماتی را برای حل «مشکلات فوری جهانی» بیان خواهد کرد.

جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا برای اولین بار با سران کشورهای آسیای مرکزی این نشست را در قالب C۵+۱ برگزار خواهد کرد و دعوت نامه های مربوطه را نیز به سران پنج کشور منطقه ارسال کرده است.

به گزارش ایرنا به نقل از رسانه های آسیای میانه در متن دعوت نامه بایدن به سران اسیای مرکزی آمده است : «امیدوارم که در ۱۹ یا ۲۰ سپتامبر بتوانید در یک نشست رسمی در قالب C۵ + ۱ به من بپیوندید تا در مورد چگونگی پیشبرد بیشتر مشترک اهداف مشترکمان در زمینه امنیت، اقتصاد و محیط زیست بحث کنیم.»

C۵+۱ یک ساختار دیپلماتیک منطقه ای برای مقامات ایالات متحده و دولت های قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان است.

از سال ۲۰۱۵، ساختار C۵+۱ گفتگوها و همکاری وزیران ایالات متحده و آسیای مرکزی، از جمله نشست های کارشناسان و گروه های کاری موضوعی را گسترش داده است. گروه های کاری C۵+۱ با مسائل اقتصادی، انرژی و محیط زیست و امنیت سروکار دارند.

C۵ + ۱ نشستی با نمایندگان ایالات متحده و پنج کشور آسیای مرکزی را فراهم می کند. اولین نشست از این دست در سال ۲۰۱۵ با جان کری وزیر امور خارجه وقت آمریکا و پنج وزیر امور خارجه برگزار شد. نخست، دولتمردان در چارچوب مجمع عمومی سازمان ملل گفتگو کردند و پس از آن کری از اکتبر تا نوامبر از هر یک از پنج کشور بازدید کرد. این اولین سفر وزیر خارجه آمریکا به منطقه از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بود. قرار بود این رویداد به یک رویداد سالانه تبدیل شود.

دومین اجلاس در سال ۲۰۱۶ در واشنگتن برگزار شد و منجر به راه اندازی پنج پروژه با بودجه بالغ بر ۱۵ میلیون دلار شد. در سال ۲۰۱۷ نز دو جلسه به طور همزمان برگزار شد. ابتدا، در دوشنبه، کارل پاشال معاون هماهنگ کننده سیاست عملیاتی و هماهنگی نظامی دفتر مبارزه با تروریسم و ‌مقابله با افراط گرایی وزارت امور خارجه ایالات متحده، امنیت منطقه را با مقامات G۵ (نه وزرا) مورد بحث قرار داد. سپس در چارچوب مجمع عمومی سازمان ملل، رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا با وزیران خارجه آسیای مرکری گفتگو کرد.

در سال ۲۰۱۸، این نشست در تاشکند برگزار شد و هنری انشر، معاون موقت وزیر امور خارجه در آسیای مرکزی به جای وزیر امور خارجه در آن حضور داشت. منتقدان شروع به صحبت در مورد شکست فرمت C۵ + ۱ کردند. به ویژه خاطرنشان شد که کشورهای آسیای مرکزی در حل مشکلات منطقه ای جهانی مانند تامین آب امیدوار بودند، اما ایالات متحده آمادگی تخصیص چنین مبالغ هنگفتی را نداشت.

بعد از آن نیز اجلاس ها گاهی بدون حضور وزیر خارجه و گاهی در چارچوب مجمع عمومی سازمان ملل برگزار می شد. در طول همه گیری COVID-۱۹، جلسات از طریق لینک ویدیویی برگزار می شد. در اولین نشست رو در رو از زمان قرنطینه در ژوئیه ۲۰۲۱، الیزابت شروود راندال، مشاور رئیس جمهور ایالات متحده در امنیت داخلی، نماینده ایالات متحده بود.

بنابراین، تاکنون فرمت C۵+۱ هرگز در سطح روسای جمهور برگزار نشده است. اگر این اتفاق در سال ۲۰۲۳ رخ دهد، شاهدی بر افزایش محسوس منافع آمریکا در منطقه خواهد بود.

به گزارش ترکمن نیوز، در ترکمنستان رشد علاقه به امریکا در حال حاضر قابل توجه است. اخیراً مشخص شد که ایالات متحده آماده است تا در کاهش انتشار گاز متان به این کشور کمک کند، و همین چند هفته پیش، به نوشته ترکمن نیوز (turkmen.news)، یک هیئت آمریکایی مخفیانه از ترکمنستان دیدن کرد. سردار بردی محمداف رئیس جمهور به رغم تعطیلات، در فرودگاه با مهمانان دیدار کرد. به گفته ناظران، طرفین توافق کردند که ایالات متحده نسبت به ازسرگیری گاز ترکمنستان به ایران واکنش تندی نشان ندهد و در عوض ترکمنستان موضع سخت تری در قبال روسیه اتخاذ کند.