به گزارش ایرنا، یکی از ویژگی‌های بارز شهر قم که گاهی از آن به‌درستی «استان شهر» نیز یاد می‌شود این است که افزون بر ۹۵ درصد از جمعیت این استان در داخل شهر قم سکونت دارند و دو شهرستان جعفرآباد و کهک به همراه سایر شهرها، بخش‌ها و روستاهای این استان کمتر از پنج درصد جمعیت آن را به خود اختصاص داده‌اند.
بر اساس نمایه جمعیتی این استان که در اردیبهشت‌ماه سال جاری منتشر شده‌است طبق آخرین برآوردها، جمعیت استان قم یک میلیون و ۴۳۵ هزار نفر است که از این بین جمعیت شهری یک میلیون و ۳۷۵ هزار نفر معادل ۹۵.۸ درصد و جمعیت روستایی نیز ۶۰ هزار نفر معادل ۴.۲ درصد جمعیت کل استان است.
۲ هزار و ۲۰۰ کیلومتر طول شبکه انتقال آب و یکهزار و ۷۰ کیلومتر نیز طول شبکه فاضلاب استان قم است که ازاین‌بین ۲۰۰ کیلومتر از شبکه انتقال آب و ۳۰۰ کیلومتر از شبکه فاضلاب فرسوده شده است. یکهزار و ۷۰ کیلومتر شبکه فاضلاب قم درمجموع ۱۳۱ هزار نفر مشترک را تحت پوشش قرار داده که ۲۲۴ هزار واحد مسکونی را شامل می‌شود همچنین ۵۶۰ هزار نفر از جمعیت حدود یک‌میلیون و ۴۰۰ هزارنفری استان قم تحت پوشش شبکه فاضلاب قرار دارند.
عقب‌ماندگی فاضلاب در قم معضلی است که حاصل سال‌ها بی‌توجهی به این زیرساخت مهم شهری است که طی چند سال گذشته با ملموس‌تر شدن خطرات ضعف زیرساخت‌های این حوزه، به‌تدریج ضرورت توسعه آن بیش از همیشه مشخص شده است.
این آمار و ارقام و تراکم بالای جمعیت در شهر قم در کنار فرصت‌ها و تهدیداتی که هرکدام از آنها در جای خود محل بررسی است، ضرورت توسعه زیرساخت‌های مختلف خدماتی را دوچندان می‌کند که هم اینک در بخش فاضلاب به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم و ضروری دچار عقب‌ماندگی‌های شدیدی است.
عقب‌ماندگی فاضلاب در قم معضلی است که حاصل سال‌ها بی‌توجهی به این زیرساخت مهم شهری است که طی چند سال گذشته با ملموس‌تر شدن خطرات ضعف زیرساخت‌های این حوزه، به‌تدریج ضرورت توسعه آن بیش از همیشه مشخص شده است.
گفتنی است باید مشکل شبکه توزیع را نیز به معضلات فاضلاب در قم اضافه کرد در حال حاضر بخاطر عدم شکل گیری و توسعه شبکه توزیع، عمده پساب تولیدی آب و فاضلاب بوسیله تانکر در اختیار نهادهایی مانند شهرداری قرار می گیرد که ناگفته مشکلات اجرایی و حجم اندک پساب، مشخص است.
معضل فاضلاب در قم
استاندار قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، موضوع فاضلاب را یک معضل اساسی در شهر قم یاد می‌کند و بیان داشت که برای جبران این عقب‌ماندگی‌ها شرکت آبفای قم، ظرفیت بخش خصوصی را پای‌کار آورده به‌طوری‌که هم اینک از ۶۱ کیلومتر شبکه فاضلاب در حال اجرا، ۵۵ کیلومتر آن توسط بخش خصوصی در حال احداث است.
استاندار قم موضوع فاضلاب را یک معضل در شهر قم یاد می‌کند و درعین‌حال معتقد است ورود بخش خصوصی به این مبحث می‌تواند بخشی از عقب‌ماندگی‌های موجود را برطرف کند.
سید محمد آقامیری آورده بخش خصوصی در مورد توسعه فاضلاب قم را حدود ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌کند اضافه کرد که بخش خصوصی در مقابل ۲۳ سال از ظرفیت پساب تولیدی بهره‌مند خواهند شد.
به باور وی ، در برخی از نقاط شهر قم به دلیل شیب زمین و بافت متراکم و بالا امکان توسعه فاضلاب به‌شدت دشوار است و این مسائل بر معضل فاضلاب در این شهر دامن می‌زند.
عقب‌ماندگی بسیار شدید فاضلاب در قم
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم عقب‌ماندگی فاضلاب را قم را یک مشکل و معضل مهم نام می‌برد و تاکید دارد در حالی توسعه فاضلاب در قم در بهترین حالت ۴۲ درصد است که میانگین کشوری آن در بین کلان‌شهرهای دیگر بیش از ۷۰ درصد است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم از اجرای ۴۲ درصدی فاضلاب در قم در مقایسه با میانگین ۷۰ درصدی کلان‌شهرها به‌عنوان یک عقب‌ماندگی شدید نام می‌برد.
ابراهیم معتمدی عقب‌ماندگی فاضلاب را قم را "بسیار شدید" یاد می‌کند و ادامه می‌دهد که در همین خصوص توسعه فاضلاب در قم در سفر دی‌ماه سال ۱۴۰۰ رییس جمهوری به قم مورد تاکید مسوولان استانی و همچنین عنایت رییس جمهوری قرار گرفت و در نهایت در قالب متمم سفر رییس جمهوری به قم، یکهزار میلیارد تومان برای جبران بخشی از این عقب‌ماندگی‌ها اختصاص یافت.
به گفته وی، ۵۰ درصد این اعتبارات باید از طریق سازمان برنامه‌وبودجه و ۵۰ درصد دیگر از طرف وزارت نیرو تامین و به استان قم تخصیص داده شود که تاکنون روند پرداخت این اعتبارات رضایت‌بخش نبوده و نتوانسته گام روبه‌جلو و بلندی در توسعه فاضلاب قم بردارد.
شرایط بحرانی فاضلاب در قم
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب قم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به مصوبه یکهزار میلیاردتومانی متمم سفر رییس جمهوری در خصوص توسعه فاضلاب شهری قم، گفت که تاکنون فقط ۶۷ میلیارد تومان از این رقم جذب نهایی شده‌است.
وی با بیان اینکه ظرفیت تسویه خانه فاضلاب قم کاملاً اشباع شده و بنحوی امکان انشعاب جدید وجود ندارد تاکید کرد که شرایط فاضلاب در قم بحرانی است و نمی‌توان از کنار دیگر به‌سادگی گذشت.
حسن بختیاری تاکید دارد عدد واقعی برای توسعه فاضلاب قم حدود ۲ هزار میلیارد تومان است و درصورتی‌که تمام این اعتبار «هزار میلیارد تومان متمم سفر رییس جمهوری به قم» نیز جذب شود باز هم پاسخگوی واقعی نیازها نیست.
وی با بیان اینکه ظرفیت تسویه خانه فاضلاب قم کاملاً اشباع شده و بنحوی امکان انشعاب جدید وجود ندارد تاکید کرد که شرایط فاضلاب در قم بحرانی است و نمی‌توان از کنار دیگر به‌سادگی گذشت.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب قم ظرفیت تسویه‌های کنونی قم را ۱۲۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز یاد می‌کند و ادامه می‌دهد که سالانه ۳۸ میلیون مترمکعب پساب تولید می‌شود که ۱۸ میلیون مترمکعب از آن تعیین تکلیف شده که ۱۰ میلیون مترمکعب آن سهم صنعت و ۸ میلیون مترمکعب نیز صرف تغذیه سفره‌های زیرزمینی و کشاورزی می‌شود.
ظرفیت فاضلاب قم پاسخگوی طرح‌های جدید مسکن نیست
بختیاری گریزی به احداث بیش از ۶۳ هزار واحد مسکونی در قالب طرح نهضت ملی مسکن در قم می‌زند و تاکید می‌کند که ظرفیت کنونی فاضلاب در قم به‌سختی پاسخگوی وضع موجود است و بدون توسعه شبکه انتقال و تسویه خانه جدید، اتصال فاضلاب شهری به واحدهای نهضت ملی مسکن بخصوص در شهر پردیسان امکان‌پذیر نیست.
وی تاکید دارد که رقم یکهزار میلیاردتومانی متمم سفر رییس جمهوری به فاضلاب قم باید زودتر محقق شود. عدد و رقم واقعی برای اتمام خط انتقال و تسویه خانه قم حدود ۲ هزار میلیارد تومان است.
شهرک پردیسان در منطقه هشتم شهرداری قم و در جنوب غربی این شهر قم واقع‌شده است، این منطقه در سال ۱۳۷۷ توسط وزارت مسکن و شهرسازی وقت تأسیس و در سال ۱۳۹۰ به یکی از مناطق شهرداری قم تبدیل شد. هم اینک بخش مهمی از طرح نهضت ملی مسکن در قالب احداث خانه در اراضی ۵۶۰، ۲۲، ۲۷ و ۱۷ هکتاری این شهرک در حال ساخت است.
گفتنی است طرح فاضلاب پردیسان شامل ۲۱ کیلومتر خط انتقال فاضلاب به قطر ۱۶۰۰ میلی‌متر و یک باب تصفیه‌خانه با ظرفیت ۵۵ هزار مترمکعب در شبانه‌روز است که قرارداد اجرای ۶ کیلومتر از این خط لوله منعقد شده و در حال اجراست.
همان‌طور که در صحبت مسوولان بر آن تاکید ویژه‌ای وجود داشت، اجرای طرح‌های نهضت ملی مسکن در قم است که به‌عنوان یک طرح شاخص و البته بسیار ضروری در حال اجراست که برای اینکه شهر قم در آینده‌ای نزدیک با یک معضل لاینحل روبه‌رو نشود ضرورت دارد تا به‌موازات اجرای این طرح بزرگ و شاخص دولت سیزدهم، توسعه فاضلاب نیز انجام بگیرد.
به باور کارشناسان،رشد جمعیت شهری و افزایش تقاضا برای دستیابی به آب با کیفیت بهتر در کنار تشدید رقابت بین نیازمندی‌های آبی بخش‌های مختلف (کشاورزی، صنعت و شرب) و عدم تناسب توسعه و استقرار مراکز جمعیتی و صنعتی با پتانسیل منابع آب تجدیدشونده به همراه محدودیت منابع آب تجدیدشونده و کاهش شاخص سرانه آب و بحران ناشی از خشک‌سالی‌ها و نوسانات جوی و برداشت بیش‌ازحد از آب سفره‌های زیرزمینی و محدودیت منابع مالی جهت سرمایه‌گذاری از دیگر عواملی است که توسعه شبکه فاضلاب با چالش بیشتری همراه کرده است.
آنان می‌گویند: در این شرایط باید رعایت معیارها و استانداردهای ملی در ارائه خدمات آب و فاضلاب، توسعه تاسیسات تامین و توزیع آب شرب و بهداشتی و تاسیسات جمع‌آوری ،دفع و تصفیه فاضلاب متناسب با رشد جمعیت در راستای توسعه شهرها و روستاها با رعایت معیارهای فنی، استفاده از فناوری‌های پیشرفته در بهبود و ارتقاء کیفیت منابع آب و توجه به آمایش سرزمین در توسعه پایدار با محوریت منابع آب و الزام به رعایت استاندارد کیفی در اجرای تاسیسات خدمات زیربنایی و تولید تجهیزات موردنیاز، برقراری نظام بازرسی فنی و کنترل کیفی در کلیه مراحل طراحی و اجرای تاسیسات و تولید تجهیزات باقدرت موردتوجه و پیگیری باشد.
نظر شما