غریبگی در موطن؛ کم‌رنگی سبزی پلو با ماهی در یلدای مازندران

مشاهدات خبرنگار ایرنا و اظهارات چند نفر از حجره داران بازار ماهی فروشی در ساری و فریدونکنار نشان می دهد که اگرچه بیشتر مردم به خرید ماهیان پرورشی برای شب یلدا را به خاطر قیمت مناسب تر ترجیح می دهند، اما در مجموعه شمار زیادی از آنان دست خالی از بازار بیرون می روند.

به گفته آنان درحالی که خوردن ماهی شکم پُر با سبزی پلو عادت و رسم دیرینه بیشتر خانواده های مازندرانی در بلندترین شب سال است، اما مردم این خطه که در کنار ساحل آبی خزر قرار دارند، به دلیل بالا بودن قیمت، توان خرید ماهیان دریایی را ندارند، آنان می گویند : ماهی سفید خزر برای از ما بهتران شده است.

غیبت ماهیان دریایی سر سفره یلدای مازندرانی ها در حالی است که بر اساس آمار شیلات استان میزان صید امسال سه درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش دارد اما به دلیل پایین بودن قدرت خرید عموم مردم و افزایش قابل توجه قیمت سه گونه ماهی دریایی سفید، کفال و کپور، تنها سفره یلدای خانوارهایی رنگین خواهد بود که دخلشان پُر و خرجشان بی حساب و کتاب باشد.

بررسی ها نشان می دهد که با توجه به نزدیک‌ شدن شب یلدا و وجود گونه های مختلف ماهی دریایی و پرورشی اما تقاضا کمتر از سال های گذشته شده است، یعنی به نظر می رسد با وجود علاقمندی مردم به اجرای سنت خوردن سبزی پلو با ماهی سفید، اما قدرت مردم در خرید این گونه ماهی دریای خزر پایین است.

ماهی فروشان بازار فریدونکنار که بزرگترین و پر رونق ترین بازار ماهی مازندران است می گویند که بازار یلدای امسال مانند سالهای قبل نیست.

سبزی پلو با ماهیان تازه صید شده از دریای خزر و برنج محلی طارم بین مردم مازندران به عنوان یک سنت مهم عاملی برای دورهمی زیر کرسی در شب یلدا است.

قیمت انواع ماهیان دریایی و پرورشی مازندران

بررسی میدانی خبرنگار ایرنا از بازار ماهی فروشان ساری و فریدونکنار نشان می دهد که در حال حاضر ماهی سفید یک کیلویی تا یک کیلو و ۲۰۰ گرمی بین سه میلیون و ۵۰۰ هزار تا چهار میلیون ریال قیمت می خورد، همچنین ماهی سفید کم وزن زیر ۷۰۰ گرمی هم تا دو میلیون ریال در هر کیلوگرم عرضه می شود که برای شکم پُری مناسب نیست.

قیمت ماهی کپور دریایی که به لحاظ کیفیت همانند و یا حتی بهتر از ماهی سفید برای طبخ غذای شکم پُری است، به تناسب وزن ۶۰۰ گرمی تا یک کیلو گرمی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار ریال عرضه می شود که به نسبت هفته گذشته تا ۷۰۰هزار ریال بیشتر شده است.

ماهی کفال یکی دیگر از گونه های انحصاری دریای خزر که به دلیل نداشتن تیغ بسیار پرطرفدار است در اوزان حدود ۴۰۰ گرمی در هر کیلو گرم تا چهار میلیون ریال عرضه می شود.

بررسی ها نشان می دهد که قیمت ماهیان پرورشی از جمله آزاد یا فیتیباک، ‌ سفید و کپور پرورشی نیز در سبد خرید شب یلدای بسیاری از مردم قرار نمی گیرد، اکنون قیمت هر کیلو گرم ماهی آزاد پرورشی درشت بیشتر از یک کیلو ۸۰۰ هزار ریال، کپور یک میلیون و ۸۰۰ هزار ریال و سفید پرورشی تا ۲میلیون ریال عرضه می شود.

گونه دیگر ماهی پرورشی پرطرفدار در مازندران ماهی سردآبی قزل آلا است که این گونه ماهی نیز اکنون در هر کیلو گرم تا ۲میلیون و ۵۰۰ هزار ریال قیمت می خورد.

یکی از حجره داران بازار ماهی فروشی فریدونکنار بازار شب یلدای ماهیان را بسیار کم رونق توصیف کرد و گفت: به نظر می رسد مردم قدرت خرید را ندارند.

محمد بخشی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا با بیان این که استقبال مردم به خرید ماهیان پرورشی نسبت به ماهیان دریایی بیشتر شده است، ادامه داد: طی روز گذشته و امروز بیشترین ماهیان که فروخته شد، ماهیان پرورشی بوده است.

وی با ذکر این نکته که قیمت ماهیان دریایی از ۲ روز گذشته به یکباره افزایش ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار ریالی در هر کیلو گرم داشته است، افزود: اگرچه تمام ماهیان دریایی به هر مقدار که صید شود، در استان و یا با ارسال به تهران فروخته می شود، اما نکته ای که وجود دارد این است که بسیاری از مردم بومی استان در چند سال اخیر به خصوص امسال برای شب یلدا به جای ماهیان دریایی ماهیان پرورشی را خریداری می کنند.

وی توضیح داد :تا هفته گذشته وضعیت صید و قیمت ماهی سفید و کفال به نسبت مناسب بوده ولی از سه روز پیش به دلیل وضعیت نامناسب آب و هوایی وکاهش چشمگیر صید، قیمت آن نیز افزایش پیدا کرده است و البته در این میان افزایش تقاضا برای شب یلدا هم مزید بر علت قد کشیدن قیمت این گونه ماهی دریایی شده است.

وی با ذکر این نکته که سنت خوردن سبزی پلو با ماهی سفید دریایی شکم پُر در شب یلدا بین روستاییان مازندران همواره مورد توجه است، توضیح داد: واقعیت این است که امسال باغداران و برنجکاران در فروش محصولات کشاورزی با چالش کاهش قیمت مواجه اند، به همین دلیل قدرت خرید آنان به نسبت فروش محصول و قیمت چهار میلیون ریالی هر کیلو ماهی سفید دریایی پایین آمده است.

بخشی تصریح کرد: این اظهارات روستاییانی است که در جواب بالا بودن قیمت ماهی به نسبت قیمت برنج اعلام می کنند.

وی قیمت ماهیان پرورشی را به نسبت مناسب تر دانست و توضیح داد: اکنون قیمت ماهی فیتیباک به عنوان ارزانترین ماهی به نسبت وزن از ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار ریال در هر کیلو گرم است، گونه ای که بیشترین عرضه و تقاضا را به خود اختصاص داده است.

وی قیمت کپور پرورشی با وزن یک کیلو گرمی را یک میلیون ۷۰۰ تا ۲میلیون ریال اعلام کرد و گفت: ماهی سردآبی قزل آلا نیز درهر کیلو ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال خرید و فروش می شود که از گونه های پر تقاضا و فروش بازار ماهی است.

طبق آما رسمی شیلات مازندران هرساله با تلاش و همت بهره برداران شیلاتی استان ۸۵ تا ۹۵ هزارتن انواع آبزیان پرورشی در استان تولید و به بازار مصرف عرضه می شد که ازلحاظ تامین بخشی از پروتئین جامعه، درآمد و اشتغال زایی جایگاه مهمی در فعالیت های شیلاتی کشور دارد.

افزایش سه درصدی صید ماهیان استخوانی در دریای مازندران

مدیر کل شیلات مازندران از افزایش سه درصدی صید ماهیان استخوانی خبر داد و گفت: صیادان از آغاز صید هجدهم مهر ماه تا کنون، ۶۲۰ تن انواع ماهی صید کردند که نسبت به مدت مشابه سال قبل سه درصد افزایش نشان می‌دهد.

قاسم کریم زاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ارزش اقتصادی ماهیان استخوانی صید شده را یکهزار و ۷۰۰ میلیارد ریال اعلام کرد و افزود : به لحاظ ارزشی نیز حدود ۴۲درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته درآمد ماهیگیران بیشتر شده است.

وی با اظهار این که ۴۰ درصد از ماهیان استخوانی صید شده گونه کفال، ۳۰درصد ماهی سفید و ۳۰ درصد کپور است، ‌ادامه داد: با توجه به تکثیر و رها سازی حدود ۱۰۰ میلیون قطعه بچه ماهی به خصوص گونه سفید و کپور، ‌شاهد صید قابل توجه از سوی صیادان پره هستیم.

طبق آمار رسمی امسال ۷۰ میلیون قطعه بچه ماهی سفید، ۲۸ میلیون قطعه بچه ماهی کپور و حدود ۵۰۰ هزار قطعه بچه ماهی خاویاری از گونه ها فیل ماهی و اوزون برون در ۳۰ رودخانه شیلاتی استان رها سازی شده است.

کفال، سفید و کپور مهم ترین گونه های ماهیان استخوانی دریای خزر است، اگرچه کفال باید بیشترین میزان صید ماهیگیران مازندرانی در فصل پائیز باشد، اما از در ۲ سال گذشته صید گونه کپور بیشتر از کفال شده است، ‌معمولا از ماه دی به بعد هم ماهی سفید در صدر صید قرار می گیرد.

صید و ماهیگیری در سواحل دریای خزر به روش " پره " است به این صورت که تورهایی با ارتفاع هفت تا ۱۰ متر و به طول یک هزار و ۲۰۰ متر به کمک یک قایق به صورت نیم دایره در فاصله مشخصی از ساحل دریا (۱۴ متری عمق دریا) ریخته و پس از انباشته شدن از ماهیان استخوانی شامل گونه های کفال، سفید و کپور، به وسیله تراکتور به ساحل کشیده می شود.

سر صیاد، فوکا پوش (صیادان باچکمه های بلند) تور ریز، چینت چی (مرمت کار تور) قایقران و تراکتور ران از نیروهای اصلی در انجام صیادی پره هستند.