روایتی از یک خبرI تشدید تنش‌های منطقه‌ای در سایه همکاری تسلیحاتی تایوان و آمریکا

به گزارش روز جمعه ایرنا به نقل از رسانه‌های خبری، وو کیان سخنگوی وزارت دفاع چین می‌گوید فروش سلاح به تایوان، اصل چین واحد و سه بیانیه مشترک پکن- واشنگتن به ویژه بیانیه ۱۷ اوت را به شدت نقض کرده است.
وی معتقد است این اقدام پیام اشتباهی را برای عناصر جدایی طلب مدافع «استقلال تایوان» ارسال کرد.
او هر گونه تلاش برای استفاده از تایوان برای تقابل با چین را محکوم دانست و گفت که دنبال کردن استقلال تایوان با ابزارهای نظامی به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسد.
وزارت دفاع چین پیشتر نیز به آمریکا هشدار داده بود که از مداخله در تایوان و دریای جنوب چین دست بردارد چرا که فروش تسلیحات آمریکا به تایوان، این جزیره را به انبار باروت تبدیل کرده است.
چن بین هوا سخنگوی دفتر امور تایوان شورای دولتی چین، هشتم آذر جاری خاطرنشان کرد که اگر بخواهیم فضای گسترده صلح آمیز در جهت یکپارچگی مجدد دو سوی تنگه ایجاد کنیم، باید به توافقات ۱۹۹۲ مبتنی بر سیاست اصل چین، بازگردیم. فعالیت جدایی‌طلبان موجب کاهش ثبات و صلح در منطقه آسیا و اقیانوسیه شده است.
وی افزود: ما به نظام اجتماعی این جزیره احترام می‌گذاریم و امیدواریم که مردم تایوان با در نظر گرفتن منافع خود با جدایی‌طلبان مخالفت کنند.
چن با اشاره به اینکه تایوان همواره خط قرمز روابط چین و آمریکا است، افزود: در دیدار شی جین‌پینگ با جو بایدن بر عدم حمایت واشنگتن از جدایی طلبان تایوان، تاکید شد.

پیشینه
زمانی که جو بایدن رییس جمهور آمریکا در اوایل آبان ماه جاری دستور کمک ۸۰ میلیون دلاری به تایوان برای خرید تجهیزات ارتش این کشور را امضا کرد؛ چین از این اقدام «ابراز تاسف» کرد و با آن به «مخالفت» پرداخت.
به گزارش بی‌بی‌سی، برای ناظران معمولی شاید رقم کمک ۸۰ میلیون دلاری چندان مهم نبود. این رقم حتی از رقم خرید یک فروند جت جنگنده مدرن هم کمتر است. این در حالی است که تایوان به تازگی قراردادی برای خرید تسلیحات آمریکایی به ارزش ۱۴ میلیارد دلار را با واشنگتن امضا کرده است. پس این ۸۰ میلیون دلار دیگر چرا باید مهم باشد؟
تاکنون پاسخ قابل پیش‌بینی پکن به هرگونه حمایت نظامی از تایوان، خشم بوده اما این بار موضوع، کمکی متفاوت است. این ۸۰ میلیون دلار وام نبود و قرار بود از جیب مالیات‌دهندگان آمریکایی پرداخت شود. این برای اولین بار طی ۴۰ سال گذشته است که آمریکا از پول‌های خود قرار است اسلحه به کشوری بفرستد که آن را (به طور رسمی) به رسمیت نمی‌شناسد. این اتفاق قرار است تحت عنوان برنامه‌ای به نام تامین مالی نظامی خارجی (FMF) انجام شود.

از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین، این برنامه حدود چهار میلیارد دلار سلاح در اختیار اوکراین قرار داده است. همین طور این برنامه در سال‌های گذشته میلیاردها دلار سلاح به افغانستان، عراق، رژیم صهیونیستی و مصر ارسال کرده است. اما تمامی این کشورها یا رژیم‌ها، توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده بود. تایوان اما این طور نیست.
بعد از آنکه آمریکا در سال ۱۹۷۹ شناسایی دیپلماتیک خود را از تایوان به سمت چین تغییر داد، بازهم در چارچوب «قانون روابط با تایوان» به فروش سلاح به این جزیره ادامه داد. نکته کلیدی اما اینجاست که فروش این تسلیحات به تایوان در اندازه‌ای بود که این جزیره بتواند برابر هر حمله احتمالی چین از خود دفاع کند اما به اندازه‌ای که باعث بی‌ثباتی در روابط پکن و واشنگتن شود.
در طول چند دهه گذشته، آمریکا بر این به اصطلاح ابهام استراتژیک تکیه کرده و همزمان با تجارت با چین، قوی‌ترین متحد تایوان باقی مانده است.

اهمیت موضوع
در یک دهه گذشته توازن نظامی در تنگه تایوان به طور چشمگیری به نفع چین تغییر کرده و فرمول قدیمی دیگر کارکرد خود را از دست داده است.
واشنگتن اصرار دارد که سیاستش در این منطقه تغییری نکرده اما از جنبه‌های مهم و مختلفی این سیاست تغییر کرده است. وزارت امور خارجه آمریکا البته به سرعت به رسمیت شناختن تایوان از طریق اعطای کمک‌های نظامی را رد کرد.
با این حال در تایپه تصور عمومی این است که آمریکا در حال بازتعریف روابط خود با این جزیره است؛ به ویژه اینکه واشنگتن به تایپه فشار وارد می‌کند تا به سرعت به سمت تسلیح مجدد حرکت کند و تایوان که از چین عقب افتاده، نیاز به کمک کند.
فهرست مشکلات طولانی است. ارتش تایوان صدها تانک رزمی قدیمی و تانک‌های مدرن کمی در اختیار دارد. ساختار فرماندهی ارتش، تاکتیک‌ها و دکترین آن از نیم قرن پیش تاکنون به روز رسانی نشده است. بسیاری از خطوط مقدم آن ۶۰ درصد از نیروی انسانی لازم را در اختیار دارند.
گزارش شده که سیستم ضد اطلاعاتی تایوان درباره چین وجود ندارد و نظام خدمت اجباری در این جزیره نیز معیوب است. با وجودی که در سال ۲۰۱۳، تایوان زمان خدمت نظام وظیفه را از یک سال به چهار ماه کاهش داد اما قرار است از سال آینده این مدت باز هم به یک سال افزایش یابد. از سوی دیگر برخی از مردانی که در این دوره‌ها شرکت کرده‌اند، این مدت را به «اردوی تابستانی» تشبیه می‌کنند.
در واشنگتن حسی قوی وجود دارد که تایوان در حال از دست دادن زمان برای اصلاح و بازسازی ارتش خود است. بنابراین آمریکا شروع به آموزش ارتش تایوان کرده است.
برای دهه‌ها، رهبران سیاسی و نظامی این جزیره اعتقاد راسخ داشتند که حمله به تایوان برای چین بسیار سخت و پرخطر است. به همین دلیل تایوان مانند انگلیس، نیروی دریایی و هوایی را در اولویت هزینه‌های نظامی خود قرار داده است. در حال حاضر چین بزرگترین نیروی دریایی دنیا و یک نیروی هوایی برتر را داراست.
رزمایشی که سال گذشته توسط یک اتاق فکر برگزار شد، نشان داد که در هر درگیری احتمالی بین چین و تایوان، نیروی دریایی و هوایی تایپه ظرف ۹۶ ساعت اول نبرد از بین خواهد رفت.

براین اساس در حال حاضر تمرکز بر روی آموزش نیروهای زمینی (پیاده نظام و توپخانه) خواهد بود و مقابله با نیروهای ارتش آزادی‌بخش چین در سواحل، شهرها و عمق کوه‌های پوشیده از جنگل تایوان.
در حال حاضر بحث‌های جدی در واشنگتن در مورد اینکه آمریکا تا چه حد باید در حمایت از تایوان پیش برود، وجود دارد. بسیاری از ناظران قدیمی چین می‌گویند هرگونه تعهد عمومی از سوی کاخ سفید، به جای نقش بازدارندگی، پکن را تحریک می‌کند. اما واشنگتن همچنین می‌داند که تایوان نمی‌تواند به تنهایی از خود دفاع کند.
یکی از ناظران قدیمی چین در آمریکا می‌گوید: ما باید به طور کامل این موضوع را در یک ابهام استراتژیک نگه داریم و همزمان تایوان را تا بُن دندان مسلح کنیم.
به گزارش ژاپن تایمز، هنگامی که رابرت اوبراین، مشاور سابق امنیت ملی ایالات متحده در اوایل سال جاری از تایپه بازدید کرد، پیشنهاد کرد که یک میلیون تایوانی به تفنگ تهاجمی برای حفاظت از خود مجهز شوند.
این درحالیست که روزنامه تایپه تایمز در واکنش به پیشنهاد وی مبنی بر در دسترس قرار دادن تفنگ تهاجمی در منطقه ای با کمترین میزان جرم و جنایت در جهان، عنوان کرد: تسلیح شهروندان راه حل نیست. بلکه یک مساله بسیار مضحک و غیرقابل تصور است.
به نوشته ژاپن تایمز، علیرغم همه حمایت‌های واشنگتن، واقعیت این است که وقتی صحبت از دفاع غیرنظامی و نظامی به میان می‌آید، جزیره‌ای که به‌طور دموکراتیک اداره می‌شود هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن دارد.
لی هسی مین، رئیس سابق ستاد کل ارتش در مصاحبه ای با اشاره به «پیشرفت های زیادی» که در زمینه هایی از دستیابی به تسلیحات تا آموزش غیرنظامیان مورد نیاز است، گفت: تایوان هنوز آماده نیست.

به باور او، بازدارندگی مساله ای کلیدی است و البته تجهیزات می تواند کمک کند، اما مهمترین مساله این است که آیا اراده ای برای دفاع از خود دارید یا خیر؟

ارزیابی

به گفته تحلیلگران امنیتی مستقر در ایالات متحده و مقامات دولت سابق این کشور، توانایی تایوان برای بازدارندگی جای سوال دارد زیرا در این کشور هنوز اراده لازم برای انجام این کار وجود ندارد.
براساس این گزارش، نگرانی در خصوص مساله تایوان به دنبال تهاجم روسیه به اوکراین تشدید شده است.
از دیگر مسائلی که تحلیلگران به آن اشاره می‌کنند، تعداد نیروهای ارتش تایوان است که در سال‌های اخیر با کاهش تعداد سربازان داوطلب به پایین‌ترین حد در چهار سال اخیر، کاهش یافته است.
کوین مک کالی، تحلیلگر ارشد سابق چین در مرکز اطلاعات زمینی ارتش ایالات متحده، گفت: فکر نمی‌کنم تایوان در وضعیت خوبی قرار داشته باشد.
اوریانا اسکایلار ماسترو، عضو مرکز در موسسه مطالعات بین المللی فریمن اسپوگلی دانشگاه استنفورد، گفت که اگر با چین وارد جنگ شود، تایوان ۲۰۰ درصد سقوط خواهد کرد.
پوما شن، دانشیار دانشگاه ملی تایپه گفت: نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که کمی بیش از نیمی از پاسخ‌دهندگان حاضر به دفاع از تایوان در صورت حمله چین هستند، به این معنی که حدود ۴۰ درصد از مردم تایوان احتمالا تسلیم خواهند شد.
به باور پکن، آمریکا تایوان را به یک دستگاه خود پرداز برای مقامات کاخ سفید تبدیل کرده که از منابع پولی و ثروت مردم تامین می‌شود.
به باور برخی از تحلیلگران روابط بین الملل، مقامات تایوان نباید به سایر کشورهای جدایی طلب فرصت دهند تا بر طبل جنگ بکوبند و زمینه را برای افزایش تنش در منطقه فراهم آورد زیرا در غیر این صورت تایوان به نابودی کشانده خواهد شد و دود این کار به چشمان مردم تایوان خواهد رفت.
بدون شک گفت‌وگو میان مقامات چین و تایوان و دست‌یابی به راه حلی صلح آمیز می تواند زمینه را برای برقرای صلح و ثبات در منطقه فراهم آورد.
زیرا تاریخ ثابت کرده است دخالت نیروهای خارجی در منطقه، تنها به بی‌ثباتی و شعله‌ور شدن دامنه‌های جنگ منتهی می‌شود و در نهایت کل منطقه را متشنج خواهد کرد.