امین نواختی مقدم روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تحلیل رابطه نظام‌های سیاسی و جوامع در دوران مدرن اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های اصلی جوامع امروز شکل‌گیری نظام‌های دولت - ملت است ، نظام‌های دولت ملت دارای ۲ بخش هسته " قدرت سیاسی" که مدیریت کلان سیاسی را بر عهده دارد و ملت یا "جامعه مدنی یا جامعه سیاسی" که از قدرت سیاسی و دولت مطالبه‌گری می‌کند.
وی اضافه کرد: رابطه بین دولت و ملت به شکل سیستمی عمل می‌کند به طوری که از سوی ملت تقاضا و حمایت به عنوان ورودی این سیستم عمل می‌کند و سیستم هم به این حمایت و تقاضا پاسخ می‌دهد ، بدیهی است هرچه جوامع پیشرفته‌تر و توسعه یافته‌تر باشند ارتباط بین این ۲ بخش عمیق‌تر خواهد بود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در این چهارچوب یک الگوی مشخص بین رکن سیاسی جامعه و خود جامعه شکل می‌گیرد و دولت‌ها برای حفظ جایگاه خود، کسب مشروعیت و مقبولیت در جامعه تلاش می‌کنند به نیازها و مطالبات مردم پاسخ دهند.
نواختی مقدم خاطرنشان کرد: در این چهارچوب نظام‌های سیاسی توسعه طی فرایندی تقاضا و حمایت جامعه مدنی را به شکل برونداد توسعه و تامین رفاه شهروندان منعکس می‌کند و مجددا از انرژی حاصل شده از آن را برای توسعه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مصرف می کند و مشارکت سیاسی در چنین بستر و چهارچوبی قابل ارزیابی است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: هر جامعه‌ای فرهنگ سیاسی خاص و منحصر به فرد خود را دارد ، در عین حال هر قدر این سنت‌ها، باورها و اعتقادات عمیق‌تر باشد، رابطه بین دولت و ملت تبدیل به رابطه ارگانیک و غیرقابل تفکیک می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: نظام‌های سیاسی غربی رابطه نظام سیاسی با جامعه مکانیکی است و جامعه صرفا رفاه و آسایش را مطالبه می‌کند و نظام سیاسی هم به این مطالبات پاسخ می‌دهد. در چنین نظام‌هایی در نهایت شاهد شکل‌گیری نوعی الیتیسم هستیم که طبق قوانین آهنین الیگارشی جامعه را در جهت خواست و اراده این الیت سیاسی و اقتصادی مشخص هدایت می‌کند.
نواختی مقدم ادامه داد: در این بستر منافع اقلیتی از جامعه تامین و تضمین می‌شود و الیت حاکم با استفاده از ابزار رسانه و فرهنگ و تاثیرگذاری بر ذهن جامعه بر اکثریت جامعه حکمرانی می‌کند.
استاد دانشگاه محقق اردبیلی افزود: در جوامعی که مبتنی بر سنت‌ها، اعتقادات و ارزش‌های دینی هستند رابطه دولت و ملت صرفا بر اساس تقاضا و مطالبات مادی نیست و سمت و سوی پاسخگویی هم متفاوت از نظام‌های غربی است هرچند مطالبات و نیازها باید و لاجرم تامین و تضمین شود و قطعا اگر شرایط اقتصادی بهبود یابد مشارکت شهروندان در انتخابات افزایش می‌یابد اما رابطه دولت و ملت صرفا در چنین بستر و چهارچوبی قابل تحلیل و ارزیابی نیست.
وی یادآورشد: رابطه دولت و ملت در نظام دینی مبتنی بر مبانی اعتقادی است و ورای بحث رای دادن به افراد و شخصیت‌های واجد شرایط نوعی بیعت هم در این رای نهفته است ، در عین حال نباید این باور و اعتقاد این انگاره ذهنی را ایجاد کند که در چنین سیستم و نظامی به مطالبات، نیازها و دغدغه‌های مردم اهمیت داده نمی‌شود.
نواختی مقدم در بخش دیگری از این گفت و گو با تاکید بر لزوم تبیین اقدامات دولت برای برآورده کردن مطالبات در جامعه اظهار کرد: یکی از شعارهای آیت‌الله رئیسی در ایام انتخابات مبارزه با فساد بود و این موضوع به عنوان یکی از مطالبات اصلی جامعه از ایشان مطرح بوده است ، واقعیت این است که دولت رئیسی در موضوع فساد ستیزی به سهم خود بی‌نظیر عمل کرده است در عین حال نباید فراموش کرد که در موضوع مبارزه با فساد هر کس مسئولیتی دارد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: دولت رئیسی در حوزه‌های مختلف اقدامات گسترده‌ای برای تامین نیازهای جامعه برداشته است ، در عین حال به نظر می‌رسد در فاصله ۲ ماه مانده تا انتخابات باید مسئولان کشوری و استانی اقدام به تبیین عملکردهای خود کنند.
وی خاطرنشان کرد: خیلی از تلاش‌ها و اقداماتی که دولت و دستگاه‌ها انجام می‌دهند برای مردم به خوبی بیان نمی‌شود و حتی توسط رسانه‌های غربی به طور معکوس نشان داده می‌شود به طوری که امروز یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های ما این است که مسئولان در تبیین اقدامات و کارهای خود اهتمام لازم را نداشته باشند و مردم هم تحت تاثیر جو روانی و رسانه‌ای دشمن قرار بگیرند.
این استاد دانشگاه محقق اردبیلی با بیان اینکه پاسخگویی به مطالبات و حمایت جامعه از دولت در نهایت منجر به تقویت عملکرد ساختار سیاسی می‌شود، اظهار کرد: عملکرد ساختار متفاوت از مقوله صرفا رشد و توسعه است ساختارهای بادوام می‌توانند مطالبات جامعه با کیفیت بهتر و با هزینه کمتری تامین کنند. از این جهت اگر مشارکت سیاسی به صورت دقیق شکل نگیرد، نمی‌توان انتظار کارکرد مناسبی از سیستم داشت که این هم به مقوله مشارکت ارتباط دارد.
نواختی مقدم در بخش دیگری از این گفت و گو در خصوص عملکرد مجلس به عنوان بخشی از ساختار و تامین عادلانه منافع و منابع گفت: واقع امر این است که مجلس در تسهیل فرایندها کارکرد مناسبی نداشته است ، برای مثال استان اردبیل مشکل آب دارد اما به علت اینکه تعداد نمایندگان استان در مقایسه با استان‌های همجوار کمتر است، در فرایند بررسی طرح‌ها و لوایح تعداد رای کمتری دارد، برای به فعلیت درآوردن ظرفیت‌های گسترده به‌ویژه در بخش کشاورزی نمی‌تواند موثر عمل کند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: برای تامین منافع استان‌ها و توزیع عادلانه منابع باید ساختاری شکل بگیرد که همانند بسیاری از کشورها که مجلس سنا دارند، هر استان در فرایند تصمیم‌گیری یک رای داشته باشد و به نوعی نقص سیستم رای‌گیری و تصمیم‌گیری در این مقطع جبران شود.
این تحلیلگر مسائل سیاسی موضوع اثربخشی رای مردم را از دیگر مولفه‌های تقویت ساختار و نظام دولت ملت عنوان کرد و افزود: اثربخشی رای شهروندان از کارویژه‌های نظام سیاسی است یعنی نظام بتواند به نیازهای جامعه پاسخ درخور بدهد و و اقداماتش برای مردم نتیجه عینی و ملموس داشته باشد.
وی با بیان اینکه باید از فرصت انتخابات به بهترین نحو استفاده شود، گفت: مردم باید امیدوار باشند و ببینند که در انتخابات حضور دارند و رای آنها موثر است و نفع شکل‌گیری چنین ذهنیتی به عموم جامعه می‌رسد.
این استاد دانشگاه در ادامه بر لزوم همگرایی بین نمایندگان استان تاکید کرد و ادامه داد: یکی از مشکلاتی که ما در استان با آن مواجه هستیم بخشی نگری است در حالی که با بخشی نگری و جزئی دیدن منافع جامعه تامین نمی‌شود اگر نماینده‌ای بتواند منطقه خود را به پیشرفت برساند خودش هم از آن منتفع می‌شود.
نواختی مقدم با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب درباره انتخابات طی هفته‌های اخیر افزود: ایشان همواره و در همه مقاطع دغدغه انتخابات را به عنوان ظهور و بروز جمهوریت نظام داشتند و همه اذعان دارند که خط قرمز ایشان مشارکت مردم است ، از این جهت مخاطب بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات همه اجزا و ارکان قدرت و مردم هستند و هرکس به این رویه خدشه وارد کند صلاحیت ادامه فعالیت را ندارد.
وی تصریح کرد: نظام متعلق به مردم است اگر مشارکت نباشد سالبه به انتفاع موضوع است ، باید از هر فرصتی استفاده کرده و زمینه حضور و مشارکت مردم را در انتخابات فراهم کنیم.
نظر شما