برنامه دولت برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر/ لایحه تغییر اقلیم تصویب شد

گروه جامعه ایرنا- هر سال که می گذرد شاهد کاهش برف و باران در دنیا به ویژه در کشور خودمان که در منطقه گرم و نیمه خشک واقع شده هستیم، امسال این روند را با شدت بسیار زیادی احساس کردیم چون تمام چند وقت پیش نگاه ها به آسمان بود تا شاید بارانی بیاید و برفی ببارد، البته بالاخره انتظارها به سر رسید و در این هفته برخی شهرها سفیدپوش شدند اما می دانیم که شرایط اقلیمی کشور خوب نیست و وارد چهارمین سال متوالی خشکسالی شده ایم.

آمارهای جهانی نشان می دهد میزان بارش برف در سال جاری در مقایسه با متوسط ۲۱ ساله در کشورهای ایران ۸۴ درصد، عراق ۴۵ درصد، ترکمنستان ۸۰ درصد، آذربایجان ۸۱ درصد، ترکیه ۲۱ درصد و ارمنستان ۶۷ درصد کاهش داشته است، بنابراین کاهش بارندگی فقط مختص ایران نیست بلکه گریبانگیر تمام دنیا به ویژه منطقه خاورمیانه شده است، به هر حال ادامه این روند به صلاح کشورها نخواهد بود و با این روند مشکل کم آبی قطعا دولت ها را با مشکل مواجه خواهد کرد.

به عنوان مثال امسال با نگاهی به منابع آبی تهران به عنوان پایتخت کشور می توان فهمید که شرایط منابع آبی در آن خوب نیست، بررسی‌های آماری ۵۰ سال اخیر نشان می‌دهد که متوسط حجم بارش‌های یک‌ساله استان تهران ۲۸۰.۴ میلی‌متر بوده، اما میزان بارندگی‌هایی که در ۱۰۰ روز نخست سال آبی جاری در این استان رخ‌داده، فقط ۳۳.۹ میلی‌متر معادل ۱۲.۱ درصد بارندگی‌های سالانه است، مقصر این وضعیت آب و هوایی کیست یا چیست؟ سالهاست که کارشناسان نسبت به تاثیرات تغییر اقلیم هشدار می دهند، سال ۲۱۰۵ بود که ۱۹۵ کشور در پاریس گردهم آمدند و به توافق رسیدند که با انجام یک سری اقدامات اجازه ندهند دمای کره زمین تا پایان قرن حاضر از ۱.۵ درجه گرمتر شود چون در غیر اینصورت عواقب آن غیرقابل جبرانی خواهد بود، چون در این شرایط تغییر اقلیم اجتناب ناپذیر است و عواقب آن از دست انسان خارج خواهد شد.

مسائلی که امروز با آن مواجه هستیم مانند خشکسالی ها، باران های سیل آسا، وقوع سیل و توفان، رانش زمین، فرونشست زمین، خشک شدن تالاب ها و رودخانه ها، آتش سوزی و از بین رفتن جنگل ها و انقراض گونه های گیاهی و جانوری برخی از پیامدهای تغییر اقلیم است، امروزه دیگر همه می دانیم که یکی از دلایل اصلی تغییر اقلیم استفاده از سوخت های فسیلی است، بر این اساس چند سالیست که دنیا به سمت کاهش مصرف سوخت های فسیلی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر حرکت کرده است.

چندی پیش رییس انجمن انرژی های تجدید پذیر ایران گفته بود که با توجه به گرم شدن زمین و نیاز به انرژی های تجدیدپذیر باید در این زمینه جدی تر عمل کنیم، اگر الان دنیا ۳ هزار گیگاولت ظرفیت نیروگاه های تجدیدپذیر دارد اگر بخواهیم دمای زمین را در محدوده ۱.۵ درجه تا پایان قرن حاضر نگه داریم باید از ۳ هزار به ۱۱ هزار گیگاولت برسد.

سید مسلم موسوی افزود: از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۲ نیروگاه های فسیلی در حال کاهش و نیروگاه های تجدید پذیر در حال افزایش است در واقع دنیا دیگر در زمینه نیروگاه های فسیلی کمتر سرمایه گذاری می کند این در حالیست که در ایران حدود ۸۰ درصد نیروگاه ها فسیلی، ۴۰ درصد سیکل ترکیبی و ۲۵ درصد گازی هستند.

وی تاکید کرد: نیروگاه های تجدید پذیر برای کشور ما که اقتصاد آن مبتنی بر نفت است یک الزام است و باید برای آن برنامه ریزی داشته باشیم.

این در حالیست که ایران از نظر شدت مصرف انرژی رتبه اول دنیا را دارد یعنی ۲.۵ برابر دنیا، ۱.۵ برابر ژاپن و ۲ برابر چین شدت مصرف انرژی در کشور است، از منظر سرانه انرژی نیز در دنیا رتبه چهارم و انتشار گازهای گلخانه ای هم جزو ۱۰ کشور اول دنیا هستیم که قطعا با شرایط کنونی کشور در زمینه منابع آبی و بارندگی ها، ادامه این روند خطرناک خواهد بود.

برای کاهش تاثیر تغییر اقلیم باید به سمت کاهش سوخت های فسیلی و افزایش انرژی های تجدید پذیر حرکت کنیم، در این راستا دولت سیزدهم گام های خوبی برداشته است، چندی پیش همایون حائری معاون امور برق و انرژی وزیر نیرو اعلام کرده بود که ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر کشور به یک‌هزار و ۱۰۰ مگاوات رسیده است، رویکرد وزارت نیرو برای سال‌های آینده تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر است، با توجه‌ به شرایط بادی و خورشیدی کشور، چشم‌انداز ۲۰ساله ما توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است و تمرکز بر اینکه با استفاده بیشتر از تولیدات انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌مندی از ظرفیت سازندگان بومی، جایگاه بسیار خوبی در این صنعت داشته باشیم.

با توجه به اهمیت موضوع انرژی های تجدیدپذیر یک روز از هفته هوای پاک به این موضوع اختصاص یافته است، امسال نیز به مانند سال های گذشته یک هفته (۲۶ دی تا ۲ بهمن) به عنوان هفته هوای پاک تعیین شده که هر روز آن به یک عنوان نامگذاری شده است؛ به همین مناسبت روز پنج شنبه ۲۸ دی هوای پاک، توسعه انرژی های تجدیدپذیر انتخاب شده است.

رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: اکنون ۹۴ درصد تولید انرژی کشور وابسته به سوخت های فسیلی است در حالیکه یکی از راه های برون رفت از آلودگی هوا این است که وابستگی خود را به سوخت های فسیلی کاهش دهیم که از طریق توسعه انرژی های تجدید پذیر میسر است، حتی در ماده ۱۹ قانون هوای پاک اشاره شده که سالانه ۳۰ درصد از توسعه برق کشور از محل انرژی های تجدیدپذیر تامین شود اما الان در تمام این سال ها کمتر از یک درصد ظرفیت انرژی تجدیدپذیر در کشور ایجاد شده است.

داریوش گل علیزاده افزود: در این راستا وزارت نیرو برای تولید ۱۰ هزار مگاوات از انرژی های تجدیدپذیر تا پایان سال ۱۴۰۴ برنامه دارد، در قانون بودجه ۱۴۰۲ هم صنایع انرژی‌بر مکلف شدند ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه ایجاد کنند که ۹ هزار مگاوات از محل نیروگاه های حرارتی با راندمان ۵۵ درصد و هزار مگاوات هم انرژی تجدیدپذیر تولید شود.

وی اظهارداشت: تغییر اقلیم باعث شده که حدود ۶ تا ۷ برابر میانگین دنیا فرسایش خاک داشته باشیم، الان هر جای کشور باران ببارد سیل رخ می دهد در حالیکه در نقاطی که در بالادست جنگل دارند نباید این اتفاق بیفتد، این یعنی اینکه جنگل های ما خدمات اکوسیستمی خود را در جذب قطرات باران و جلوگیری از فرسایش خاک از دست داده اند، در پایین دست هیچ رودخانه و تالابی نداریم که آب زلال داشته باشد، وقتی رودخانه ها گل آلود هستند یعنی در بالادست فرسایش به طور فاجعه باری رخ می دهد، پوشش گیاهی از دست رفته و فرسایش خاک اتفاق می افتد.

وی افزود: مساله بعدی فرونشست زمین است، میانگین فرونشست در کشور ۱۲ سانتیمتر و در دنیا به صورت میلیمتری است، در حالی این حجم خاک را به راحتی از دست می دهیم که بیش از ۹۰ درصد تولید غذای کشور به خاک وابسته است. این جای نگرانی زیادی دارد.

وی با اشاره به اینکه تغییر اقلیم نتیجه مصرف بی رویه سوخت های فسیلی است گفت: مصرف سوخت های فسیلی در کشور ما بسیار بالا است به عنوان مثال میانگین مصرف بنزین در نیمه اول امسال ۱۱۶ میلیون لیتر بود در حالیکه در قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت سوخت مصوبه سال ۱۳۸۶، در این سال سرانه مصرف بنزین ۱.۱ دهم لیتر بود و بر اساس این قانون قرار شده بود که سرانه مصرف در سال ۹۰ به ۷ دهم لیتر برسد؛ حال فرض کنیم الان جمعیت کشور ۹۰ میلیون نفر است یعنی بر این اساس باید حدود ۷۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می کردیم، اما رقم ۱۱۶ میلیون لیتر نشان می دهد که بیانگر این است که ما این روند را رها کرده ایم.

گل علیزاده در ادامه به مصرف گاز در کشور اشاره کرد و افزود: حدود ۱.۱ دهم میلیارد متر مکعب گاز تولیدی کشور است از این میزان ۸۵۰ تا ۸۷۰ میلیون متر مکعب تحویل شبکه داخلی کشور می شود، در زمستان که با کاهش دما مواجه هستیم حدود ۷۶ درصد یعنی نزدیک به ۶۵۰ میلیون متر مکعب گاز در بخش خانگی و تجاری مصرف می شود برای همین در این مواقع بخش صنعت و نیروگاه ها با کمبود گاز مواجه می شوند و برای اینکه در تامین برق کشور اختلال ایجاد نشود بحث مازوت سوزی و استفاده از گازوییل در دستور کار قرار می گیرد، در حالی که اگر فقط یک درجه کاهش دما در منازل داشته باشیم تقریبا ۲۵ میلیون متر مکعب کاهش مازاد مصرف گاز خواهیم داشت.

در برنامه هفتم توسعه آمده که وزراتخانه ها و سازمان های مرتبط با تغییر اقلیم موظفند برنامه مدیریت تغییرات اقلیمی کشور را در سال اول اجرای این برنامه تهیه کنندبه گفته وی در روند مصرف انرژی در کشور، سهم بخش خانگی، تجاری، حمل و نقل، صنعت و کشاورزی حدود ۶۷ درصد و بخش تولید شامل پالایشگاه و نیروگاه ۳۲ درصد است.

گل علیزاده گفت: برای همین در زمینه تغییر اقلیم و مقابله با آن لایحه ای را به دولت و مجلس ارسال کردیم و با توجه به تلاش هایی که انجام شد در کمیسیون تلفیق و صحن علنی مجلس به تصویب رسید، ظرفیت بسیار خوبی برای مقابله با تغییر اقلیم است و باید بتوانیم از این ظرفیت مطلوب استفاده کنیم.

وی تاکید کرد: در برنامه هفتم توسعه هم به مساله تغییر اقلیم اشاره شده است، در واقع طبق ماده الحاقی برنامه هفتم توسعه به استناد بند ۸ سیاست های کلی محیط زیست و به منظور توسعه اقتصاد سبز، صنعت کم کربن و تقویت سازگاری و کاهش آسیب های ناشی از تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است با همکاری وزارتخانه های نفت، نیرو، صنعت معدن تجارت، راه و شهرسازی و بهداشت نسبت به تدوین برنامه مدیریت تغییرات اقلیمی کشور طی سال اول برنامه اقدام کند، بر این اساس تمام مشکلات خود در روند تغییر اقلیم را می توانیم در این لایحه بگنجانیم، ظرفیت خوبی در این زمینه پیش روی ما است و تلاش می کنیم دبیرخانه آن را تشکیل دهیم.

رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: باید به سمت انرژی های پاک و تجدیدپذیر حرکت کنیم، کشور ما هم ظرفیت آنرا در بخش های مختلف بادی، آبی، زمین گرمایشی و خورشیدی دارد، در زمینه ظرفیت انرژی خورشیدی جزو کشورهای رتبه یک هستیم یعنی ۳۰۰ روز آفتابی داریم که باید با برنامه ریزی های اصولی نهایت استفاده را داشته باشیم.

9014