۲۳۱ مورد حیوان گزیدگی در قشم درمان و پیگیری شد

یاسر مرادی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: در مدت یادشده ۲۳۱ مورد گزیدگی ناشی از حیوانات به واحد پیشگیری و درمان هاری این شبکه در شهر قشم مراجعه و واکسن دریافت کرده اند که از این تعداد ۲۲۵ نفر ایرانی و پنج نفر غیر ایرانی بوده اند.

وی ادامه داد: در این بازه زمانی۱۶۳ مورد معادل ۷۰ درصد ناشی از گزیدگی از سوی سگ و ۶۸ مورد نیز ناشی از گزیدگی از سوی گربه و سایر حیوانات در این واحد ثبت و گزارش شده است.

مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان قشم توضیح داد: از جمله عوارض حیوان گزیدگی بروز بیماری هاری است که یک بیماری عفونی حاد و کشنده ویروسی با درصد کشندگی بالا به صورت ۱۰۰ درصد است.

مرادی تعداد دفعات تزریق واکسن و سرم هاری را وابسته به زخم ایجاد شده عنوان کرد و گفت: از ۱۶۳ مورد سگ گزیدگی ۹۹ مورد از سوی سگ های دارای صاحب و ۶۴ مورد سگ های بدون صاحب بوده است.

وی اضافه کرد: این بیماری کشنده بین حیوانات و انسان مشترک بوده و بیشتر به وسیله گزش حیوان آلوده مانند سگ (گله، خانگی، نگهبان، ولگرد و نظایر آن)، گربه، خفاش، راسو، گاو، گوسفند، بز، الاغ و نظایر آن به انسان منتقل می‌شود.

مدیر شبکه بهداشت و درمان قشم اظهار کرد: در صورت بروز علایم بیماری هاری چه در انسان و چه در حیوان، درمان ناپذیر نبوده و سرانجام به مرگ منجر می‌شود، البته افرادی که توسط حیوانات اهلی و وحشی گاز گرفته می‌شوند در صورت مراجعه سریع به مراکز پیشگیری هاری، به این بیماری مبتلا نخواهند شد.

وی با تاکید بر اینکه اصلی‌ترین راه انتقال این بیماری گاز گرفتن به وسیله حیوان هار است گفت: پنجه کشیدن بر روی پوست و نسوج مخاطی از جمله دیگر راههای سرایت بیماری محسوب می‌شود، پنجه آغشته به بزاق حاوی ویروس به ویژه در گربه و گربه سانان امکان انتقال وجود دارد، از طریق پوست سالم، سرایت پذیر نیست ولی از راه کوچکترین خراش یا زخم در پوست، قابلیت سرایت دارد.

مرادی یادآور شد، بیشترین اقدامی که برای گزش حیوانات انجام می‌شود، شستشوی زخم به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه برای هر زخم و سپس تزریق واکسن کزاز و سرم و واکسن ضدهاری است.

وی افزود: با توجه به اهمیت پیشگیری در بیماری هاری و مرگ حتمی در صورت ابتلا، ضمن آموزش چگونگی برخورد با حیوانات به فرزندان خود، در صورت بروز هرگونه حیوان گزیدگی از پستانداران، به واحدهای پیشگیری و درمان هاری این شبکه مراجعه کنند تا ضمن دریافت آموزش های لازم، اقدامات درمانی شامل شست و شوی محل گزش، تجویز و تزریق واکسن ضد هاری و تجویز سرم ضدهاری انجام شود.

به گزارش ایرنا، هاری نوعی عفونت ویروسی دستگاه اعصاب مرکزی است که قابل انتقال بین حیوان و انسان است و بیشتر به واسطه گزش حیوان هار به انسان منتقل می‌شود و در صورت بروز علایم بیماری در انسان، باید گفت که در ۱۰۰ درصد موارد کشنده است اما خوشبختانه با وجود کشندگی بالا، در صورت انجام تمامی مراحل پیشگیری و درمان شامل شست‌وشوی صحیح محل گزش با آب و صابون و مواد ضدعفونی کننده، واکسیناسیون و تزریق به موقع سرم ضدهاری، می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد.

راه‌های انتقال و نشانه‌های بیماری هاری

ویروس هاری هنگام گزش و از طریق بزاق حیوان هار به انسان انتقال می‌یابد؛ که می‌تواند از طریق تماس بزاق حیوان هار با خراش پوستی، چشم و غشاهای مخاطی دهان و غیره وارد بدن انسان شده و باعث بروز هاری در انسان شود.

ویروس پس از ورود به بدن، در عضلات تکثیر یافته و خود را به شبکه مرکزی اعصاب رسانده و در نهایت به غدد بزاقی انتشار می‌یابد.

دوره نهفته (کمون) بیماری در انسان حدود ۲ تا سه ماه است، اما ممکن است از چند روز تا یک سال هم طول بکشد. مدت این دوره، بستگی به مقدار ویروس وارد شده به بدن، محل گزش و شدت زخم دارد.

در صورت گزش در قسمت سر و گردن و ناحیه تناسلی، خطر ابتلا به هاری بیشتر از مواقعی است که گزش در دیگر نواحی بدن باشد.

نشانه‌های بیماری هاری شامل احساس اضطراب و نگرانی، سردرد، افزایش مختصر درجه حرارت بدن و بی قراری، درد و خارش در محل زخم، افزایش ترشحات بزاق، گرفتگی‌های عضلات تنفسی و تشنجات عمومی و در موارد نادر، هاری فلجی و کماست که بعد از بروز علائم، بیمار حداکثر ۲ هفته عمر می‌کند.

البته نشانه‌های بیماری هاری در حیوانات تا قدری متفاوت است و اگرچه این بیماری در همه حیوانات خونگرم ممکن است دیده شود، اما سگ‌ها بیشتر از بقیه در معرض خطر هستند.

نشانه های هاری در سگ‌ها شامل رفتار غیرطبیعی، اضطراب غیرعادی، افزایش تحریک پذیری و بی‌اشتهایی است که طی یک تا ۲ روز علائم اضطرابی افزایش یافته، حیوان مبتلا حالت تهاجمی به خود می‌گیرد و تمایل شدیدی به گاز گرفتن اشیا، حیوانات و انسان‌ها، حتی صاحب خود، نشان می‌دهد.

حیوان مبتلا اغلب خود را نیز گاز گرفته و زخم‌های شدیدی در بدن خود ایجاد می‌کند. به علت فلج عضلات حلق، بلع بزاق برایش امکان پذیر نیست که منجر به افزایش ترشحات بزاقی و تغییر صدای حیوان می‌شود؛ شکل آرام یا بی صدای بیماری، نشانه‌های فلجی دارد و مرحله تحریکی آن بسیار کوتاه است یا وجود ندارد.

فلج از عضلات سر و گردن شروع شده و بلع حیوان را مشکل می‌کند؛ به طوری که گاه صاحب حیوان، مشکوک به وجود جسم خارجی مثل استخوان در گلوی حیوان می‌شود. سپس فلج به دست‌ها و پاها گسترش یافته و نهایتا منجر به مرگ حیوان می‌شود.

در گربه‌ها در اغلب موارد بیماری به شکل تهاجمی و علائم شبیه هاری در سگ است. روباه، شغال و گرگ نیز در برابر ویروس حساس بوده و اکثرا به نوع خشمناک بیماری دچار می شوند.

پیشگیری از هاری در انسان

با توجه به اینکه اغلب موارد ویروس هاری از طریق گزش سگ هار به انسان انتقال می‌یابد، یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از هاری در انسان، پیشگیری و کنترل هاری در سگ‌هاست؛ بنابراین ضمن کنترل جمعیت سگ‌های بی صاحب و ولگرد، لازم است همه افراد جامعه در مورد چگونگی پیشگیری از هاری به دنبال گزش حیوانات و رعایت احتیاطات لازم در مواجهه با سگ‌های غریبه آموزش ببینند.

تمام افرادی که توسط حیوان مورد گزش قرار می‌گیرند، باید برای انجام اقدامات پیشگیری به نزدیک‌ترین مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنند. اولین اقدام پس از گزش، شست‌وشوی تمامی جراحت حداقل به مدت ۱۵ دقیقه و ضدعفونی کردن محل زخم با الکل یا بتادین است.

همچنین انجام واکسیناسیون هاری ضروری است و در صورت نیاز، سرم ضدهاری در محل جراحت تزریق می‌شود.

جزیره قشم با وسعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر از توابع استان هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.

شهرستان قشم شامل جزیره‌ های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.