سرو ۲۷۰۰ ساله باشت؛ جلوه ای از تاریخ کهن ایران

به گزارش ایرنا، برخی یافته های تاریخی قدمت این درخت را به دوران مادها نسبت می دهند و البته بازمانده آتشکده کهن و زیارتگاه و گورستانی که در کنار این درخت دیده می شود خود نشانه و نمادی از دیرینگی و قدمت این اثر باستانی را نشان می دهد.

درخت، در باور نیاکان و پیشنیان ما ایرانیان همواره نمادی از شکوه و استقامت و اصالت و شکوهی از جاودانگی و طراوت در زندگی شمرده می شد و کاشت درخت و نگاهبانی از آن هم ریشه در همان باور عمیق و دیرینه در این سرزمین دارد و البته پاسداشت درختان کهنسال و دیرینه سال این باورمندی را قوت بیشتری می بخشد.

اگرچه کشف اشیای تاریخی، وجود اشکفت ها،ستون سنگی دوگور دوپا،پل تاریخی پریم و ده ها اثر تاریخی دیگر از یک طرف و راه اندازی نخستین بخشداری کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۰۴، نخستین پاسگاه انتظامی این استان در سال ۱۳۱۲ و یکی از اولین مکتب خانه های جنوب کشور در سال ۱۲۷۳ در این شهرستان گواهی بر قدمت شهرستان باشت است اما درخت سرو کهنسال باشت سندی بر تاریخ کهن این شهرستان کوچک محسوب می شود.

برخی منابع، قدمت تاریخی شهر باشت را به زمان هخامنشیان نسبت می‌دهند که البته بنای با صلابت پل پریم یادگار دوره ساسانی و ستون های سنگی دوگور دوپا این ادعاها را اثبات کرده است.

در مسیر باشت به گچساران در گردنه‌ای به نام گردنه‌ی «الله اکبر» یک راه تاریخی سنگ‌فرش شده وجود دارد، این راه که مسافت اندکی از آن باقی‌مانده، بازمانده‌ راه شاهی هخامنشیان بوده که در دوران حکومت شاهان هخامنشی از پرترددترین راه‌های کشور بوده است.

اما شاهد زنده تاریخ کهن باشت درخت کهنسال سرو واقع در روستای لار معروف به سرو کوهی (زبانزد در میان ساکنان محلی) است که این درخت یکی از شگفتی های خلقت آفریدگار در این منطقه به شمار می رود.

وجود آثاری از بقایای شهر قدیمی لارندان که مورخان از آن به عنوان شهری پررونق در ایران باستان یاد می کنند گیراترین جذابیت این منطقه است اینجا بقایای یک آتشکده قدیمی، آب انبار، سفال های به جای مانده و سکه های ضرب شده در کوه لار گویای تاریخ کهن شهرستان باشت است.

در کنار این درخت کهنسال کتیبه ها و دست نوشته هایی از دوره های مختلف و آتشکده زرتشت وجود دارد،تحقیقات ۲ ساله کارشناسان و نمونه برداریهای DNA از درخت سن آن را به ۲ هزار و ۷۷۰ سال تخمین زده است.

به گفته خانم پروفسور سودابه علی احمد کروری استاد دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی وین اتریش این درخت به جای مانده از دوره زرتشتیان است که اعتقاد زیادی به سرو داشته اند و در هر منطقه ای که زندگی می کرده اند درخت سرو وجود داشته است.

این جاذبه تماشایی که در ۵۰ کیلومتری شهر باشت واقع شده ۴۰ متر طول و هفت متر عرض دارد و سال ۱۳۹۰ در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت ملی رسیده است.

در کنار این درخت کهنسال آثار تاریخی و باستانی شامل آتشکده کوه لار و گورستان به جا مانده از ایران باستان قرار دارد که این منطقه را از نگاه گردشگران به ویژه علاقه مندان به تاریخ و تمدن ایران جذاب تر کرده است.

برای بازدید از درخت سرو کهنسال لار در۱۵۰ کیلومتری یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد پس از عبور از روستای های تلچگاه ، به امامزاده سید محمد (ع) ، دشت لار و سپس این جاذبه طبیعی می رسیم.

درخت سرو کهنسال باشت و محوطه تاریخی اطراف آن حدود یک دهه پیش در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسید این جاذبه طبیعی پس از کاوش‌های باستان شناسی و بررسی های گیاهشناسی در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، به‌عنوان یکی از نادرترین و کهن‌سالترین جاذبه طبیعی کشور معرفی شده است.

ویژگی های درخت سرو

ﺩﺭﺧﺖ سرو ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺒﺰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺧﺰﺍﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ که شاید به همین علت است ایرانیان باستان ضمن اقدام به کاشت این درخت زیبا برای آن احترام زیادی قایل بوده اند.

درخت سرو ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻭﻳﮋﮔیﻫﺎی ﺩﻳﮕﺮ آن ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﺸﻜﺴﺎلی و توفان توان مقاومت زیادی دارد و همچنین این درخت ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ خوبی در برابر آفت ها و بیماری های گیاهی دارد به همین علت درختان سرو عمر طولانی داشته و در فرهنگ ایرانی به عنوان نماد مقاومت از آن یاد می شود.

سخنی با گردشگرانی که درخت سرو لار را برای تماشا انتخاب می کنند

درخت سرو لار با همه مقاومتش اما با توجه به سنش و آسیب های ناشی از رویدادهای طبیعی نظیر باد،باران نیازمند مراقبت است.

آن طور که کارشناسان منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد اعتقاد دارند نوشتن یادگاری بر روی درختان یا روشن کردن آتش در نزدیکی آن منجر به آسیب جدی به این میراث طبیعی ارزشمند می شود.

شهرستان باشت که از شمال به شهرستان چرام، از جنوب به شهرستان ممسنی استان فارس، از شرق با شهرستان رستم استان فارس و از غرب با شهرستان گچساران همسایه است.

این شهرستان در جنوب‌غربی استان و در فاصله ۱۱۰ کیلومتری از یاسوج در بخش گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است. جمعیت اصلی شهر را ایل باوی از قوم لر تشکیل می‌دهد که به زبان لری صحبت می‌کنند.

شهرستان باشت با وسعت بیش از دو هزار و ۹۰۰ کیلومتر در جنوب شرقی کهگیلویه و بویراحمد دارای ۱۱۵ روستا یک شهر، دو بخش ۱۴ هزار نفر جمعیت روستایی و ۲۱ هزار نفر جمعیت است.