به گزارش ایرنا، نوروز در آذربایجان غربی جلوه دیگری دارد و اینجا رنگ و بوی بهار و عید بیشتر از نقاط دیگر کشور به گوش می رسد و مشام را نوازش می کند؛ رسوم کهنی که عمری به دارازی تاریخ دارند زیبایی نوروز را دراین دیار پر رنگتر می کنند.
این رسوم اگرچه بعضی جاها کمرنگ شده اند ولی باز در بیشترین نقاط شهری و روستایی این استان هرسال با رسیدن بهار جانی دوباره می گیرند.
یکی از زیباترین رسوم این دیار پهن کردن " بایرام سوفراسی" در تمامی منازل شهری و روستایی است این سفره در اتاقی موسوم به اتاق میهمان پهن می شود سفره ای با رنگ های مختلف گاهی چهارگوش، بعضی وقتها سفید و یا رنگهای مختلف و به عبارتی بستگی به سلیقه هر خانواده دارد.
آنچه دراین سفره جای می گیرد عبارت است از تنقلات اعم از کشمش، بادام، گردو، نخود، شیرینی های خانگی، کلوچه خانگی، انجیر، سیب، انار، سنجد، انگور سرخ، حلوای خانگی،سبزه و همچنین سینی های کوچکی حاوی دلمه برگ مو، کلم، کوفته(اصلی ترین غذای شب عید) و تخم مرغ رنگ شده درپوست پیاز.
علاوه براینها قرآن کریم،آینه و دیوان حافظ زیباترین های سفره عید هستند و هنوز که هنوز است بزرگ خانواده یا خاندان هدیه اعضای خانواده را که تبرکی است لابه لای قرآن گذشته و پس از تحویل سال به اعضای خانواده می دهد و همچنین به تفال از دیوان حافظ می پردازد تا سالشان را با فال نیکوی حافظ گره بزنند.
آواز خوانی محلی
با تحویل سال و آغاز سال نو و شروع دید و بازدیدها وقتی میهمانان از راه می رسند به اتاق میهمان و به سمت سفره عید هدایت می شوند معمولا در نخستین روز عید بزرگان محله سر این سفره حاضر می شوند عید را تبریک گفته و برخی به آواز خوانی محلی می پردازند.
پس از رفتن بزرگان محله که مردها هستند زنان محله به دید و بازدید آمده و سر این سفره می نشینند و عید را تبریک گفته و از هرآنچه دراین سفره است، میل می کنند.
سفره‌ای که تا ۱۳ بدرباز است
سفزه عید تا ۱۳ فروردین باز می ماند و هر میهمانی که می آید سر این سفره می نشیندو دیگر نیازی به پذیرایی های امروزی نیست بلکه هرآنچه نیاز است دراین سفره چیده شده است و هر میهمانی که بخواهد اسکناس تبرک خود را لابه لای سبزه ها گذاشته و آرزوی سلامتی و سالی نیک برای اهل خانه می کند.
به گفته پژوهشگر و مردم شناس ارومیه ای، این سفره بیشتر از شهرها در روستاها ارج و قرب دارد و قدمتش در روستاها بیشتر از شهرهاست چنانکه با نگاهی به تاریخ پر فراز و نشیب آداب و رسوم این دیار دیده می شود پهن کردن سفره عید حتی در دورافتاده ترین روستاها و فقیرترین خانواده ها بوده است.
علی محمد نژاد ادامه داد: خانواده ها چند روز مانده به عید البته پس از خانه تکانی سفره عید را در اتاق مخصوص یا اتاق میهمان پهن می کردند در برخی از خانواده های روستایی این سفره در اتاقی کاهگی که محل نان پختن هم بود پهن می شد، جلوه و زیبایی خاص این سفره امید و روشنایی و شادی را به هر میهمان و صاحبخانه ایی هدیه می کرد.
وی افزود: زندگی مدرن امروزی به روی این رسم کهن سایه افکنده و بیم آن می رود تجملات و چشم هم چشمی ها و تقلید از فرهنگ های دیگر این رسم کهن زیبا را در غبار زمان گم کند اما هنوز این سفره نفس می کشد و زینت بخش منازل مردم آذربایجان غربی است.
این پژوهشگر افزود: هرآنچه دراین سفره هست تا ۱۳ بدر می ماند اما پس از آن دیگر اهل خانواده در شهرها در منزل و درروستاها در طبیعت و هنگام کار میل کرده و به کار ادامه می دهند.
محمد نژاد ادامه داد: در گذشته تا ۱۳ بدر سفره عید خانواده ها به همان شکل باقی می ماند و در روز ۱۳ سفره را جمع می‌کردند و سبزه آن توسط اعضای خانواده به آب روان و دامان طبیعت سپرده می شد.
برپایی سفره عید درامامزادگان
امروز نه تنها در منازل بلکه با تقارن ماه مبارک رمضان و نوروز، سفره عید در امامزادگان و بقاع متبرکه نیز پهن می شود.
چنانکه طبق گفته جامعه شناس ارومیه ای بخصوص در سالهای اخیر این سفره ها در امامزادگان شاخص استان میزبان روزه داران و میهمانان نوروزی پس از افطار می شود.
در امامزادگان ابراهیم و محمد، امامزاده غریب حسن، سید بهلول خوی و امامزادگان دیگر این سفره پهن شده و در کنار محفل انس با قرآن و جمع خوانی زائران و روزه داران هنگام افطار دور این سفره می نشینند.
اهل قبور هم بی نصیب از این سفره نمی مانند
مردم آذربایجان غربی با نزدیک شدن به عید سعی می کنند شادی خود را با اهل قبور تقسیم کنند و با سبزه ای که از مدتها قبل آماده کرده و حلوا و شییرینی خانگی سفره کوچکی شبیه " بایرام سوفراسی " سر مزار عزیزانشان باز می کنند تا روح آنان را شاد کرده و سالی پر خیر و برکت را شروع کنند.
برخی آخرین پنجشنبه سال و بعضی یک روز مانده به عید سر مزار رفته و با گلاب مزار را شسته و با قرائت فاتحه سفره خود را روی مزار پهن کرده ، قرآن خوانده و عید را بر رفتگانشان تبریک می گویند.
در اعتقادات مردم آذربایجان غربی آخرین روز از سال "عارافات آخشامه" نامیده می شود و در این روز به زیارت اهل قبور رفته و سوره جمعه و فاتحه خوانده و هدیه ای از سفره عید برایشان می برند و از خداوند طلب مغفرت می کنند.
تحویل سال کنار سفره برکت خدا
پژوهشگر دیگر ارومیه ای می گوید: مردم آذربایجان غربی با نزدیک شدن به زمان تحویل سال، غسل مستحبی کرده و بزرگ خانواده با همراهی همسر و فرزندانش کنار سفره عید می نشیند و سوره هایی از قرآن کریم را تلاوت می کند.
محمد احمدوند ادامه داد: زمانی که سال نو تحویل شد دعای تحویل سال "یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال" توسط اعضای خانواده خوانده می شود و سپس نخستین تبریک های نوروز از پای "بایرام سوفراسی" یا سفره عید آغاز می شود و خانواده با این جمله "بایرامین موبارک اولسون"، "یوز بله بایراملار گوره سن" (عیدت مبارک و صدها عیدببینی) شروع و به این جمله "سنینده بایرامین موبارک اولسون، یوز بله بایراملار گوره سن" ختم می شود.
به گزارش ایرنا،آذربایجان غربی کهن دیاری که از آداب و رسوم دیرینه و با قدمتی برخوردار است که بسیاری از آنها تبلور ارزش های والای انسانی، مهر و محبت و امید به زندگی و اعتقاد به باورهای اصیل دینی و انسانی است و در این میان عید نوروز از جمله اعیادی است که همواره با زیباترین سنت ها و آداب دراین سرزمین همراه بوده و هست.
نظر شما