در سال‌های اخیر تعداد زیادی برنامه عروسکی ساخته شده است. چه برای تلویزیون، چه شبکه نمایش خانگی. مساله‌ای که کارگردانان این برنامه‌ها همیشه مدنظر داشته‌اند این بوده که همه طیف مخاطبی را بتوانند جذب کنند و همین مساله در برخی موارد باعث دلخوری خانواده‌ها شده است. خانواده‌ای که فرزندش را با آدابی خاص تربیت کرده ممکن است مایل نباشد که فرزند خردسالش با اصطلاحات و تعابیری که در این برنامه‌ها استفاده می‌شود روبرو شود. این مساله‌ای است که در نمایش تلویزیونی عروسکخونه به خوبی حل شده است.
برنامه تلویزیونی «عروسک خونه ۲» به تهیه کنندگی علی خواجه که با همکاری مرکز سیمرغ ساخته شده است در ایام عید از شبکه نهال پخش می‌شود. مدت زمان ۴۰ دقیقه‌ایِ برنامه یک زمان استاندارد برای چنین آیتم‌هایی‌ست. این چهل دقیقه به چند بخش تقسیم شده است تا باعث خستگی مخاطب و یکنواخت شدن برنامه نشود.
در «عروسک خونه ۲» ما با سه کاراکتر اصلی طرفیم. مجری برنامه (خانم توکلی)، گلی و گودرز. گودرز کاراکتری عروسکی دارد و مابقی شخصیت‌ها حقیقی هستند. یک نکته مهم در این برنامه که با ساختار موضوعی همخوان است انتخاب اسامی‌ست. کارگردان اثر سعی کرده که از اسامی کاملا فارسی استفاده کند. چه برای شخصیت‌های اصلی چه شخصیت‌های غایبی که تنها نامشان را می‌شنویم. مثل: گلی، گودرز، بزرگ آقا، ننه نقلی و ....
در شخصیت پردازی نیز این زمینه ایرانی و بومی حفظ شده. مجری برنامه با گریمی که او را شبیه به زنی مسن و جاافتاده می‌کند این امر را یادآور می‌شود که قصه‌گوهای ایرانی معمولا زنان مسن و دنیا دیده هستند. لباس رنگی و شاد کاراکتر نیز که با دکور برنامه همخوان است به زیبایی برنامه افزوده
این مساله مهم به ما گوشزد می‌کند که با اثری مواجه هستیم که مایه‌های کاملا بومی و ملی دارد. در کنار این اسامی اتفاقاتی که رخ می‌دهد نیز با رسوم ایرانیان منطبق است. مثلا در یک اپیزود صحبت از قلک و پس‌انداز کردن است و از قلک سفالی قدیمی که بار نوستالژیکی برای جوانان دهه شصت به همراه دارد استفاده شده است. یا مثال دیگر نمایشی عروسکی‌ست که تم موزیکال دارد و به صورت ریتمیک با نوای ساز دایره همراه است.
در شخصیت پردازی نیز این زمینه ایرانی و بومی حفظ شده. مجری برنامه با گریمی که او را شبیه به زنی مسن و جاافتاده می‌کند این امر را یادآور می‌شود که قصه‌گوهای ایرانی معمولا زنان مسن و دنیا دیده هستند. لباس رنگی و شاد کاراکتر نیز که با دکور برنامه همخوان است به زیبایی برنامه افزوده.
پس از گذشت ده دقیقه از برنامه یک آیتم نمایش عروسکی وجود دارد که توسط گروه‌های جوان مستقل اجرا می‌شود. این نمایشات به صورت دوبعدی (عروسک‌های مقوایی) یا سه بعدی (عروسک خمیری) اجرا می‌شوند. اما همان داستان‌های قدیمی دوران کودکی ما هستند. داستان‌هایی پندآموز و آشنا به گوش والدین که برای کودک خردسال نیز جذابیت دارد. پس از اجرای هر نمایش کارگردان مهمان برنامه شده و به سوالات میزبان جواب می‌دهد. محتوای این نمایش‌ها و همچنین محتوای آیتم‌های دیگر برنامه با هم همسو و هم‌جهت هستند.
یعنی بیان داستان‌هایی اخلاقی که در ذهن کودک بنشیند و جنبه تربیتی داشته باشد. بگذارید با هم نگاهی به محتوای چند اپیزود داشته باشیم تا با فضای کار بهتر آشنا شویم. در یکی از اپیزودها قصد بر این است مفهوم بخشندگی را به کودک بیاموزد. از آنجا که این برنامه مختص خردسالان و کودکان است پس قاعدتا پیام‌ها، دیالوگ‌ها و شخصیت پردازی‌ها باید به اقتضای سن خردسال باشد. در اپیزود اول برنامه عروسکخونه شخصیت‌ها با جمع کردن پول برای خرید کادو و تقسیم کردن یک کیک تولد مفهوم بخشندگی و از خود گذشتگی را به کودک می‌آموزند.
در اپیزود سوم این برنامه مشکلات جامعه مجازی، مشهور شدن یک‌شبه و تلاش برای رسیدن به هدف مورد بررسی قرار می‌گیرد و این موضوع، که برای رسیدن به جایگاهی بالا نیاز به تلاش است و یک‌شبه نمی‌توان ره صدساله را طی کرد. اپیزود چهارم برنامه، نتیجه رفتارهای ما بر زندگی را ارزیابی می‌کند. یعنی اینکه کودک چگونه با نتیجه عمل خوب یا بد خود مواجه می‌شود. قسمت‌های دیگر برنامه به مسائلی مثل: عدم چشم و هم چشمی و مفهوم برنده و بازنده، مفهوم اعتماد به دیگران و عذرخواهی کردن، صرفه‌جویی در مصرف انرژی‌ها و نظافت شخصی و تمیزی در خانواده می‌پردازد.
برنامه تلویزیونی «عروسکخونه ۲» تلاش خوبی‌ست برای پرورش کودک و تولید یک برنامه عروسکی پاکیزه که خانواده‌ها بی‌دغدغه بتوانند کودکان خود را به آن بسپارند. ممکن است لحن بچه‌گانه کاراکتر دختر –گلی- باعث شود که مخاطب بزرگسال با برنامه ارتباط نگیرد اما اگر یک قسمت از برنامه به طور کامل مشاهده شود متوجه خواهیم شد که لحن کودکانه شخصیت گلی بسیار خوب و به اندازه است. یعنی نه لوسی و خنکی دارد و نه زیاد از حد کودکانه است.
این شخصیت که شیطنت کمی در وجودش نهفته است می‌تواند الگویی باشد برای کودکان لج باز که حاضر به پذیرفتن حرف حق نیستند. شخصیت گودرز نیز که شغلش بنایی‌ست یک کاراکتر ساده روستایی را خلق می‌کند که در اوج مهربانی به دیگران کمک کرده و کمی شبیه به شخصیت پسرخاله درآمده. در کل تماشای «عروسکخونه ۲» را به کودکان و خردسالان شما پیشنهاد می‌کنیم چرا که تربیت صحیح مهم‌ترین دغدغه هر پدر و مادری‌ست.
نمایش‌های دومین دوره جشنواره عروسکی تلویزیون از ۲۲ اسفند در مجموعه تلویزیونی «عروسکخونه» آغاز شده است.
نظر شما