میراث نهایی استولتنبرگ، محافظت از اوکراین در برابر آمریکا

به گزارش روز یکشنبه ایرنا از پایگاه خبری- تحلیلی هیل، دبیرکل ناتو در تلاش است تا فشار برای تقویت حمایت بین المللی از اوکراین را به عنوان آخرین میراث خود پس از پایان دوران خدمتش برجای گذارد.

استولتنبرگ که اواخر سال جاری پس از یک دهه رهبری این ائتلاف نظامی کنار می رود، در حال ارائه طرحی به ۳۲ کشور عضو ناتو برای ایجاد یک صندوق پنج ساله ۱۰۰ میلیارد یورویی در حمایت از اوکراین است. وی همچنین به دنبال آن است تا ناتو رهبری گروه ۵۲ کشوری حامی اوکراین موسوم به «رامستاین» را که اکنون در دست ایالات متحده است، در اختیار گیرد. این طرح به ویژه پس از سخنان جنجالی دونالد ترامپ در یک گردهمایی انتخاباتی که گفته بود در صورت حمله روسیه به یکی از کشورهای عضو ناتو، وارد عمل نمی شود، مورد توجه قرار گرفته است. به عقیده کارشناسان نیز این طرح که اروپا را بیشتر در نقش رهبری امنیت خود قرار می‌دهد، ناشی از نگرانی ها از جانب آمریکا است که به عنوان یک شریک کمتر قابل اعتماد در نظر گرفته می شود.

جیم تاونزند یکی از اعضای ارشد اندیشکده نیو امریکن سکیوریتی (CNAS) و از مقامات ارشد سابق پنتاگون، طرح جدید دبیرکل ناتو را نه تنها ضد ترامپ بلکه ضدآمریکایی دانست.

وی افزود: ایده استولتنبرگ حول این محور است که چه ترامپ باشد، چه جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان، چه قدرت ارتش ایالات متحده، یا هر چیز دیگری، اروپا باید رو به جلو گام بردارد.

به نوشته این پایگاه خبری، ماموریت استولتنبرگ ایجاد اجماع بین اعضای ائتلاف و بیانیه ماه ژوئیه (تیرماه) در واشنگتن در نشست سالانه ناتو و به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد آن است.

استولتنبرگ در بروکسل و پیش از نشست وزرای امور خارجه کشورهای ناتو گفت: امیدواریم در نشست بروکسل به سمت اجماع پیش برویم و سپس در نشست سران در واشنگتن به توافق برسیم. انتظار می رود این آخرین نشست سران کشورهای ناتو به دبیرکلی استولتنبرگ باشد.

تلاش اوکراین برای پیوستن به ناتو

به دنبال تنش در نشست سال ۲۰۲۳ ناتو در ویلنیوس پایتخت لیتوانی، که ولودمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین از آمریکا و سایر کشورهای عضو به دلیل خودداری از ورود کی‌یف به این ائتلاف انتقاد کرد، خطرات زیادی برای این نشست پیش بینی شده است.

در حال حاضر آمریکا و آلمان سرسخت‌ترین مخالفان درخواست اوکراین برای پیوستن به ناتو در نشست واشنگتن هستند.

هرچند آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه آمریکا روز پنجشنبه در بروکسل به خبرنگاران گفت: «هدف ما در این نشست کمک به ایجاد پلی برای عضویت اوکراین است. اوکراین عضو ناتو خواهد شد».

حامیان اوکراین ماه‌هاست که تلاش می کنند ایده‌هایی در مورد چگونگی تقویت موضع ناتو برای حمایت از کی‌یف ایجاد کنند. اما در این میان ایجاد یک صندوق ۱۰۰ میلیارد یورویی، هماهنگی اهدای تسلیحات و نهادینه کردن برنامه آموزشی ناتو برای نیروهای اوکراینی، این ائتلاف نظامی را به صورت مستقیم در برابر روسیه قرار می دهد و حاکی از یک تغییر بزرگ در نقش محتاطانه پیمان آتلانتیک شمالی است.

آمریکا و دیگر متحدان غربی، از زمان آغاز جنگ در اوکراین و از بیم برانگیختن ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه، به دنبال حفظ یک فاصله معین بین ائتلاف و کی‌یف هستند. اما این امر باعث تنش میان مقامات کشورهای حوزه بالتیک، لهستان و اوکراین شده است که می‌گویند پیوستن کی‌یف به ناتو تنها تضمینی است که در صورت دستیابی به آتش‌بس یا توافق صلح، مانع حمله دوباره پوتین به اوکراین می شود.

مقاومت در داخل ناتو

مجارستان به عنوان یکی از کشورهای عضو ناتو، بزرگترین مانع در برابر پیوستن کی‌یف به این ائتلاف است و به نوشته هیل، پیتر سیجارتو وزیر امورخارجه محارستان احتمالا بزرگترین چالش استولتنبرگ در نشست پیش رو در واشنگتن خواهد بود.

ضمن آنکه اسلواکی را نیز باید از جمله کشورهای هم‌راستای مجارستان در نظر گرفت که پس از انتخابات پارلمانی در ماه سپتامبر (شهریور) شاهد پیروزی یک دولت راست‌گرا بود که روابط دوستانه ای با مسکو دارد.

در این میان برخی کشورهای دیگر عضو از جمله اسپانیا و ایتالیا نیز درباره جزئیات ایجاد صندوق ۱۰۰ میلیارد یورویی و اینکه هر کشور باید چه مقدار سرمایه گذاری کند، ابراز نگرانی کرده اند.

ایالات متحده نگران پیشنهاد نشست رامستاین است

گزارش ها حاکی است دولت جو بایدن در مورد انتقال گروه حمایتی از اوکراین موسوم به رامستاین به رهبری ناتو ابراز نگرانی کرده است.

جان کربی مشاور امنیت ملی کاخ سفید اخیرادر این زمینه به خبرنگاران گفت که اثربخشی گروه‌ بیش از ۵۰ کشور که تحویل تسلیحات برای اوکراین را هماهنگ می‌کنند، موفقیت‌آمیز بوده زیرا توسط آمریکا رهبری می‌شود.

هیل با اشاره به همین موارد استنباط کرده که اما استولتنبرگ برای نهایی شدن این طرح احتمالا به شهرت خود به عنوان رهبر دیرینه ناتو تکیه خواهد کرد و دست از نهایی شدن آن برنخواهد داشت.وی که پیش از دبیرکلی ناتو، نخست‌وزیر نروژ بوده، رهبری این ائتلاف نظامی را در دوران پرالتهاب ریاست جمهوری دونالد ترامپ برعهده داشت و توانست سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را باوجود اظهارات جنجالی سال ۲۰۱۹ امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه که گفت ناتو دچار مرگ مغزی شده است، رهبری کند.