اقتصاد دریا محور راهبردی اساسی، توسعه ای و تحول آفرین است

عادل پیغامی روز چهارشنبه در جریان بازدید از غرفه خبرگزاری ایرنا در نخستین رویداد بین‌المللی همتایابی در اقتصاد دریامحور ایران (ISBE ۲۰۲۴) و ششمین رویداد صنعت دانش بنیان با محوریت صنایع و کسب و کارهای دریایی، افزود: اقتصاد دریا محور که در ادبیات جهانی بیشتر با عنوان اقتصاد آبی Blue Economy از آن یاد می شود، استفاده پایدار از ظرفیت منابع و گستره های آبی اعم از اقیانوس ها، دریاها، دریاچه و جزایر برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت، ایجاد اشتغال و در نهایت افزایش تولید ناخالص داخلی تعریف می شود.

وی ادامه داد: بنابراین، حوزه اقتصاد دریا فراتر از مواردی از قبیل شیلات و گردشگری دریایی است و مستلزم ظهور و حمایت از صنایع مرتبط با آب و دریا از جمله حمل و نقل دریایی، گردشگری دریایی، انرژی های تجدید پذیر، آبزی پروری و شیلات، بیوتکنولوژی دریایی، زیست هواشناسی و نظایر آن است.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم در پاسخ به این سوال که الزامات اساسی در تحقق توسعه و اقتصاد دریا محور چیست، توضیح داد: اقتصاد دریا محور مثل هر اقتصاد دیگری الزاماتی دارد که مشترک است و همه کسب و کارها آن الزامات عمومی را دارند، به طور مثال این اقتصاد نیازمند زنجیره ارزش است و کاری که ما در این رویداد همتایابی انجام دادیم یک بخشی از آن این است که در این رویداد بین المللی زنجیره های ارزش شکل می گیرد یا مثلا نیازمند بازاریابی، بازارسازی و خلق بازار است.

پیغامی اضافه کرد: اقتصاد دریا پایه به جهت های متعددی یک سری الزامات اختصاصی نیز دارد که فرهنگ دریاپایه یکی از آنهاست، مقام معظم رهبری یکسال و نیم پیش در دیدار با فرماندهان و کارکنان دریایی فرمودند: «اقتصاد دریا پایه مهم است اما فرهنگ دریا پایه مهم تر است» بخشی از این سخن راهبردی به اهمیت و ارجعیت فرهنگ نسبت به اقتصاد بر می گردد و بخش دیگر آن نیز به این معناست که از ریشه و پایه اقتصاد در بستر فرهنگ معنا پیدا می کند و کسب و کارها آنجایی که به محصول تبدیل می شوند باید فرهنگ مصرفی آن محصول وجود داشته باشد تا چرخ اقتصاد بچرخد.

وی با اشاره به اینکه اول چیزی که در حوزه اقتصاد دریا پایه کم داریم خود مفهوم و ذهنیت دریا پایه است، گفت: من در جمعی از نخبگان شورایعالی انقلاب فرهنگی عنوان کردم که ما ایرانیان به طور نظام یافته ای دریا را نمی شناسیم و مقام معظم رهبری هم مشابه این حرف را دارند و می فرمایند: بیشتر کشورهای پیشرفته دنیا و تمدن ها وقتی به دریا رسیدند، وارد دریا شدند و دریانوردی کردند، ایرانیان اغلب تاریخ وقتی به دریا رسیدند متوقف شدند.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم بیان کرد: در ادامه آن جلسه خطاب به حاضران عرض کردم شما هر وقتی به پدران خود گفتید ما را به دریا ببرید آنان شما را به ساحل بردند در حالی که اقتصاد ساحل غیر از اقتصاد دریاست و اینکه من به عنوان یک ایرانی چقدر فرهنگ دریا و زیست دریا را دارم این یکی از کمبودهای اساسی اقتصاد دریا پایه است.

وی تاکید کرد: اقتصاد دریا پایه برای مردم استان های ساحلی نیست بلکه این اقتصاد برای کل مردم ایران است به معنای ساده تر اینکه دانش آموز نوجوان و جوان آذربایجانی، قزوینی، خراسانی و تهرانی به اندازه جوان بوشهری، بندرعباسی و قشمی باید با دریا آشنا باشد، برای اینکه ایران با داشتتن پنج هزار و ۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی جنوبی و شمالی(۴۰ درصد مرزهای کشور) کشوری دریایی محسوب می شود.

پیغامی با طرح این سوال که چند درصد ایرانیان ورزش های دریایی را انجام داده اند و گردشگری دریایی را تجربه کرده اند، افزود: شما در بازدید از غرفه های برپاشده در این رویداد بین‌المللی همتایابی در اقتصاد دریامحور ایران که در حال برگزاری است شرکت های را مشاهده می کنید که انواع تجهیزات بازی ها و ورزش های دریایی را تولید کرده است، برای اینکه چرخ این شرکت بچرخد باید فرهنگ استفاده از این محصول و خدمت که در حوزه گردشگری دریایی است توسعه پیدا کند.

وی با بیان اینکه اقتصاد دریاپایه نیازمند دیپلماسی و آینده شناسی خاص خودش است، تصریح کرد: این اقتصاد اساسی است و در سطح بالایی نهادها و سازمان های زیادی را درگیر می کند، توسعه ای است و با موضوعات مختلف توسعه ای و حاکمیتی مانند جمعیت پذیری، ایجاد زیرساخت ها و ارتباطات گره خورده است و کنشگراست؛ زیرا محرک جدی به کارگیری و به کار اندازی صنایع و اشتغال در دریاها و سواحل است.

نخستین رویداد بین‌المللی همتایابی در اقتصاد دریامحور ایران (ISBE ۲۰۲۴) و ششمین رویداد صنعت دانش بنیان با محوریت صنایع و کسب و کارهای دریایی عصر دیروز (سه شنبه) با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت در محل سالن مرکز نوآوری و نمایشگاه های بین المللی جزیره قشم آغاز به کار کرد.

این رویداد بین‌المللی با تاکید بر توسعه هدفمند همکاری‌های تجاری داخلی و خارجی در میان نقش آفرینان حوزه اقتصاد دریا طراحی شده است.

بررسی سیاست های کلی توسعه دریا محور و شناسایی فرصت ها، چالش ها و راهکارها، ایجاد بستر تعامل حاکمیت و بخش خصوصی در تقویت زنجیره های ارزش مبتنی بر دریا، تبیین موضوع برای فعالین مرتبط و معرفی ظرفیت های دریا در توسعه اقتصادی کشور و کمک به توسعه همکاری های بین المللی، جذب سرمایه و کسب دانش و فناوری از اهداف برگزاری این رویداد بین المللی است.

هم اندیشی و تعامل نقش آفرینان حکمرانی دریا در سیاستگذاری، تقنین(قانون گذاری) و تدوین طرح های توسعه، همکاری های بین المللی، تجاری، سرمایه گذاری داخلی و خارجی و شیوه های نوین تامین مالی، معرفی صنایع پیشرو، شرکت های دانش بنیان، طرح های نوآورانه و خلاق، توسعه علم و فناوری های مرتبط با دریا، آموزش، پژوهش و توسعه سرمایه انسانی و تقویت زنجیره های ارزش مبتنی بر دریا با تاکید بر نقش SME ها و جوامع محلی از محورهای برگزاری این رویداد بین المللی ۲ روزه است.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت امورخارجه، وزارت راه و شهرسازی، شورایعالی صنایع دریایی کشور، دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام، سازمان شیلات، سازمان بنادر و دریانوردی، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرزبانی فراجا، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفتکش، مجتمع های کشتی سازی و صنایع فراساحل ایران، شرکت صنعتی دریایی ایران و چندین شرکت خصوصی و دولتی دیگر برخی نهادها، سازمان ها و شرکت های مرتبط با این رویداد بین المللی هستند.

غرفه های سفارت های بولیوی، چین، قطر، قرقیزستان، نروژ، کوبا، برزیل، کره جنوبی، عراق، منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان، شرکت توسعه خدمات دریایی و بندری سینا، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، سازمان شیلات ایران، استانداری هرمزگان، شرکت مادر تخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی، منطقه آزاد چابهار، منطقه آزاد اروند، وزارت صنعت، معدن و تجارت، مگا موتور سازمان منطقه آزاد قشم و شورایعالی صنایع دریایی کشور با آمادگی کامل در زمینه معرفی اقتصاد دریا محور و توسعه هدفمند همکاری های تجاری داخلی و بین المللی در این رویداد همتایابی شرکت کرده اند.

رویداد بین المللی همتایابی در اقتصاد دریا، فرصت ها، چالش ها و راهکارها بر اساس مطالعات انجام شده در زمینه استفاده پایدار از منابع و گستره های آبی برای رشد اقتصادی، بهبود وضعیت معیشت و ایجاد اشتغال و با تمرکز بر سیاست های کلی توسعه دریا محور و نقش آفرینان این حوزه اعم از نهادهای تنظیم گر و دستگاه های عمومی، دولتی و غیر دولتی، شرکت های خصوصی و شرکت های دانش بنیان و با رویکردی متفاوت و به عنوان پلتفرم همتایابی (Business Matchmaking) طراحی شده و فرصتی مناسب برای توسعه همکاری های دو جانبه و تعامل B۲B و B۲G بین فعالین حوزه اقتصاد دریا تلقی می شود.

در قالب این رویداد بین المللی که به صورت مشترک از سوی شورایعالی صنایع دریایی کشور و سازمان منطقه آزاد قشم نمودارسازی شده، نشست‌ها و پنل‌های تخصصی مختلفی برگزار خواهد شد و شرکت‌های ایرانی این فرصت را خواهند داشت تا با همتایان خود برای همکاری در حوزه‌های حمل‌ونقل ترکیبی، لجستیک دریایی، کشتیرانی، کشتی‌سازی، سازه‌های دریایی، اکتشاف، استخراج و انتقال نفت و میعانات، بانکرینگ و خدمات تامین سوخت شناورها، خدمات بندرگاهی، گمرک، شیلات و صیادی، گردشگری و تفریحات دریایی آشنا شده و همکاری‌های چندجانبه را از طریق تعامل بین فعالین حوزه اقتصاد دریامحور توسعه دهند.

اقتصاد دریامحور برای ایران اهمیت قابل توجه‌ای دارد، چرا که ارتباطات تجاری کشور با بسیاری از کشورهای همسایه جنوبی‌مان و سایر کشورهای جهان از طریق دریا انجام می‌شود.

ایران، از ظرفیت‌های متنوعی در حوزه اقتصاد دریایی برخوردار است که شامل موضوعات گوناگونی مانند گمرک، گردشگری دریامحور، خدمات بندرگاهی، شیلات، لجستیک دریایی و استخراج نفت است.

نخستین رویداد بین‌المللی همتایابی در اقتصاد دریامحور ایران( ISBE ۲۰۲۴) از ۲۵ تا ۲۷ اردیبهشت ماه جاری در جزیره زیبای قشم در حال برگزاری است.

جزیره زیبای قشم مشرف به تنگه هرمز و مجرای ورودی به خلیج فارس و دریای عمان است.

این جزیره که بزرگ‌ ترین جزیره خلیج فارس است، به دلیل مجاورت با اقیانوس هند، وجود منابع نفت و گاز و واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی و تجهیزات فرا ساحلی و برخورداری از تسهیلات بندری برای کشتی‌ های بزرگ (در رده پاناماکس) یکی از راهبردی ترین جزایر ایران و خلیج فارس است.

از سوی دیگر، ویژگی‌ های طبیعی و تاریخی این جزیره، باعث شده قشم به یکی از مقاصد گردشگری اصلی در ایران تبدیل شود.

منطقه آزاد تجاری – صنعتی قشم، حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع از این جزیره را شامل می‌ شود.

این منطقه به دلیل قرارگیری در نقطه‌ ای کلیدی از کریدور ترانزیتی شمال - جنوب، دسترسی به کریدور پروازهای بین‌المللی شرق - غرب و تسهیلات بندری آن، که به نوعی مکمل بندر شهید رجایی است، نقش پررنگی در تجارت و بازرگانی جهانی دارد.

اهداف و محورهای اصلی فعالیت‌ های این منطقه آزاد تجاری - صنعتی شامل توسعه و گسترش صنعت ترانزیت و حمل و نقل، گسترش تجارت و خدمات تجاری، صنایع انرژی‌ بر، صنایع بیوتکنولوژیک و منابع دریایی، صنایع گردشگری، شیلات و صید صنعتی، خدمات پشتیبان نفت و پارک‌ های انرژی است.