به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، نشست ارائه داده‌های رفتار مشتریان در نمایشگاه مجازی سی‌وچهارم تکتا(تصویر کتاب ایران) جمعه ۲۸ اردیبهشت در کوشک کتاب در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد. در این نشست علی رمضانی قائم مقام سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و سیاوش صلواتیان مدیر آزمایشگاه کتاب حضور داشتند.
تلاش کردیم با آوردن جزئیات ذائقه دریافت آمار را تغییر دهیم
رمضانی در ابتدای این نشست درباره اهمیت بررسی داده‌های نمایشگاه، توضیح داد: هرچقدر داده‌ها کامل‌تر و جامع‌تر باشند، آمارهایی که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد دارای ابعاد تحلیلی بیشتر است. از ابتدایی که در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران فعالیتم را آغاز کردم، به موضوع تحلیل داده‌ها توجه ویژه شد، زیرا داده‌ها می‌تواند در جهت‌دهی برنامه‌ها موثر باشد. آمار مورد استفاده در این بررسی اجزای مختلف از ناشران نویسندگان و خانواده‌ها است.
قائم مقام سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با اشاره به اینکه آنچه تاکنون از خانه کتاب منتشر شد آمار ثبت تولید بود، زیرا آمار ثبت مصرف از دقت کافی برخوردار نبود؛ ادامه داد: خانه کتاب در دوره‌ای از انتشار آمار جلوگیری کرد زیرا ممکن بود افرادی از آن استفاده کنند. دقیق‌ترین آمار مصرف که عمومی‌ترین بخش مصرف کتاب را از نظر تعداد ناشران، خریداران و عناوین و دسترسی راحت در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد، آمارهای بخش مجازی نمایشگاه کتاب است.
اغلب بن در حوزه عمومی نشر مصرف می‌شود، یعنی صرف خرید کتاب دانشگاهی و حوزوی نمی‌شود
او افزود: یکی از چالش‌هایی که دست نهادهای تولیدکننده آمار را می‌بندد استفاده سوء از آمار است. ممکن است آماری که امروز ارائه می‌شود به درستی مورد استفاده قرارنگیرد اما در نتیجه بررسی آن‌ها یک دوره جدید را در فضای نشر کشور تجربه خواهیم کرد. در نتیجه اعلام آمار را بهتر از مخفی نگه‌داشتن آن می‌دانیم. برخی از این تحلیل‌ها خلاف چیزی است که شنیدیم، اگر روی آمار بایستیم مشخص می‌شود کدام ناشر تاثیرگذاری فرهنگی بیشتر دارد.
رمضانی با تاکید بر دقت و جزئیاتی که در ارائه آمار نشر به آن توجه می‌شود، گفت: نکاتی در این آمار ارائه می‌شود که می‌تواند شبهات را از بین ببرد و سابقه آماری را مورد بررسی قراردهند. تلاش کردیم با آوردن جزئیات ذائقه دریافت آمار را تغییر دهیم.
به گفته مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، آمار ارائه شده از بخش مجازی سی‌وچهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تحت تاثیر بُن‌های کتاب نیست. زیرا یک اینکه همه مخاطبان بخش مجازی بن ندارند، اغلب بن در حوزه عمومی نشر مصرف می‌شود، یعنی صرف خرید کتاب دانشگاهی و حوزوی نمی‌شود. همچنین افرادی که از بن استفاده می‌کنند، بیش از مبلغ بن خرید می‌کنند. اینکه دارنده بن به سمت کتاب‌های دانشگاهی می‌رود فرضیه اشتباهی است.
در نمایشگاه مجازی هر ثانیه ۱۹۶ هزار تومان کتاب فروخته می‌شود
مدیر آزمایشگاه کتاب نیز با اشاره به اینکه بررسی داده‌های رفتار مخاطبان کتاب از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: این برای نخستین بار است که داده‌هایی درباره مخاطبان نمایشگاه جمع‌آوری و بررسی می‌شود. در سی‌وچهارمین دوره نمایشگاه مجازی در مجموع بیش از ۱۸۰ هزار نفر مراجع داشت.
عموما فروش در نمایشگاه مجازی صعودی بود اما در سال ۱۴۰۱ مقداری کاهش یافت، این کاهش به دلیل بازگشت برگزاری نمایشگاه حضوری بود
سیاوش صلواتیان با بیان اینکه تا به حال چهار دوره در سال‌های ۱۳۹۹، ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نمایشگاه به شکل مجازی برگزار شده است، ادامه داد: بخش مجازی نمایشگاه کتاب به دلیل محدودیت دوران همه‌گیری شروع به فعالیت کرد. عموما فروش در آن صعودی بود اما در سال ۱۴۰۱ مقداری کاهش یافت، این کاهش به دلیل بازگشت برگزاری نمایشگاه حضوری بود.
او با ارائه آماری از سی‌وچهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: یک میلیون و ۳۶۹ هزار نسخه کتاب در سال گذشته در نمایشگاه کتاب فروخته شده است. این تعداد کتاب اندازه ۴ برابر ارتفاع قله دماوند است. تعداد کتاب‌های فروخته شده در سال ۱۳۹۹ به تعداد یک میلیون و ۳۴۶ هزار نسخه، در سال ۱۴۰۰ به تعداد یک میلیون و ۳۳۱ نسخه، در سال ۱۴۰۱ تعداد یک میلیون و ۲۳۹نسخه و در سال ۱۴۰۲ تعداد یک میلیون و ۳۶۹ نسخه به فروش رسیده است. در این سال‌ها هر نفر به صورت میانگین ۷ کتاب در سبد خود داشت.
تعداد کتاب فروخته شده در سی‌وچهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۴ برابر ارتفاع قله دماوند است
به گفته او ارزش نمایشگاه مجازی هر سال برای ناشران و کتابفروشان بیشتر شناخته می‌شود سال گذشته نمایشگاه حضوری و مجازی ۴۰۱ میلیارد فروش داشته است و ۴۰ درصد از این فروش در بخش مجازی اتفاق افتاده است. هر فردی در بخش مجازی حدودا ۹۴۰ هزار تومان خرید کرده است. این حجم از خرید به معنی این است که در نمایشگاه مجازی هر ثانیه ۱۹۶ هزار تومان کتاب فروخته می‌شود.
صلواتیان با اعلام اینکه قیمت، یکی از چالش‌های مردم در خرید کتاب است، ادامه داد: مردم از قیمت کتاب در بخش مجازی نارضایتی کمتری دارد زیرا تخفیف‌های بیشتری ارائه می‌شود و همچنین حضور کتابفروشیها باعث می‌شود کتاب چاپ قدیم با قیمت کمتر به فروش برسد. ۹۳ درصد از عرضه کتاب در بخش مجازی بین صفر تا ۳۰۰ هزار تومان است. همچنین ۹۷ درصد فروش‌ها بین صفر تا ۴۲۰ هزار تومان بوده است.
به گفته مدیر آزمایشگاه کتاب ۶۱ درصد از کتاب‌های فروخته شده در بخش مجازی تالیف و ۳۸ درصد ترجمه و یک درصد سایر کتاب‌ها بود. این برای ناشران اطلاعات مهمی است زیرا ممکن است این طور اندیشیده شود که که فروش ترجمه بهتر است. ۲۲۳۱ ناشر و کتابفروش ۲۰۵۹ ناشر و ۱۷۲ کتابفروش در بخش مجازی سی‌وچهارمین دوره نمایشگاه غرفه داشتند. ناشران یک میلیون و ۱۰۰ هزار نسخه و کتابفروشان ۲۵۶ هزار نسخه فروختند یعنی حجم فروش کتابفروشان بیشتر بوده است.
نظر شما