به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران (سینماحقیقت) نخستین جشنواره ایران است که در پی حوادث غزه، نسبت به این رویداد واکنش نشان داد. محمد حمیدی‌مقدم دبیر جشنواره با اضافه کردن بخش «غزه» رویکرد حمایتی جشنواره از مردم فلسطین و مقاومت در غزه را اعلام کرد. پس از جشنواره «سینماحقیقت» که آذرماه ۱۴۰۲ برگزار شد، در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر هم به مردم غزه و شهدای فراوان آن ادای دین شد.
بخش «غزه» در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» شامل نمایش ۵ مستند شاخص درباره فلسطین و نوار غزه بود. در ایام جشنواره مستندهای «آر ۲۱ نامی مستعار برای همبستگی»، ساخته مهند یعقوبی محصول سال ۲۰۲۲ فلسطین، بلژیک و قطر، «غزه» به کارگردانی اندرو مک‌کانل و گری کین، محصول سال ۲۰۱۹ ایرلند، کانادا و آلمان، «اشک‌های غزه» ساخته ویبکه لوکه برگ محصول سال ۲۰۱۰ نروژ، «نوار غزه» به کارگردانی جیمز لانگلی، محصول آمریکا و تولید سال ۲۰۰۲ و «جاده سامونی» ساخته استفانو ساوونا محصول سال ۲۰۱۸ ایتالیا و فرانسه روی پرده رفتند.
در بخش دیگر این رویداد، برگزاری نشست‌هایی با نام «پنل غزه» تدارک دیده شد. نشست‌هایی که میزبان سینماگرانی از سراسر دنیا بود. جیمز لانگلی مستندساز و عکاس، آرلین کلمشا استاد دانشگاه سائوپائولو، هانا پولاک کارگردان، تهیه‌کننده و فیلمبردار، عاید نباء فیلمنامه‌نویس و کارگردان اردنی-فلسطین، شهیدالعلم عکاس و فعال اجتماعی بنگلادشی، اوودیو سالازار مستندساز آمریکایی در روزهای برگزاری هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» با برگزاری کارگاه و حضور در مصاحبه‌ها و نشست‌ها مواضع ضد صهیونیستی خود را اعلام کردند، اما نقطه اوج این همراهی در اختتامیه جشنواره رقم خورد. صحنه اختتامیه هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» در تالار وحدت، ادای دین به مردم غزه بود، مهمانان بین‌المللی که برای اهدای جوایز بخش‌های مختلف روی صحنه آمدند با مردم غزه همدردی کرده و نسبت به کشتار زنان و کودکان و قحطی و شرایط سخت در نوار غزه و سکوت رسانه‌ها موضع گیری انتقادی داشتند.
صندوق حمایت مالی از پروژه‌های بین‌المللی درباره غزه
آذرماه ۱۴۰۲ و پیش از شروع جشنواره، خبر تشکیل صندوق حمایتی مرکز رسانه‌ای شد. اولویت صندوق مستندسازانی هستند که در سراسر جهان به شیوه‌های مختلف می‌کوشند صدای مردم غزه باشند، اما ممکن است پروژه‌شان به دلیل مشکلات مالی یا نداشتن حامی مالی، به ساخت و نمایش نرسد.
مرکز گسترش با تاسیس این صندوق حمایتی (فاند) اعلام کرد قصد دارد در تولید مشترک و ورود به بازارهای جهانی برای عرضه آثارش گام‌های جدی تری بردارد، اما رخدادهای غزه باعث شد فاند یا حمایت مالی اول صندوق به سینماگران بین‌المللی اختصاص یابد که روی موضوع مقاومت، غزه و فلسطین کار می‌کنند. مرکز گسترش به طور ویژه از پروژه‌های در مرحله راف کات (تدوین اولیه) یا پست پروداکشن (پس از تولید) با موضوع «غزه» و «فلسطین»، حمایت می‌کند.
تا پایان سال ۱۴۰۲ تعدادی طرح از سینماگران خارجی به بخش بین‌الملل مرکز گسترش رسید و بررسی‌ها برای حمایت مالی آغاز شد. در بازار کن امسال و در غرفه مرکز گسترش که زمینه بحث و گفتگو با سینماگران بین‌المللی فراهم بود، تعداد پیشنهادها و مستندهایی که تمایل داشتند با حمایت مالی مرکز گسترش به سرانجام برسند، افزایش یافت و طبق شنیده‌ها، یکی دو مستند بین‌المللی که کارگردان خارجی دارند در هجدهمین جشنواره «سینماحقیقت» نمایش خواهند داشت.
تولید ۵ انیمیشن با موضوع غزه
۱۴ اسفندماه ۱۴۰۲ در خانه سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران، نشست «فلسطین، سرزمین مقدس» با حضور حامد علامتی مدیر عامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، محمدرضا کریمی صارمی دبیر جشنواره و محمد حمیدی مقدم مدیر عامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی برگزار شد. در این نشست حمیدی مقدم ضمن اعلام این نکته که ۲ انیمیشن با موضوع غزه در مرکز گسترش در حال تولید است، از ساخت ۳ انیمیشن دیگر خبر داد. این تولیدات هم تا پایان سال ۱۴۰۳ آماده نمایش خواهند شد. انیمیشن کوتاه «محیا» به کارگردانی امیر فیضی یکی از این انیمیشن‌هاست که رنج کودکان غزه را نمایش می‌دهد.
«سینماحقیقت» هجدهم و «غزه، فلسطین، مقاومت»
تجربه موفق جشنواره هفدهم در همراهی با سینماگران بین‌المللی و مستندسازانی که روی موضوع فلسطین، غزه، نسل‌کشی و ... تمرکز کرده‌اند، نوید این را می‌دهد که بخش «غزه، فلسطین، مقاومت» در این دوره علاوه بر نمایش تعدادی از آثار شاخص سینمای مستند جهان در این حوزه، امتیازهای دیگری داشته باشد. شنیده‌ها حاکی است این دوره قرار است ضمن برگزاری کارگاه‌های آموزشی و تحلیل و بحث درباره مستندسازی بحران یا مستندسازی از راه دور که مرتبط با فعالان این حوزه است و دعوت از سینماگرانی که با وجود دوری از محل وقوع رخدادها، توانسته اند از داخل غزه راش تهیه کنند، آثاری که با توجه به حمایت مالی مرکز گسترش ساخته شده‌اند، رونمایی شوند.
در ماه‌های اخیر، نه تنها جشنواره‌های معتبر و بزرگ مثل کن و برلین که دانشگاه‌ها، خیابان‌ها و هر رویدادی رنگی از غزه و فلسطین داشته است. «سینماحقیقت» با توجه به موضوعش که سینمای مستند و ثبت سندی است در این حوزه وظیفه خطیری بر عهده دارد.
محمد حمیدی‌مقدم دبیر هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» در آیین اختتامیه گفت: «دو هزار کیلومتر دورتر از ما، مستند، معنایی تازه به خود گرفته، وقتی از ثبت تاریخ سخن می‌گوییم، «غزه» یک سند است. نسل‌کشی آشکار و جنایتی هولناک، در جریان است. ما، امشب، اینجا، به بهانه سینمای مستند، گردهم آمده‌ایم، سینمای واقع‌گرای راست‌گو، پس «اینجا چراغی روشن است». به یاد همه قربانیان غزه. به یاد همه کودکانی که در خاک آرمیده‌اند. به یاد دست‌های خالی مادران و قلب‌های شکسته پدران. به یاد غزه.
نظر شما