گروه جامعه ایرنا - یوزپلنگ ایرانی گونه ارزشمندی است که به شدت در خطر انقراض قرار دارد، البته در اصل یوزپلنگ آسیایی است اما چون فقط در ایران باقی مانده و در نقاط دیگر از جمله مناطق وسیعی از آسیا از شبه جزیره عربستان و خاور نزدیک تا منطقه خزر، قفقاز جنوبی، بیابان قزل‌قوم و هند پراکنده بود، منقرض شده از این رو به آن یوزپلنگ ایرانی می گویند؛ این مساله در واقع وظیفه ما را بسیار سنگین می کند و باید با هرچه در توان داریم در راستای حفظ این گونه تلاش کنیم.
سازمان حفاظت محیط زیست در چند سال اخیر به ویژه در سه سال گذشته اقدامات اساسی برای حفاظت از یوزپلنگ ایرانی انجام داده که از جمله آن افزایش زیستگاه یوز در منطقه توران است و شاید مهمترین نکته‌ای که منجر به اثربخشی حفاظت شده، افزایش ۵۰۰ هزار هکتاری زیستگاه تحت حفاظت یوز در اطراف منطقه حفاظت شده توران است.
منطقه حفاظت شده توران با وسعت حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار دارای وسعت زیادی است اما بخش قابل توجهی از آن کویری است، بخشی پوشش ضعیف گیاهی دارد و مناطقی نیز دارای تعداد قابل توجهی دام و سگ گله است، با این حساب از این وسعت بیش از یک میلیون هکتاری تقریبا بخش کوچکی بکر است که هسته مرکزی زیستگاه یوز محسوب می شود که آن بخش کوچک به هیچ عنوان نمی تواند قلمرو یوز را پوشش دهد و قطعا به طور مرتب از آن خارج می شوند.
بر این اساس تلاش شد با مناطق اطراف توران هم برای حضور یوزها ایمن شود که سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری بخش خصوصی اقدام به این کار کرد و منطقه را افزایش داد، در واقع تا پیش از این محدوده تحت حفاظت محدود به مناطق حفاظت شده شامل توران و میاندشت بود اما اکنون حدود ۵۰۰ هزار هکتار عرصه مناطقی که آزاد بودند اما یوزهایی از توران خارج و وارد این مناطق می شدند و تحت حفاظت هم نبودند را مشاهده می شد که اکنون این مناطق از طریق محیط بان، همیار محیط بان و قرق بان تحت حفاظت قرار گرفتند البته تحت حفاظت سازمان محیط زیست هستند و با کمک محیط بانان از ورود شکارچی به منطقه جلوگیری می کنند که ادامه این روند قطعا در چند سال آینده اثر خوبی را بر وضعیت یوز در آن عرصه ها خواهد گذاشت.
یوزها گونه های قلمروطلبی هستند از این رو به مناطق حفاظت شده اکتفا نمی کنند و مدام از این مناطق خارج می شوند از این رو علاوه بر توسعه زیستگاه آنها، مساله دیگر ایمن کردن مسیر ترددشان است که یکی از مهمترین این مسیرها جاده میامی - سبزوار است که سالانه یوزپلنگ های زیادی به علت برخورد با خودروهای عبوری جان خود را از دست می دهند.
بر این اساس فنس کشی محدوده ای در این مسیر که محل تردد یوزها است پیشنهاد شد و بعد از آن سازمان حفاظت محیط زیست تلاش کرد تا این کار هرچه زودتر انجام شود، البته قرار شد وزارت راه و شهرسازی برای اجرای آن ۲۰ میلیارد تومان تخصیص دهد که البته در فرایندهای اداری ماند، اما اکنون با همکاری سازمان برنامه و بودجه قرار شد مبلغ ۵۰ میلیارد تومان به این کار اختصاص یابد.
اواخر فروردین ماه امسال علی سلاجقه معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در نامه‌ای از وزیر راه و شهرسازی خواست تا اختصاص بودجه ۲۰۰ میلیارد ریالی فنس کشی پروژه ایمن سازی مسیر ترانزیتی جاده میامی - سبزوار را به منظور پیشگیری از انقراض گونه یوزپلنگ آسیایی را تعیین تکلیف کند.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: بخشی از کارهای جاده میامی - سبزوار مانند نورپردازی، کاهش سرعت، نشان ها، اطلاع رسانی و هشدارها را وزارت راه و شهرسازی انجام داده اما مساله فنس کشی است که سال قبل قرار بود ۲۰ میلیارد تومان برای این کار اختصاص دهند که به رغم پیگیری های مکرری که داشتیم در فرایندهای اداری ماند، یک مرحله قرار بود اعتبار به استان ها داده شود که مسوولان استان گفتند شهرستان مربوطه چنین ظرفیتی ندارد و قرار شد پول را به صورت ملی به ما بدهند که گفتند فرایندهایش تعریف نشده است.
حسن اکبری افزود: اما امسال کار را با جدیت دنبال کردیم و در جلسه ای که با سازمان برنامه و بودجه داشتیم، رئیس گروه زیربنایی کمیته زیربنایی و آب سازمان برنامه پای کار آمد و بسیار جدی از ما حمایت کرد بعد از آن با مجموعه وزارت راه رایزنی کرد و مکاتبه اش هم از طرف سازمان برنامه با وزارت راه انجام شد که امسال در مجموع ۵۰ میلیارد تومان در اختیار سازمان محیط زیست قرار گیرد یا راسا فنس کشی توسط وزارت راه انجام شود.
وی تاکید کرد: بعد از آن کارها را با جدیت بیشتری دنبال کردیم و مکاتبات و پیگیری هایی با وزارت راه و شهرسازی داشتیم البته مجموعه وزارت راه تا حدودی نگران نحوه اجرا و نگهداری بعد از آن بود که مکاتبات لازم را انجام دادیم و اعلام کردیم که تمام مسائل با خودمان است فقط هزینه اولیه ایجاد و فنس کشی را به ما بدهند، بنابراین خیلی خوشبین هستیم که با این مکاتبات و ورودی که سازمان برنامه به موضوع داشته این ۵۰ میلیارد تومان اختصاص یابد و هر چه زودتر حداقل بخشی از کار اجرا شود.
وی درباره آخرین سرشماری یوزها گفت: اکنون در مرحله دوربین گذاری برای شمارش یوزها هستیم، به نظر می رسد یک ماه تا ۴۰ روز آینده دوربین گذاری های فصل بهار به پایان برسد آن زمان آمار دقیق تری از جمعیت یوزها اعلام خواهد شد اگر نه آمار جدیدی امسال نداریم، اما همانطور که بارها اعلام شد تاکنون جمعیت یوزها از ۲۰ قلاده بیشتر نیست.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اظهارداشت: تاکنون ۶۰ دوربین در منطقه نصب شده است فقط مدت زمانی که باید مورد رصد قرار بگیرند به پایان نرسیده، یعنی اکنون حدود یک ماه از دوربین گذاری گذشته که باید بیشتر از این زمان باشد بنابراین منتظر پایان وقت آن هستیم تا آخرین آمار جمعیت یوزها را اعلام کنیم.
نظر شما