«غزال‌» به کدام شرکت‌های دانش‌بنیان اطلاق می‌شود؟

به گزارش روز پنجشنبه گروه علم و فناوری ایرنا از معاونت علمی و فناوری، دیوید بیرچ اقتصاددان آمریکایی و نظریه پرداز در حوزه کارآفرینی است که عمده‌ی شهرت خود را به علت تالیف و انتشار مقاله‌ای با عنوان فرایند ایجاد شغل در سال ۱۹۷۹ کسب کرده است.

او که تا قبل از انتشار این مقاله، هنوز تفکر کسب و کار بزرگ در فرهنگ مدیریت آمریکا رایج بود و چشم امید دولتمردان و اقتصاددانان در ایجاد اشتغال به کسب و کارهای بزرگی مانند خودروسازی‌ها، صنایع نظامی و کارخانجات فولاد دوخته شده بود، این دیدگاه جدید را مطرح کرد که بخش عمده‌ای از ایجاد اشتغال، توسط شرکت‌های کوچک و متوسط انجام می‌شود و با وجودی که این مجموعه‌ها به علت کوچکی خود کمتر به چشم می‌آیند، اما تعداد آنها آن‌قدر زیاد هست که عملاً بار اصلی ایجاد اشتغال بر دوش آنها باشد.

بیریچ در سال ۱۹۸۷ در کتاب خود با عنوان ایجاد شغل در آمریکا؛ چگونه کوچکترین شرکت‌ها بیشترین اشتغال را ایجاد می‌کنند، شرکت غزال را ابداع کرد.

او شرکت‌های غزال را به عنوان یک موسسه تجاری تعریف می‌کند که درآمد حداقل ۱۰۰ هزار دلار را در سال دارند و سالانه حداقل ۲۰ درصد هم رشد فروش داشته باشند.

شرکت غزال یک شرکت جوان که مدام در حال رشد است و به طور منظم و سریع هم درآمد و هم تعداد کارکنان خود را افزایش می‌دهند. برای طبقه‌بندی به عنوان یک شرکت غزال، این شرکت‌ها باید حداقل برای چهارسال رشد درآمدی سالانه ۲۰درصد یا بیشتر را داشته باشند.

با بررسی چرخه حیاط شرکت‌های کوچک و متوسط مشخص می‌شود شرکت‌های غزال بین شرکت‌های کوچک یا استارتاپ یا بالغ قرار می گیرند. شرکت‌های غزال بین ‌سه تا پنج درصد از شرکت‌های خرد و متوسط کارآفرین/sme هستند، ولی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد اشتغال شرکت‌های کوچک و متوسط را همین شرکت‌های غزال ایجاد می‌کنند.

مهمترین شاخصه یک شرکت غزال رشد سریع آن است و به همین دلیل احتمال تبدیل شدن به شرکتی با ارزش یک میلیارد دلار در آنها بیشتر است. غزال‌ها در دنیا عموما در حوزه فناوری فعال هستند اما در کشورهایی مانند اسپانیا غزال‌ها در حوزه خرده فروشی، آموزش و املاک متمرکز هستند یا در روسیه غزال‌ها در حوزه ارتباطات و حمل و نقل تمرکز بیشتری دارند.

ادبیات غزال ها چگونه است؟

در دنیا ادبیات غزال‌ها ناظر بر هر اقتصادی شخصی سازی شده است. برای نمونه آلمان سیاست توسعه غزال‌های خود را برمبنای اشتغال تعریف و تاکنون چهار هزار شرکت غزال را شناسایی کرده است و این شرکت‌ها ۲.۳ میلیون شغل ایجاد کردند.

علاوه بر آن در اقتصاد ۴.۴ تریلیون دلاری آلمان سهم این شرکت‌ها از تولید ناخالص داخلی برابر ۱۲.۵ درصد است.

مطابق آمار جهانی آمریکا و چین بیش از ۷۱ درصد غزال‌های جهان را در خود جای دادند و این نشان دهنده این است که کشورهای بزرگ اقتصادی از الگوی غزال‌ها برای توسعه اقتصاد کشورشان بهره بردند. راهی‌ که ما در ابتدای آن هستیم و می‌تواند کلیدی برای گشایش بیشتر اقتصاد و اشتغال ایران شود.

مفهوم غزال‌ها از سال ۱۹۸۱ ابداع شده که در ایران نیز اخیرا و به همت معاونت توسعه شرکت های دانش بنیان و پس از چندین ماه کار مطالعاتی شرایطی برای شناسایی غزال های دانش بنیان ابداع و تعریف شده به طوریکه این مجموعه ها از یک سطحی بزرگتر هستند، ۲۰۰ نفر نیروی انسانی دارند و فروش سالیانه آنها ۲۰۰ میلیارد تومان است و در روند ۳ تا ۵ سال، روند خوبی را پشت سر نهاده اند.

در دو روز گذشته هم با حضور معاونان علمی و فناوری رئیس جمهور ضمن رونمایی از برنامه ملی توسعه و حمایت از غزال‌های دانش‌بنیان، ۱۲ غزال دانش بنیان معرفی و به اولین و ۱۰هزارمین شرکت دانش بنیان به شکل نمادین جایزه‌ اعطا شد.