فیلم | صخره‌نوردی خرس‌های قهوه‌ای در ارتفاعات مازندران

به گزارش خبرنگار ایرنا، خرس قهوه‌ای در بسیاری از مناطق شمالی کشور پراکنده‌ است و اگرچه برخی‌ها معتقدند نفس نسل آنان در جنگل‌های شمال به شماره افتاده، اما در سال‌های اخیر تصاویر زیادی از خرس‌ها در مناطق مختلف مازندران ثبت شده و امیدها را برای بقای این گونه جانوری افزایش داده است.

در تازه ترین ضبط تصویر فعالان محیط زیست استان، تصاویری از صخره نوردی خرس مادر به همراه ۲ توله اش تصویر زیبایی در دل کوهستان به ثبت رساند و منتشر کرد.

محیط زیست مازندران جمعیت خرس‌های قهوه‌ای را که از غرب تا شرق استان پراکنده است را «خوب» توصیف می‌کند اما تعداد این گونه جانوری که در مازندران زیست می‌کند، مشخص نیست. خرس‌های قهوه‌ای را حیوان همه چیز خوار می‌نامند و غذای آن‌ها شامل طیف وسیعی از گیاهان و حیوانات است که به وفور در ارتفاعات مازندران به چشم می‌خورد.

خرس قهوه ای را بشناسید

خرس قهوه ای یکی از گوشتخوارانی است که تلاش های حفاظتی و پژوهشی گسترده ای در در سراسر حوزه انتشار این گونه در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی اروپا، آسیا و آمریکای شمالی به آن اختصاص یافته است. با این حال، این گونه در محدوده قفقاز و خاورمیانه به شدت کمتر از سایر بخش های محدوده پراکنش خود مورد بررسی قرار گرفته است.

همچنین به گزارش انجمن یوزپلنگ ایرانی، اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN در برنامه عمل حفاظت از خرس ها در سال ۱۹۹۹، به گفتن عبارت “جمعیت کوچک” درباره خرس های ایران بسنده کرده و حتی برخی وب سایت ها، خرس های خاورمیانه را تقریبا منقرض شده پنداشته اند.

از سال ۱۳۸۵ خرس قهوه ای به عنوان یکی از گونه های گوشتخواران بزرگ جثه ایران در برنامه های مطالعاتی انجمن یوزپلنگ ایرانی بوده و برنامه های متعددی برای حفظ آن در مناطق مختلف ایران، بخصوص منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی و استان لرستان به عنوان ۲ نماینده البرز و زاگرس درحال اجرا می باشد. تیم مستندسازی انجمن نیز طی سال های اخیر درحال تولید مستندی درباره زندگی این زیرگونه کمتر شناخته شده کشورمان است.

نقشه های موجود در اتحادیه جهانی حفاظت نیز به صورت نادرستی بیان کرده که خرس ها در بخش های عظیمی از ایران منقرض شده اند، درحالیکه خرس های ایران هنوز در بخش های گسترده ای پراکنش تاریخی خود را همچنان حفظ کرده اند.

ازسوی دیگر، طی یک قرن اخیر، تنها حدودا ۱۰ مقاله علمی در مجامع علمی درباره خرس های قهوه ای خاورمیانه و قفقاز منتشر شده است که نشان از ضعف دانش موجود دارد. درعین حال، سه مقاله تابحال درباره خرس قهوه ای در ایران به چاپ رسیده است.

درخصوص جمعیت خرس قهوه ای در ایران نیز آمار قابل اتکایی وجود ندارد، بطوریکه کارشناسان قدیمی جمعیت خرس قهوه ای را ۵۰۰ تا ۲هزار عدد برای کل کشور می دانند، هرچند که بعید است این آمار منطقی باشد.

نخستین پژوهش دانشگاهی خرس قهوه ای در سطح تحصیلات تکمیلی نیز در ایران مربوط به سال های اخیر می باشد که درسال ۱۳۸۶ صورت گرفت. با این حال، خرس قهوه ای موفق به جلب توجه محققان ایرانی در سال های اخیر شده و درحال حاضر، حدود پنج پایان نامه تحصیلات تکمیلی در این مورد توسط محققان جوان ایرانی درحال اجرا می باشد.

جریمه شکار خرس قهوه ای این اواخر به صورت قابل توجهی افزایش یافته و به ۵۰۰ میلیون ریال رسیده است که شاید بتواند گامی در جهت اعمال بازدارندگی مناسب برای شکار غیرمجاز آن در زیستگاه ها باشد. برخلاف بسیاری از کشورها که نمایش خرس های قهوه ای در سطح خیابان ها و رقص و نمایش آنها مشکلی جدی است، این پدیده در ایران بسیار کمتر دیده می شود و امروزه به احتمال کمتر از ۴۰ خرس در ایران در اسارت هستند، هرچند که بیشتر آنها نیاز به ارتقای شرایط نگهداری و بهداشتی دارند.

بررسی گونه های جانوری مازندران

آمارهای محیطی زیستی ها و نتایج سرشماری‌ها نیز نشان از رشد و تنوع حیات‌وحش در مازندران دارد، ۳۵۰ گونه پرندگان، ۶۳ گونه پستانداران، ۲۸ گونه مارسمی و نیمه سمی، ۱۷۰ گونه مارمولک و سوسمار و ۹ گونه دوزیستان تنها بخشی از حیات پرتنوع وحش در مازندران است و اگرچه شنیدن صدای پلنگ و ببر مازندران در زیستگاه‌های حیات‌وحش مازندران و شنیدن طنین آوای برخی گونه‌ها برای مردم استان به یک رؤیا تبدیل‌شده است اما هنوز هم می‌توان برخی از گونه‌های نادر را دید و صدایشان را شنید.

مرال از گونه‌های شاخص پستانداران جنگل‌های هیرکانی شمال است و یک‌سوم از پرندگان مهاجر، آبزی و کنار آبزی زمستان گذر به مازندران مهاجرت می‌کنند. علاوه بر این، جنگل‌های مازندران که روزگاری مآمن و زیستگاه پلنگ ایرانی و ببر مازندران بوده، اکنون ازاین‌گونه که سلطان جنگل‌های شمال به شمار می‌رفت، تهی شده است. بدون شک ایران، آخرین قلمرو زیست برای پلنگ ایرانی در غرب آسیا به شمار می‌رود ولی در چهار سال اخیر بیش از ۷۰ قلاده ازاین‌گونه منحصربه‌فرد در کشور از بین رفته‌اند.

پلنگ ایرانی بزرگ‌ترین گونه پلنگ جهان بوده که هنوز جمعیت کمی از آن در کشور زیست می‌کنند، پلنگ ایرانی بومی غرب آسیاست که متأسفانه در فهرست گونه‌های درخطر انقراض آی یو سیان قرارگرفته است.