به گزارش ایرنا، از جمله موضوعاتی که در سال‌های اخیر به عنوان یک نقد می‌توان از آن یاد کرد برگزاری مراسم‌های ترحیم در آرامستان‌ها به جای مساجد است.
در سال‌های اخیر کمتر خانواده‌ای را می‌توان دید که مراسم ترحیم عزیز از دست رفته خود را در مساجد برگزار کند و مراسم‌ها محدود به آرامستان‌ها می‌شود و در این میان برخی از مراسم‌ها به صورت مختصر برگزار می‌شود.
کمرنگ شدن برگزاری مراسم‌های ترحیم در مساجد به عنوان یک آسیب
مدیر مرکز رسیدگی به مساجد چهارمحال و بختیاری عنوان می‌کند که تمامی مساجد استان پذیرای مراسمات ترحیم هستند و در این خصوص آمادگی لازم را دارند.
حجت‌الاسلام مصطفی رییسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: اینکه مراسم‌های ترحیم اموات در مساجد کمتر برگزار می‌شود موضوعی است که طی سال‌های گذشته بیشتر به چشم می‌خورد و ما آن را یک آسیب جدی می‌دانیم و باید با کمک دستگاه‌های متولی آن را برطرف کرد.
وی تصریح کرد: پس از شیوع کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن مراسم‌های ترحیم به صورت مختصر و با مرکزیت آرامستان‌ها برگزار شد اما پس از عادی شدن شرایط انتظار می‌رفت که دوباره مساجد نقش‌محوری خود را در این رابطه پیدا کنند که این مهم هنوز محقق نشده است.
رییس مرکز رسیدگی به مساجد چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: برگزاری مراسم‌های ترحیم در آرامستان‌ها آسیب‌های خاص خود را دارد به طوری‌که در برخی موارد مشاهده شده که صاحبان عزا از مداحانی استفاده می‌کنند که اشعار مناسبی را انتخاب نمی‌کنند و از سوی دیگر از آلات موسیقی استفاده شده و یا در برخی از اقوام استان اسلحه در مراسم حمل می‌شود و اقدام به تیراندازی می‌شود که این تحرکات نه تنها آرامش شرکت‌کنندگان در مراسم را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد بلکه نقش تربیتی مسجد، قرائت قرآن و موعظه نیز مغفول می‌ماند.
رییسی افزود: معتقدیم مسجد حتی در دوران شیوع کرونا به محلی برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی، ارائه خدمات بهداشتی و مشاوره تبدیل شده بود و در تابستان نیز نقش مهمی در غنی‌سازی اوقافت فراغت کودکان و نوجوان دارد.
وی با تاکید بر اینکه شکل‌گیری مراکز فرهنگی و مذهبی باید حول محور مسجد انجام شود اظهار داشت: در برخی موارد فعالیت برخی مراکز دینی و مذهبی به موازات مسجد سبب شده تا نقش مسجد در این موارد کمرنگ شود این در حالی است که می‌طلبد هر مرکز و یا سازمان فرهنگی با محوریت مسجد فعالیت داشته باشد و هم‌افزایی لازم در این خصوص شکل گیرد.
رییسی یادآورد شد: در برگزاری مراسم‌های ترحیم در مساجد، آمادگی کامل وجود دارد و از مردم استان تقاضا می‌شود تا همچون سال‌های گذشته به نقش مهم مسجد در این خصوص توجه داشته و از این ظرفیت استفاده کنند.
افزایش مراسم‌های ترحیم در آرامستان‌ها
رییس سازمان مدیریت آرامستان‌های شهرداری شهرکرد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: پس از شیوع کرونا، تمایل مردم برای برگزاری مراسم ترحیم متوفیان خود در آرامستان‌ها بیشتر شد و پس از آن به یک رویه تبدیل شده است.
اکبر شاهوردی افزود: اینکه مردم انتخاب کنند مراسم ترحیم متوفی آنها در چه مکانی برگزار شود سلیقه‌ای است اما توصیه ما به صاحبان عزا این است که مراسم ختم را در مساجد برگزار کنند.
وی تصریح کرد: آرامستان بهشت رحمت شهرکرد وسعت بسیاری دارد که تاکنون هشت قطعه آن آماده‌سازی شده است و از آنجا که قطعات به هم نزدیک است ممکن است در یک روز چندین مراسم در کنار هم برگزار شود که تداخل ایجاد شده و سبب می‌شود که هر یک از این مراسم‌ها به خوبی برگزار نشود از همین رو توصیه ما این است که مراسم ترحیم در مسجد برگزار شود.
رییس سازمان مدیریت آرامستان‌های شهرداری شهرکرد با بیان اینکه ممانعت از برگزاری مراسم ترحیم در آرامستان‌ها چارچوب قانونی ندارد افزود: باید در خصوص برگزاری مراسم‌های ترحیم در مساجد فرهنگسازی شود و بسیاری از خانواده‌ها عنوان می‌کنند برگزاری مراسم ترحیم در آرامستان‌ها به خاطر تجمیع شدن برنامه هزینه کمتری را بر آنها تحمیل می‌کند.
شاهوردی ادامه داد: برخی آسیب‌ها در برگزاری مراسم‌های ترحیم در آرامستان‌ها نیز وجود دارد که می‌توان نمونه آن را حمل اسلحه و استفاده از آلات موسیقی عنوان کرد که در این خصوص ورود پیدا کرده و با تصویب شورای تامین و همکاری فرمانداری و نیروی انتظامی با خانواده‌هایی که در این مراسم‌ها اسلحه حمل کرده و یا از آلات موسیقی استفاده کنند تذکر داده می‌شود.
وی احداث یک سالن اجتماعات و یا حسینیه در آرامستان شهرکرد را ضروری اعلام کرد و گفت: از سال گذشته احداث این مکان در دستورکار قرار گرفت و پیمانکار مشغول فعالیت است و معتقدیم با ایجاد این مکان برگزاری مراسم‌ها در آرامستان‌ها ساماندهی بهتری خواهد داشت.
دلایل برگزاری مراسم‌های ترحیم در آرامستان‌ها
یک دکترای جامعه‌شناسی گرایش مسائل اجتماعی ایران در این خصوص گفت: هر پدیده اجتماعی در طول زمان دستخوش تغییر می‌شود و ممکن است این تغییرات گاهی کُند و گاهی با سرعت و شتاب‌زده انجام گیرد که بستگی دارد این تغییرات در کدام جامعه شکل می‌گیرد.
فرحناز فردوسیان ادامه داد: در همین راستا می‌توان یکی از دلایل کمرنگ شدن مراسم‌های ترحیم در مساجد را همه‌گیری ویروس کرونا عنوان کرد به این صورت که شیوع گسترده ویروس به مدت دست کم سه سال بر همه جوانب زندگی مردم تاثیر گذاشت و در حال حاضر هم که خطر همه‌گیری کرونا تا حد زیادی برطرف شده اما مردم از تجمع در مکان‌های دربسته هراس دارند و ترجیح می‌دهند امور خود را در فضای باز اجرا کنند.
وی کاهش هزینه‌های مراسم ترحیم اموات را از دیگر دلایل اصلی این پدیده برشمرد و گفت: بسیاری از خانواده‌ها با توجه به شرایط اقتصادی موجود ترجیح می‌دهند مراسم‌ها را تجمیع شده و مختصر در آرامستان برگزار کنند و از برپایی سفره‌های ناهار و شام در مساجد و برگزاری مراسم ختم جداگانه در خانه‌های خدا خودداری کنند که در همین خصوص نیز کارزار برچیده شدن سفره‌های ناهار و شام برای مراسم ترحیم متوفیان نیز در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی شده است.
این کارشناس مسائل اجتماعی الگوگیری در جامعه و چشم‌و هم‌چشمی‌ها را از دیگر عوامل شکل‌گیری مراسم ختم در آرامستان‌ها و تضعیف برگزاری این مراسم‌ها در مساجد عنوان کرد و گفت: اگرچه بسیاری از خانواده‌ها توان برگزاری مراسم‌های تشریفاتی و تجملاتی ترحیم اموات خود را ندارند اما در نقطه مقابل برخی خانواده‌ها نیز با برگزاری مراسم‌های تجملاتی در آرامستان‌ها و گل‌آرایی و توزیع بسته‌های تشریفاتی سبب شده تا مراسم‌ها به شکل گسترده‌تری در آرامستان‌ها برگزار شود و به ترویج این رویه دامن بزنند.
فردوسیان یادآور شد: هرچند برخی تغییرات در جامعه اجتناب‌ناپذیر است اما به هر روی تضعیف کارکردهای اجتماعی مسجد زنگ خطری است که ما را باید متوجه این موضوع بکند که ما در جامعه اسلامی در کدام نقطه قرار داریم و نهادهای متولی تلاش کنند تا این کارکردها تقویت و احیا شود.
تبیین اهمیت برگزاری مراسم ترحیم در مساجد
یک کارشناس مذهبی با اشاره به دستاوردهای تقویت مسجد در جامعه اسلامی به خبرنگار ایرنا گفت: مسجد همواره در تاریخ اسلام نقشی فراتر از رویکرد دینی و عبادی داشته و جست‌وجوی هرچند گذرا در صفحات تاریخ پرده از این واقعیت برمی‌دارد که مسجد همواره محل رفت و آمد مردم و ایفای کارویژه‌های اجتماعی بوده است.
حجت‌الاسلام حسین داوری افزود: در خصوص برگزاری مراسم‌های ترحیم در مساجد باید گفت که مسجد فضای معنوی خاصی را ایجاد می‌کند و با قرائت قرآن و موعظه سخنران و مداح افراد حاضر در جلسه با مبانی دینی بیشتر آشنا می‌شوند.
وی تصریح کرد: زمینه برای قرائت قرآن، اقامه نماز و ذکر برای متوفی در مسجد بیشتر از هر مکان دیگری فراهم است و جدای از آن ورود آلات موسیقی و یا مداحی‌های نامتعارف به فضای مسجد نیز وجود ندارد.
این کارشناس مسائل مذهبی یادآور شد: حضور متمرکز اقوام و آشنایان در مسجد تسلای خاطر برای صاحبان عزاست و به طور کلی مسجد محوری برای وحدت و یکپارچگی مردم به شمار می‌رود.
داوری افزود: انتظار می‌رود مردم مومن استان به نقش و کارکردهای اجتماعی مسجد بیش از پیش توجه کنند و با تقویت آن خطر آسیب‌هایی که ممکن است در فرهنگ این مرز و بوم شکل گیرد را دفع کنند.
به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری بیش از یک هزار و ۲۰۰ مسجد و حسینیه دارد.
نظر شما