شیوا فتاحی روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: آینده‌پژوهی حوزه بسیار وسیعی دارد و در مدل‌های برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری شهری متاخر، آینده‌پژوهی شهری یکی از حلقه‌های بنیادین سیاست‌گذاری شهری محسوب می‌شود.
وی ضمن تاکید بر اهمیت این حوزه به‌ویژه در جهان امروز که برنامه‌ریزی شهری به سمت پویایی حرکت می‌کند، افزود: به طور قطع آینده‌پژوهی در برنامه‌ریزی‌های داینامیک نقش بنیادینی دارد؛ چون سناریوهای به دست آمده با توجه به تغییرات و تکانه‌ها، سیاست‌گذاران شهری را به سمت سیاست‌های منطبق با شرایط جدید سوق می‌دهد و از آن مهم‌تر در هر مرحله‌ای که سیاست‌گذاری بازنگری می‌شود این سناریوها نیز بازنگری و به‌روز خواهد شد و در واقع این پویایی در همه مراحل چرخه سیاست‌گذاری تسری پیدا می‌کند.
فتاحی با بیان اینکه انسان به طور فطری دوست دارد از آینده خبر داشته باشد، با وام‌گرفتن از این نقل‌قول که هیچ‌چیز به‌اندازه آینده سیاسی نیست، یادآور شد: شاهدیم که در جهان امروز سرمایه‌گذاری زیادی صرف این موضوع می‌شود و گران‌ترین طرح‌ها طرح‌هایی است که از آینده به مردم خبر می‌دهند تا بتواند براساس آن برنامه‌ریزی بهتری برای آینده خود داشته باشند.
رییس گروه آینده‌پژوهی مرکز مطالعات شهر تهران گفت: در شهرداری تهران نیز سعی شده نشست‌هایی با این رویکرد برگزار شود در این راستا مهم‌ترین سلسله نشست‌هایی که در حال برگزاری آن هستیم و یک جلسه از آن نیز برگزار شده در خصوص چشم‌انداز شهر تهران است که زیرمجموعه سلسله نشست‌های شهرهای آینده قرار می‌گیرد.
فتاحی با بیان اینکه تاکنون مخاطبان اصلی ما جامعه شهری بودند که پیشتر در حوزه چشم‌انداز و چشم‌انداز نویسی شهری کارکرده و در این زمینه تجربه و مداخله‌ای داشته یا به‌نوعی ذی‌نفوذ و ذی‌نفع بوده‌اند، اضافه کرد: ما مصمم هستیم تا به تدریج جامعه مخاطب را گسترده‌تر کنیم از همین رو مایل هستیم از حضور اساتید دانشگاهیان، نخبگان و افرادی که در این زمینه پژوهش داشتند، استفاده کنیم تا به تدریج مردم نیز وارد این موضوع شوند.
وی ضمن تاکید بر فعالیت‌های این مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران ادامه داد: مرکز مطالعات اکنون به لحاظ قانونی و نهادی متولی تدوین چشم‌انداز بعدی تهران نیست اما هیچ نهادی شاید به‌اندازه مرکز مطالعات، در مطالعات شهری و سیاست‌گذاری‌های شهری تهران مطالعات گسترده، همه‌جانبه و بی‌طرفانه انجام نداده است.
رییس گروه آینده‌پژوهی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در ادامه افزود: این امر بستری را فراهم می‌کند که مرکز مطالعات بتواند نقش‌آفرینی بهتری در حوزه چشم‌انداز شهری تهران داشته باشد و آن را به مدیریت شهری ارائه بدهد؛ یعنی یک همکاری فرابخشی خیلی خوبی را می‌طلبد. فارغ از اینکه چه کسی به صورت قانونی در این زمینه مکلف یا موظف است، این چشم‌انداز شهری تهران باید همکارانه و در فرایندی مشارکتی نوشته شود البته آسیب‌شناسی چشم‌اندازهای قبلی نیز باید مدنظر قرار گیرد.
وی ادامه داد: در این راستا از افرادی که زحمت نوشتن چشم‌اندازهای قبلی را تقبل کرده بودند، دعوت شد تا نظرات آنان را جویا شویم و بیشترین نقدها را همین افراد نسبت به این چشم‌انداز دارند. یعنی قشنگی ماجرا این است که خودشان دقیقا متوجه ضعف‌های ساختاری - نهادی هستند و راه‌حل‌ها را نیز می‌دانند؛ بنابراین اگر اشتباهات خودمان را تکرار نکنیم، به طور قطع چندین گام جلوتر قرار می‌گیریم و موفق می‌شویم که یک چشم‌انداز درست بنویسیم و دید بهتری به آینده داشته باشیم.
فتاحی تاکید کرد: از گذشته چشم‌انداز نویسی شهری عموما بر اساس مدل آرگون بسیار آرمانی نوشته می‌شد؛ چون منطق این بود که ایده‌آل‌ها در نظر گرفته شود تا بتوان به سمت ایده‌آل حرکت کرد؛ اما در سال‌های اخیر به این نتیجه رسیده‌اند که چشم‌انداز را واقع‌گرایانه بنویسند و تحقق‌پذیری را بالا ببرند و دائما سیاست‌ها را بازنگری کنند؛ چون هر عامل نوظهوری که وارد فرایند مدیریت شهری می‌شود، چرخه برنامه‌ریزی را متاثر می‌کنند که این امر تحقق‌پذیری طرح‌ها را بالا می‌برد.
وی یادآور شد: گروه مطالعات آینده‌پژوهی تلاش دارد که دید مناسبی از مطالعات پایه در مورد آینده در پژوهش‌های شهری شکل گیرد که یکی از این تلاش‌ها، سلسله نشستِ‌های «شهر آینده، شهروند آینده» است که دومین سری از این نشست‌ها در روز ۱۰ مهرماه با موضوع «پایش روندهای معاصر در افق شهر آینده، آیا ظهور نزدیک است؟» برگزار خواهد شد امید است با رویکرد جدیدی که در پیش گرفته شده تا بتوان گام‌های مفید و موثری را در حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی شهری در راستای تحقق حکمرانی مشارکت محور برداریم.
نظر شما