طبق این قطعنامه، نیروهای حزب‌الله باید به شمال رود لیتانی حرکت کنند و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل بین مرز لبنان و رژیم اسرائیل مستقر شوند. بسیاری این خبر را به معنای، موضع جدید حزب‌الله و عقب‌نشینی این حزب از ادامه مبارزه با اسرائیل تلقی کردند، اما واقعیت چیست؟
میقاتی چه گفت؟
«نجیب میقاتی» نخست‌وزیر لبنان عصر جمعه(۲۰ مهر) گفت آتش‌بس یک ضرورت است و ارتش لبنان باید نقش خود را در تقویت امنیت در مرزهای جنوبی لبنان اثبات کند.
وی با بیان اینکه «بارها در مجامع بین‌المللی بر پایبندی لبنان به قطعنامه ۱۷۰۱ تاکید کرده‌ایم» افزود: حزب‌الله شریک دولت لبنان است و با اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل موافق است.
در واقع آنچه میقاتی درباره موضوع حزب‌الله نسبت به قطعنامه ۱۷۰۱ گفته، موضع کلی این حزب است و موضع‌گیری جدیدی نیست. هنوز حزب‌الله موضعی در این باره نگرفته است؛ اما محتوای این قطعنامه چیست؟
محتوای قطعنامه ۱۷۰۱
قطعنامه ۱۷۰۱ در ۱۱ آگوست ۲۰۰۶ (۲۰ مرداد ۱۳۸۴) در زمان جنگ ۳۳ روزه بین اسرائیل و حزب‌الله بررسی و به اجماع شورای امنیت رسید و لبنان و اسرائیل نیز آن را پذیرفتند. یک روز بعد، در ۱۲ آگوست، پس از آنکه کابینه لبنان قطعنامه را می‌پذیرد، دبیرکل شهید حزب‌الله گفت نیروهای حزب به درخواست آتش‌بس احترام می‌گذارند. وی ضمن این که قطعنامه را غیرمنصفانه خواند، افزود: «هرگز مانع هر تصمیمی که دولت لبنان بگیرد نخواهیم شد.»
به گفته «صابر گل‌عنبری» کارشناس مسائل بین‌الملل، «این موضع حزب‌الله در قبال قطعنامه پس از ۳۳ روز جنگ بود که به نوعی با توجه به شکست جنگ اسرائیل از موضعی نسبتا بالا بیان شد؛ نه مخالفتی آشکار با قطعنامه کرد و نه تصریح به موافقت.»
بندهای اصلی قطعنامه ۱۷۰۱ شامل «توقف کامل عملیات جنگی، عقب‌نشینی همه نیروهای اسرائیلی از لبنان، استقرار نیروهای یونیفل در امتداد خط آبی و ارتش لبنان در جنوب لبنان (جنوب رودخانه لیتانی) و خلع‌سلاح همه گروه‌های مسلح لبنان» است.این قطعنامه بندهای زیادی دارد؛ بند کلیدی آن که به اجرا درآمد، همان آتش‌بس بود و بقیه بندها نَه!
بندهای اصلی قطعنامه عبارت بود از «توقف کامل عملیات جنگی، عقب‌نشینی همه نیروهای اسرائیلی از لبنان، استقرار نیروهای یونیفل در امتداد خط آبی و ارتش لبنان در جنوب لبنان (جنوب رودخانه لیتانی) و خلع‌سلاح همه گروه‌های مسلح لبنان (یعنی حزب‌الله)».
با این حال، از آنجا که اسرائیل حاضر به اجرای دیگر بندهای قطعنامه، به ویژه عقب‌نشینی نیروهایش از همه مناطق لبنان مانند مزارع شبعا نبود، حزب‌الله نیز این توجیه را دارد که به برخی بندها عمل نکند و با توجه به اینکه سلاح خود را فقط برای دفاع از تمامیت ارضی لبنان می‌خواست، تداوم اشغال لبنان، دلیلی برای حفظ سلاح این گروه بوده است.
به گفته گل‌عنبری ، بعید است منظور نجیب میقاتی از موافقت حزب‌الله با اجرای قطعنامه، موافقت این حزب با اجرای همه بندهای قطعنامه باشد و شاید منظور او، استقرار نیروهای ارتش در جنوب رود لیتانی و خروج نیروهای حزب‌الله از آنجاست.
با این حساب، تیتر رسانه‌های ایرانی درباره پذیرش قطعنامه ۱۷۰۱ توسط حزب‌الله، تا حدی گمراه کننده است.
خواسته‌های امروز اسرائیل، با قطعنامه ۱۷۰۱ منطبق نیست
در همین زمینه، «محمد خواجویی» کارشناس مسائل لبنان به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: از آنجا که حزب‌الله بخشی از کابینه لبنان است، وقتی دولت لبنان موضوعی را مصوب کرده، به طور طبیعی آن را می‌پذیرد و بعد از سال ۲۰۰۶ نیز با وجود آنکه برخی بندهای این قطعنامه به زیان لبنان است، به کلیت آن التزام داشته و البته اصل حق مقابله با اسرائیل را برای خود محفوظ دانسته است.
وی توضیح داد: یکی از الزامات این قطعنامه این است که اسرائیل نقض حاکمیت لبنان را انجام ندهد، اما اسرائیل به این اصل پایبند نبوده و علاوه بر تداوم اشغال، بارها جنگنده‌های آن، حریم هوایی لبنان را نقض کرده‌اند. بنابراین، دو طرف تا سال گذشته، فقط ترتیبات امنیتی نیم‌بندی را اجرا می‌کردند.
از آنجا که اسرائیل حاضر به اجرای بندهای قطعنامه به ویژه عقب‌نشینی نیروهایش از همه مناطق لبنان مانند مزارع شبعا نیست، حزب‌الله نیز این توجیه را دارد که به برخی بندها عمل نکندمدیر گروه جامعه و سیاست لبنان در مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه، با یادآوری تهاجم‌های رژیم صهیونیستی به لبنان گفت: در شرایط کنونی، آتش‌بس فقط از سوی طرف لبنانی بیان می‌شود و اسرائیل بعد از حمله اخیر به دنبال معادلات و موازنه امنیتی جدیدی متفاوت با سال ۲۰۰۶ و الزامات قطعنامه ۱۷۰۱ است؛ حتی برخی به دنبال تغییر این محورها و تغییر محل استقرار نیروهای یونیفل به مرزهای سوریه و لبنان هستند تا با ایجاد یک منطقه حائل، مانع فعالیت نیروهای حزب‌الله در این منطقه شوند.
به گفته خواجویی، در این شرایط، اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ خواسته طرف لبنانی است اما اسرائیل با توجه به حملات نظامی خود، اکنون دیگر حاضر به تن دادن به آنها نیست و به دنبال ایجاد معادلات جدید با پشتیبانی ساختار حقوقی است. از سوی دیگر، از آنجا که نیروهای حزب‌الله یک ارتش کلاسیک نیستند، حضور مرئی همانند تشکیل قرارگاه و پادگان در منطقه حائل ندارند و شماری از ساکنان روستاهای مرزی، نیروهای حزب‌الله هستند که در زمان لازم به فعالیت چریکی می‌پردازند.
این کارشناس مسائل لبنان، در خصوص موضع حزب‌الله درباره مذاکرات سیاسی و آتش‌بس گفت: این گروه تاکید کرده از تلاش «نبیه بری» رئیس مجلس و دولت لبنان در این زمینه حمایت می‌کند و روشن است که عامل فشار دولت لبنان برای پیشبرد آتش‌بس نیز تداوم مقاومت نیروهای حزب‌الله است و البته نتیجه نهایی را زمان مشخص می‌کند.
تیتری گمراه‌کننده
با این وصف می‌توان به تیتر برخی رسانه‌ها مبنی بر این که حزب‌الله قطعنامه ۱۷۰۱ را پذیرفته، برچسب گمراه کننده زد. زیرا هرچند تا اندازه‌ای درست است اما موضع جدید این گروه نیست.
نظر شما