خرس‌کُشی در جنگل‌های آمل واقعیت دارد؟

علی محمد دعاگو امروز یکشنبه در گفت گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: فیلمی از عصر روز گذشته در شبکه های اجتماعی به سرعت دست به دست می شود که یک خرس قهوه ای با توله آن در جنگل های چلاو با شلیک گلوله تلف شدند.

وی گفت: هر چند در این فیلم به روشنی مشخص نیست که آن چه در تصویر نشان می دهد، منطقه چلاو آمل است یا خیر؛ اما نیروهای محیط زیست به منطقه اعزام شدند.

رئیس محیط زیست آمل با بیان این مطلب که سه نفر از همکاران محیط زیست از روز گذشته تا کنون در حال جستجوی این لاشه ادعا شده در فیلم هستند، اظهار کرد: با توجه به بارندگی و مه شدید در منطقه تلاش ها برای یافتن لاشه ها ادامه دارد.

دعاگو گفت: تا زمانی که لاشه این خرس پیدا نشود نمی توان در خصوص علت تلف شدن نظر قطعی داد چون امکان این که خرس یا توله بر اثر بیماری یا مصمومیت تلف شده باشند، وجود دارد.

وی ادامه داد: هر چند انتشار این فیلم و صدا گذاری بر روی آن دارای ابهام است ولی تلاش های برای کشف حقیقت این ماجرا ادامه دارد.

این مقام مسوول زیست محیطی تصریح کرد: اگر این لاشه ها یا بقایای آنها در جنگل های چلاو آمل پیدا شود برای بررسی به مناطق پایین دست منتقل تا علت تلف شدن آنها مشخص شود.

خرس قهوه ای یکی از گوشتخوارانی است که تلاش های حفاظتی و پژوهشی گسترده ای در در سراسر حوزه انتشار این گونه در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی اروپا، آسیا و آمریکای شمالی به آن اختصاص یافته است. با این حال، این گونه در محدوده قفقاز و خاورمیانه به شدت کمتر از سایر بخش های محدوده پراکنش خود مورد بررسی قرار گرفته است.

همچنین به گزارش انجمن یوزپلنگ ایرانی، اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN در برنامه عمل حفاظت از خرس ها در سال ۱۹۹۹، به گفتن عبارت “جمعیت کوچک” درباره خرس های ایران بسنده کرده و حتی برخی وب سایت ها، خرس های خاورمیانه را تقریبا منقرض شده پنداشته اند.

از سال ۱۳۸۵ خرس قهوه ای به عنوان یکی از گونه های گوشتخواران بزرگ جثه ایران در برنامه های مطالعاتی انجمن یوزپلنگ ایرانی بوده و برنامه های متعددی برای حفظ آن در مناطق مختلف ایران، بخصوص منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی و استان لرستان به عنوان ۲ نماینده البرز و زاگرس درحال اجرا می باشد. تیم مستندسازی انجمن نیز طی سال های اخیر درحال تولید مستندی درباره زندگی این زیرگونه کمتر شناخته شده کشورمان است.

نقشه های موجود در اتحادیه جهانی حفاظت نیز به صورت نادرستی بیان کرده که خرس ها در بخش های عظیمی از ایران منقرض شده اند، درحالیکه خرس های ایران هنوز در بخش های گسترده ای پراکنش تاریخی خود را همچنان حفظ کرده اند.

ازسوی دیگر، طی یک قرن اخیر، تنها حدودا ۱۰ مقاله علمی در مجامع علمی درباره خرس های قهوه ای خاورمیانه و قفقاز منتشر شده است که نشان از ضعف دانش موجود دارد. درعین حال، سه مقاله تابحال درباره خرس قهوه ای در ایران به چاپ رسیده است.

درخصوص جمعیت خرس قهوه ای در ایران نیز آمار قابل اتکایی وجود ندارد، به طوریکه کارشناسان قدیمی جمعیت خرس قهوه ای را ۵۰۰ تا ۲ هزار عدد برای کل کشور می دانند، هرچند که بعید است این آمار منطقی باشد.

نخستین پژوهش دانشگاهی خرس قهوه ای در سطح تحصیلات تکمیلی نیز در ایران مربوط به سال های اخیر می باشد که درسال ۱۳۸۶ صورت گرفت. با این حال، خرس قهوه ای موفق به جلب توجه محققان ایرانی در سال های اخیر شده و درحال حاضر، حدود پنج پایان نامه تحصیلات تکمیلی در این مورد توسط محققان جوان ایرانی درحال اجرا می باشد.

جریمه شکار خرس قهوه ای این اواخر به صورت قابل توجهی افزایش یافته و به ۵۰۰ میلیون ریال رسیده است که شاید بتواند گامی در جهت اعمال بازدارندگی مناسب برای شکار غیرمجاز آن در زیستگاه ها باشد. برخلاف بسیاری از کشورها که نمایش خرس های قهوه ای در سطح خیابان ها و رقص و نمایش آنها مشکلی جدی است، این پدیده در ایران بسیار کمتر دیده می شود و امروزه به احتمال کمتر از ۴۰ خرس در ایران در اسارت هستند، هرچند که بیشتر آنها نیاز به ارتقای شرایط نگهداری و بهداشتی دارند.