به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، کتاب «سمفونی شیاطین، کودتای ۲۸ مرداد» به زوایای کمتر پرداخته شده این رویداد توجه کرده است. به ویژه بخش چهارم کتاب مشتمل بر پاسخ حقوقی، مُتقن و مستدل به کسانی است که اصل انجام کودتا را زیر سوال برده و کنار گذاشتن یک نخست وزیر و دولتش با استفاده از قوه قهریه را امری عادی می‌دانند.
بی‌تردید کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ یکی از رخدادهایی است که سیاست و اجتماع در ایران را تا سال‌ها تحت تاثیر خود قرار داده است به طوری که هنوز هم تبعات آن مشهود و ملموس است. هرچه بیشتر در این وادی کنکاش و پژوهش می‌شود، نقاط دیگری از آن آشکار می‌وشد به همین دلیل شاید نتوان انتهایی برای پژوهش در این حوزه فرض کرد.
کودتای ۲۸ مرداد تبلور و تجلی ایران‌ستیزی تاریخی و طولانی غرب این‌بار به سرکردگی بریتانیا و ایالات متحده است که دولتی قانونی و ملی را در ایران برنتافتند و برای به یغما بردن ثروت یک ملت یعنی نفت ایرانیان، با همراهی وطن‌فروشان داخلی طرحی شیطانی را پی‌ریزی کردند. در این کتاب به مذاکرات مسئولان کشورهای مختلف درباره این کودتا اشاره شده است.
پشت جلد این کتاب قسمتی از شعر «آخر بازی» سروده احمد شاملو نوشته شده است:
«فغان! که سرگذشتِ ما/ سرودِ بی‌اعتقادِ سربازانِ تو بود/ که از فتحِ قلعه‌ی روسبیان/ بازمی‌آمدند.
باش تا نفرینِ دوزخ از تو چه سازد،/ که مادرانِ سیاه‌پوش/ ــ داغدارانِ زیباترین فرزندانِ آفتاب و باد ــ
هنوز از سجاده‌ها/ سر برنگرفته‌اند!»
قسمتی از متن کتاب
نقطه‌ی عطف فعالیت‌های بی‌بی‌سی در کودتا پیام رَمز به شاه جهت جلب اعتماد او برای صدور فرمان عزل نخست‌وزیر بود. با شتاب یافتن جریان توطئه، «کرمیت روزولت» فرستاده و مامور ویژه‌ی «سی آی ای» در کودتا، با جدی‌ترین مانع پیش روی خود مواجه شد؛ محمدرضا پهلوی، بالفطره ترسو و مُردد بود. یک دیپلمات بریتانیایی در گزارش خود نوشت:
«وی از تصمیم‌گیری نفرت دارد و زمانی هم که تصمیمی بگیرد به آن پایبند نیست. او فاقد شهامت است و به آسانی اسیر ترس می‌شود.» (کینزر ۲۰۰۳، برگردان خواجیان ۱۳۸۲، ۲۵)
اما چیزی بیشتر از ویژگی‌های شخصی، شاه را از اقدام باز می‌داشت. محمد مصدق در تاریخ نوین ایران چهرهای پرطرفدار بود و اگرچه کارزار خراب‌کارانه و تحریم اقتصادی بریتانیا وی را ضعیف کرده بود، هنوز مردم به نحو گسترده‌ای هوادارش بودند.
شاه نیز چشمش از وقایع سی‌تیر ۱۳۳۱ که منجر به پذیرش مجدد مصدق در قدرت شده بود، به شدت ترسیده بود.
مشکل کودتاچیان نیز، وحشت و تردید محمدرضا شاه بود. آنها از شاه می‌خواستند دو فرمان را که یکی فرمان عزل دکتر مصدق از نخست‌وزیری و دیگری نصب سرلشکر زاهدی بود، امضاء کند.
همه چیز زیر کنترل دکتر مصدق بود.
دولت او دستور اخراج دیپلمات‌های بریتانیایی و پس از آن نزدیکان شاه از جمله مادر و خواهر وی را از ایران داده بودند. تماس‌ها و ملاقات‌های شاه زیر نظارت بود و مصدق بعد از سی‌تیر وزیر جنگ نیز شده بود. شاه حتی در دیدار با اردشیر زاهدی از ترس شنود، با وی در روی میز غذاخوری می‌نشست. (صفحه ۳۳ و ۳۴)
کتاب «سمفونی شیاطین، کودتای ۲۸ مرداد» نوشته سیدعلی حق‌شناس در ۱۴۴ صفحه، با جلد شومیز، کاغذ تحریر، قطع رقعی، با شمارگان هزار نسخه، در سال ۱۴۰۳ منتشر شد.
نظر شما