به گزارش ایرنا، ۱۴ آبان روز ملی مازندران، بهانه ای شد تا به دیدار دوباره‌ات بیندیشم و راز ماندگاری‌تان را در دل تاریخ و سیاست قلمی کنم، حرکت‌مان از ساعت ۶ صبح روز سیزدهم آبان از ابتدای جاده بخش کجور از سمت شهر مرزن‌آباد با سلام به جنگل‌های شمال آغاز شد، عبور از این جاده جنگلی برای هر بیننده ای سراسر خاطره است.
جنگل‌های شمال در موسم پاییز با جلوه‌گری رنگ‌های گوناگونش در واقع اطلس تمام‌نمای نقاشی الهی است، هر رهگذر این مسیر آنهم که از خواص و اهل قلم باشی باید دل به این جنگل و دره های عمیق و زیبای آن بسپاری تا قلمت جان گیرد.
اگرچه سوژه ما مشخص و در مسیر ذهنمان هر لحظه مرور می شود اما تصور می کنی که خون امام زاده پس از هزار سال یعنی از تاریخ ۲۴۳ هجری و قمری تا امروز در رگ های جاده ناهموار منتهی به بخش تاریخی کجور جاری است تا تو را به تامل وا دارد.
هنگامی که در این ایام با جاده همراه می شوید، شنیدن موسیقی باد پاییزی، نغمه های پرندگان، مه غلیظ صبحگاهی و گاهی ترنم باران تو راه همراهند و این چشم اندازهای زیبایی از امواج بهشتی است که باید جایگاه رفیع اش را به دلها سپرد و قدرش را دانست.
اگرچه ردپایمان در ساحل نوشهر جا ماند ولی قصه دیدار هر ساله امامزاده سلطان محمد کیا و داستان شیعه شدن مازندرانی ها پس از هزار سال شنیدنی است، چرا که جای جای این روستا و روستاییان نیز به هیج واسطه ای تو را سوار بر ارابه تاریخ می کنند و به اعماق روزگار می برند و اوراق تاریخ شیعه شدن مازندرانی ها را برای تو می گشایند.
مطلب غم انگیز این که در فاصله ۷۶ کیلومتری شهر مرزن آباد تا روستای تاریخی صالحان بخش کجور واقع در رشته کوه های البرز مرکزی، تهدید و تغییر و تخریب و دردهای رفته بر میراث طبیعی منطقه را می بینی که از خود می پرسی چرا این میراث در هجوم دستان ناپاک، باندها و رانت ها و قاچاقچیان به چنین سرنوشتی دچار شده است؟.
ساعتی سرگرم گپ های تاریخی و سیاسی و طبیعی شده بودیم که به روستای حسن آباد نخستین آبادی بخش کجور از سمت مرزن آباد رسیدیم، از این روستا تا صالحان به مسافت حدود ۴۰ کیلومتر فاصله دارد که جاده های آن بسیار مناسب و هموار نیست، پیمودیم.
ساعت هفت صبح بین راه روستای لاشک و صالحان اندکی برای خوردن صبحانه اتراق کردیم. هوا بس دل انگیز و رقص نور خورشید را بر قله های اطراف و در لابه لای درختان مشجر می بینی که همه و همه جلوه ای از زیبایی های خداوندی است که با تو حرف می زنند.
دست در دست جاده دادیم و دقایق چند و بعد از گذر از چند روستا، در ابتدای روستای صالحان کجور رسیدیم، بوی معطر امام زاده روستا روح و روانت را مثل ترنم جویباران جلا می بخشد، در اطراف روستا تا چشم کار می کند مناظر زیبای طبیعی و تاریخی را می بینی که برای تو ترانه های تاریخ با شکوه منطقه را می خوانند.
این روستا با همه دل شکستگی های تاریخ در اعماق روزگار ماندگار شده است که نگارنده گزارش به همه اهالی مازندران و حتی مسافران و گردشگران دعوت می کند در سفر به دیار غرب مازندران از بخش کجور و این روستای پیشرو در تاریخ و سیاست دیدن کنند.
اندکی بعد با چند تن از اهالی صالحان به گفت و گو نشستیم که همه آن ها به شناسنامه تاریخی این روستا اشاره داشتند، کلامشان هم مثل رفتارشان بی ریا و خالی از تکلف و مثل طبیعت منطقه، صاف و پاک و ساده بوده است.
روستاییان گفتند :نیاکانشان در گستره تاریخ کاری سترگی کردند که از بسیاری از اهالی مازندران و ایرانیان به ویژه نسل امروز از اهمیت آن خبر ندارند که باید برای شناساندن این روستا تلاش وافر صورت گیرد.
این سرزمین و روستای تاریخی صالحان به گفته اهالی به تناسب اهمیت تاریخی آن هنوز ناشناخته است و بقعه امامزاده سلطان محمد کیا (دبیرصالحانی) که زینت بخش روستای صالحان بوده باید بیشتر معرفی شود.
حجت الاسلام سید فضل الله حسینی امام جمعه نوشهر نیز در آیین گرامیداشت ۱۴ آبان روز ملی مازندران که در روستای صالحان برگزار شد بر ضرورت شناساندن بخش تاریخی کجور و روستای صالحان تاکید کرد.
وی اظهارکرد : بخش تاریخی کجور نقش مهمی در تاریخ مازندران و ایران ایفا کرد و مهمتر این که این روستا شناسنامه حکومت علویان را در دل خود دارد که نباید مهجور بماند.
برابر اسناد تاریخی، تاسیس نخستین حکومت علویان در روستای تاریخی صالحان کجور نوشهر آغاز شد. چهاردهم آبان سال ۲۴۳ هجری شمسی روز بیعت مردم مازندران با حسین بن زید علوی است و در این روز نخستین حکومت علویان ایران در تبرستان (مازندران) شکل گرفت.
حسن بن زید ملقب به داعی کبیر که در ری زندگی می کرد، توسط امام زاده سلطان محمد کیا به کجور دعوت شد، وی با ورود به مازندران، پس از بیعت مردم در کجور و روستای صالحان سکنی گزید، حسین بن زید نیز داماد امامزاده سلطان محمد کیا بود، این ۲ از نسل امام حسن مجتبی (ع) هستند و امامزاده محمد کیا (دبیرصالحانی) مدتی وزیر حسن بن زید بود.
بیش از هزار سال است که از حکومت علویان در مازندران می گذرد، طبیعت خاص شمال ایران، این منطقه را در اوایل دوران اسلامی، مامنی برای امامزادگان و بزرگان شیعه کرد.
مازندران در اذهان بیشتر مردم ایران، منطقه‌ای خوش آب و هوای و دارای جنگل سرسبز و دریای زیبا است، در حالی که علاوه بر این ویژگی ها، این بخش از کشور به لحاظ تاریخی و فرهنگی نقش موثری در اعصار مختلف ایفاء کرده که تاسیس نخستین حکومت شیعه در ایران یکی از دلایل این مدعاست.
طبق اسناد تاریخی، مردم ایران از همان ابتدای ورود اسلام، دوست‌دار اهل بیت بودند و با این که به تبع حکومت‌های آن دوران، اغلب آنان به طور رسمی شیعه نبودند، محبت و احترام عمیقی نسبت به خاندان پیامبر (ص) از خود نشان می‌دادند.
در این بین، منطقه شمال ایران وضعیتی خاص داشت و به طور کمابیش یکدست حامی اهل بیت (ع) بود، به نحوی که شیعیان، قیام‌های متعددی را از این منطقه بر ضد حکومت عباسی شروع کردند.
طبیعت خاص شمال ایران، از جمله رشته کوه البرز و جنگل انبوه، همچون سدی بلند جلوی نیروهای بنی‌امیه و بنی‌عباس را گرفت و شمال ایران را مامنی برای امامزادگان و بزرگان شیعه کرد به نحوی که هم اکنون در استان مازندران بقعه یکهزار و ۲۶۲ امامزاده وجود دارد.
مردم مازندران که سرسختانه با لشکریان اموی و عباسی می‌جنگیدند، با آغوش باز پذیرای فرزندان اهل بیت (ع) شدند و در نیمه قرن سوم هجری، نخستین حکومت شیعی ایران را برپا کردند.
مطابق منابع معتبر، سادات علوی و امامزادگان در برابر فشار خلفای ظالم عباسی به شمال ایران کوچ می‌کردند تا در امان باشند و از حمایت مردم تبرستان و دیلم (مازندران و گیلان) بهره‌مند شوند. از جمله یحیی‌بن عبدالله، نوه امام حسن مجتبی (ع) به دیلم آمد و در سال ۱۷۶ هجری قمری قیام کرد.
نخستین حکومت شیعی ایران، بلکه نخستین دولتی که در شرق اسلامی به دور از تایید خلفای عباسی تشکیل شد، در سال ۲۵۰ هجری قمری و به رهبری حسن‌بن زید، یکی دیگر از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) بود.
در همین این راستا ۱۴ آبان به نام روز مازندران نامیده شده که انگیزه‌ای شود تا نقش مردم این خطه، بویژه غرب مازندران در تکوین نخستین حکومت شیعه روشن‌تر شود.
مرزن آباد که نقطه شروع قیام علویان است در گذشته سعید آباد نامیده می‌شد، محمدبن اوس، حاکم سعید آباد پس از استقرار در این شهر ظلم و ستم زیادی کرد و از جمله مالیات سه سال را یکجا گرفت، تصرف مراتع روستاییان که مردم برای تعلیف دام‌هایشان از آن استفاده می‌کردند نیز از جمله دیگر عواملی بود که نارضایتی مردم را برانگیخت.
۲ نفر از متنفذین منطقه به نام محمد و جعفر، از پسران رستم کلاردشتی به مخالفت برخاستند و به نزد محمدبن ابراهیم، معروف به آقا سید محمد دبیر صالحانی، از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) رفتند و از او خواستند بیعتشان را بپذیرد، محمدبن ابراهیم دعوت آنان را قبول نکرد ولی آن‌ها را به داماد خود، حسن‌بن زید که در ری ساکن بود، ارجاع داد و نامه‌ای برای او نوشت، حسن‌بن زید به محض خواندن نامه، آن را بر دیده گذاشت و در روز بیست و پنجم ماه مبارک رمضان سال ۲۵۰ هجری قمری وارد سعید آباد یا مرزن آباد کنونی شد.
در این اثنا، مردم مرزن آباد بلافاصله با حسن‌بن زید بیعت کردند، وی در روز ۲۷ رمضان وارد رُویان (کُجُور) شد و مردم آنجا از او استقبال و اطاعت کردند، بدین ترتیب حکومت علویان تمام منطقه را فرا گرفت و بعدها تا مرز دامغان و سمنان هم گسترش یافت و حسن‌بن زید به ' داعی کبیر ' مشهور شد.
حکومت علویان تبرستان از سال ۲۵۰ تا ۳۱۶ هجری قمری ادامه داشت.
بنا به اظهار کارشناسان امر امروز خطه کجور مازندران، سرآغاز شکل گیری حکومت علویان از بزرگ ترین افتخارات شیعیان در جهان اسلام بوده چرا که بیش از هزار سال است که پرچم قله تشیع از این نقطه بالا رفته است.
همایش متمرکز روز ملی مازندران روز گذشته در روستای صالحان که متعلق به اهل بیت (ع) است برگزار شد و به گفته شرکت کنندگان و مسوولان تا قله انسانیت و حقانیت را به دنیا نشان دهند.
حجت الاسلام حاج مراد حسین پور روحانی از اهالی نور مازندران با اشاره به نقش بی بدیل روستای صالحان کجور در شیعه شدن مازندرانی ها گفت : روستای صالحان در بین اهالی استان مازندران هنوز شناخته شده نیست.
حسین پور در گفت و گو با ایرنا افزود : تاریخ پر فراز و نشیب روستای صالحان کجور نوشهر و داستان امامزاده سلطان محد کیا باید به طرق مختلف از جمله زبان هنر و فیلم و قصه و داستان بیش از پیش به نسل جدید شناسانده شود.
وی معتقد است معرفی این روستای تاریخی از حوزه صنعت گردشگری از سوی مسوولان امر باید جدی گرفته شود چرا که ورود مسافران و گردشگران مذهبی به این روستا خود سفیرانی برای معرفی آن خواهند شد.
وی بر ضرورت توسعه گردشگری مذهبی با تهیه نقشه راه مربوط در استان علویان که هزاران امامزاده را در خود جای داده اجتناب ناپذیر دانست.
این روحانی غرب مازندران یاد آور شد : مازندرانی ها هزار سال پیش شیعه شدند که مدیون رشادت های این امامزاده هستند و ضروری است راه و سلوک آن را ادامه دهیم و نظام تعلم و تربیت و مسوولان فرهنگی کشور و استان مازندران نیز باید برای این اقدام مهم تاریخی و سیاسی روستای صالحان تدابیر ویژه ای بیندیشد.
وی بر ضرورت برگزاری باشکوه همایش روز ملی مازندران در روستای صالحان تاکید کرد و گفت : مسوولان امر نباید برگزاری این همایش را ساده بگیرند و از کنار آن بی تفاوتی و یا رفع تکلیفی عبور کنند و حتی برای برگزاری آن ردیف اعتباری خاصی در نظر گرفت.
به گفته این روحانی مردم اکنون مازندران مدیون امامزاده این روستا و اهالی فهیم منطقه هستند چرا که مردم این منطقه تاریخی در آن زمان اگر لبیک نمی گفتند چنین اتفاقات مهم در تاریخ شاید رقم نمی خورد.
بخش تاریخی و کوهستانی کجور با جمعیت ۱۵ هزار نفر دارای ۲ نقطه شهری و ۶۴ روستا در جنوب شرقی نوشهر قرار دارد.
نظر شما