گفت و گو و تاریخ سازی مشترک؛ راهکاری مناسب برای رسیدن به وفاق ملی

به گزارش خبرنگار ایرنا؛ در ادامه سلسله همایش‌های تخصصی این بار پیش نشست همایش «بایسته و ابعاد مفهومی وفاق ملی» به همت معاونت راهبردی ریاست جمهوری در کتابخانه مرکزی دانشگاه رازی کرمانشاه برگزار شد و سخنرانان با تاکید بر تبیین وفاق ملی توسط اساتید دانشگاهها اظهار کردند که برای رسیدن به این مهم باید گفت گو کنیم و و دانشگاه نیز پیشقراول گفتمان باشد.

برای حل تعارضات باید با هم گفت و گو کنیم

استاد انسان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این نشست بر تبدیل واژه وفاق به مفهوم تاکید کرد و گفت: اگر این واژه تبدیل به مفهوم شود، می‌تواند منجر به سامان اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی شده و صلح در لایه‌های مختلف جامعه را به همراه داشته باشد.

دکتر نعمت الله فاضلی افزود: تحقیقات دانشمندان از ۱۵۰ گونه جانوری نشان داده است که همه این گونه ها برای داشتن طول عمر و افزایش کیفیت زندگی، باید در کنار یکدیگر باشند و ما انسانها هم مانند همه آنها برای زنده ماندن و بهتر زندگی کردن، باید یاد بگیریم منزوی نباشیم و در کنار یکدیگر زندگی کنیم.

وی با بیان اینکه یادگیری چگونه باهم بودن، یکی از چهار وظایف دانشگاه ها است که سازمان یونسکو بر آن تاکید دارد گفت: آموختن این علم به این معنا نیست که در جامعه نباید تضاد و تعارض وجود داشته باشد چراکه تاریخ هزاران ساله بشر نشان می دهد که زندگی بشر در هر شرایطی، دارای شکل هایی از رقابت، ستیزه جویی و عدم توافق است و این در حالیست که برخی اندیشمندان جهان معتقدند که وجود اختلاف و تضاد در جامعه نتایج مثبت هم دارد اما با همه این شرایط ما نیاز داریم برای حل این تعارضات با هم صحبت و گفت و گو کنیم.

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به اینکه واژه ها فی نفسه معنایی ندارند و این مفاهیم هستند که منجر به سامان اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و سامان فردی خواهد شد اظهار کرد: مفاهیم در زندگی بشر جایگاه والایی دارد و باید بدانیم دنیا پیش از آنکه با الکتریسته، موبایل و یا اینترنت تغییر کرده باشد با مفاهیم تغییر پیدا کرده است و لذا اگر مفاهیمی چون آزادی، دموکراسی و دولت مدرن نبود، جهان همچنان با سامان ۳۰۰ سال پیش اداره می شد.

دکتر فاضلی مفاهیم را به مثابه فناوری هایی دانست که کشور را به جلو حرکت می دهد، او بر نقش دانشگاه برای ایجاد مفاهیمی که بتواند سامان اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در جامعه ایجاد کند، تاکید کرد و گفت : متاسفانه ما اندازه و جایگاه مفاهیم را خوب نمی شناسیم، آنها را جدی نمی گیریم و هزینه های سنگینی هم برای آن پرداخت می کنیم و این در حالیست که یکی از اندیشمندان بزرگ جهان معتقد است هر رویداد زمانی برای جامعه در تاریخ سازنده و موثر است که به مفهوم تبدیل شود.

استاد انسان شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، مشروطیت و تجدد را واژه هایی دانست که در تاریخ ما به یک رویداد و مفهوم موثر تبدیل شدند و در ادامه افزود: امروز ما با انقلاب مشروطیت، تاریخ خود را می سنجیم چرا که در آنجا بود که مردم ما خواهان آزادی، دموکراسی و قانون شدند و لذا این مفهوم در تاریخ تثبیت شد.

دانشگاهیان در خصوص مفهوم وفاق باید بحث کنند

وی با بیان اینکه طی ۴۵ سال اخیر برخی مفاهیم به انحراف کشیده شد و منجر به سامان یافتن در جامعه نشد، گفت: باوجود اینکه دولتها برای مفهوم سازی این واژه ها و مفاهیم وقت کافی داشتند اما امروز کسی این مفهوم ها را به خاطر ندارد و این در حالیست که امیرکبیر در سه سال بنیان تاریخ معاصر ایران را در ابعاد مختلف بنا نهاد.

دکتر فاضلی بر نقش دانشگاه برای تبدیل واژه ها به مفاهیم کاربردی تاکید کرد و گفت: سیاستمداران برای اینکه هرچه زودتر نتیجه بگیرند، مفاهیمی را مطرح می کنند اما اگر این مفاهیم در دانشگاه ها مورد بحث و بررسی قرار نگیرد، منجر به سامان یافتن امور کشور نمی شود و لذا برای حصول نتیجه، باید صبورانه گفت و گو و اندیشه ورزی کنیم.

این استاد دانشگاه در ادامه با بیان اینکه مفهوم وفاق هم باید در کنار سایر مفاهیمی چون مهرورزی، اعتدال و سازندگی مورد بحث قرار بگیرد گفت: ما دانشگاهیان باید در خصوص مفهوم وفاق، بدون ترس عبور از خطوط قرمز و با آزادی کامل، بحث کنیم و ببینیم چطور می توانیم ذیل این مفهوم مساله های امروز جامعه ایران را صورت بندی کنیم و اینکه آیا حاکمیت می تواند از این مفهوم به عنوان یک فناوری استفاده کند و به حیات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی سامان دهد.

استاد انسان شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با تاکید بر اینکه تبدیل شدن واژه وفاق به مفهوم، نیازمند مشخص شدن و معنا یافتن برخی از مسایل داخلی کشور است افزود: ذیل گفتمان وفاق باید جایگاه اقوام، مذاهب، گویش ها، دین ها، زنان، مردان، جوانان، نوجوانان و نسل های مختلف، معنا پیدا کند وگرنه چیزی شبیه همان واژه های قبلی خواهد بود.

دکتر فاضلی گفت: تا وقتی یک ساختار جمعی پیدا نشود و ندانیم این مفهوم می تواند به مثابه فناوری، قطار اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ما را چگونه سامان می دهد، استفاده از آن بیهوده است.

او افزود: تا زمانی که مردم در تخیل اجتماعی خود ندانند اقوام، جوانان، نوجوانان، کراوات دار و افرادی که روسری ندارند، جایشان کجاست و عده ای را بر عده دیگری برتری دهند، نمی‌توانیم از واژه وفاق مفهوم بسازیم و مشکلات خود را سامان دهیم.

دستیابی به وفاق در استان کرمانشاه سخت است

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه هم در این نشست طی سخنانی با موضوع «وفاق اجتماعی در کرمانشاه»، دستیابی به وفاق در این استان را سخت دانست و گفت: در استان کرمانشاه به دلیل قومیت های مختلف، مذاهب گوناگون، اختلاف طبقاتی و وجود ۳۴ محله حاشیه نشین، ما دارای ساختارهای افتراقی هستیم و لذا دستیابی به وفاق در این شرایط سخت به نظر می رسد.

دکتر سیاوش قلی پور با بیان اینکه داده های پژوهشی نشان از نمره پایین کرمانشاه در سرمایه های اجتماعی، عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی دارد که روندهای این ساختارهای افتراقی از یکصد سال گذشته بنا نهاده شده است افزود: اولین روند افتراقی توسط دولت ملی و اسکان عشایر در استان بوسیله سرکوب و زور بود که در نتیجه آن قوم لک به انزوای تاریخی رسید در حالیکه برخی دیگر از گروه ها در این استان از مدرنیزاسیون برخوردار شدند.

وی حاشیه نشینی مردم ۳۴ محله در کرمانشاه را یکی دیگر از ساختارهای افتراقی در استان دانست و گفت: توسعه شهری که از سال ۱۳۴۵ توسط دولت انجام و منجر به حاشیه نشینی مردم شد، از دیگر ساختارهای افتراقی است که باید برای آن راهکارهایی ارائه کرد.

این استاد دانشگاه الگوی مهاجرت به صورت دسته جمعی و کلونی در محلات مختلف را یکی دیگر از ساختارهای افتراقی در کرمانشاه بیان کرد و گفت: مدیران شهری هم در این سالها همواره ساختارهای افتراقی را تجدید کردند و این در حالیست که آمایش سرزمینی در استان هم به درستی انجام نشده است به نحوی که نیمی از جمعیت استان در کرمانشاه و بیشتر آنها در حاشیه شهر اسکان داده شده اند.

راهکارهای ایجاد وفاق در کرمانشاه

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه رانت جویی برخی از گروه ها به اسم کارآفرینی و صنعت را از دیگر ساختارهای افتراقی استان برشمرد و گفت: یکی دیگر از مشکلات مردم استان این است که ما اسطوره مشترک نداریم و این در حالیست که کُردها اسطوره های فراوانی دارند، لک ها و کرمانشاهی ها هم اسطوره های فراوانی دارند اما هیچ گروهی اسطوره های یکدیگر را نمی شناسند و باید بتوانیم این اسطوره ها را معرفی کنیم.

دکتر قلی پور با بیان اینکه مردم کرمانشاه تاریخ مشترک فراوانی دارند اما تصوری از تاریخ مشترک یکدیگر ندارند افزود: متاسفانه صدا و سیما از بدو تاسیس تا امروز بخشی نگر بوده و فقط یک گروه را معرفی کرده است و انگار بقیه مردم در این استان زیست نمی کنند در حالیکه باید محتوای وزن هر گروه در یک سال سنجیده و برای آنها هم تولید محتوای اثربخش صورت بگیرد.

وی با بیان اینکه مردم کرمانشاه در اوایل قاجار چهار بار عثمانی را شکست دادند و تاریخ سازی کردند گفت: همین مردم در جنگ جهانی اول و در حالی که کشور در آستانه نابودی بود، در مقابل کشورهای روسیه، انگلیس و آلمان ایستادند و مملکت خود را نجات دادند و در این موفقیت ها همه مردم کرمانشاه دخیل بودند نه یک عده خاص.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه تاریخ سازی مشترک می‌تواند استان کرمانشاه را به سمت وفاق بیشتری سوق دهد گفت: صدا و سیما بعد از سالها باید دست از یکسویه نگری بردارد و همه مردم استان را از هر قوم، گروه و مذهبی که هستند معرفی کند.

به کارگیری همه طیف های مختلف مردم استان در دستگاه های حاکمیتی، تغییر رویکرد صدا و سیما، تاریخ سازی مشترک، اسطوره سازی مشترک و ایجاد یادمان هایی برای بزرگان همه اقوام و طوایف استان، اضافه کردن مردم ۳۴ محله حاشیه نشین به بطن شهر و برقراری عدالت اقتصادی در جای جای استان از جمله راهکارهای دکتر قلی پور برای ایجاد وفاق در استان کرمانشاه بود.

دبیر اولین پیش نشست همایش " بایسته و ابعاد مفهومی وفاق ملی " در دانشگاه رازی کرمانشاه دکتر قدرت احمدیان بود.