به گزارش خبرنگار ایرنا، محمدرضا مخبر دزفولی روز پنجشنبه در همایش ملی حکم‌رانی دینی، سیاستگذاری علم و فرهنگ بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب در سالن شیخ طوسی(ره) دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم طی سخنانی اظهار داشت: در آغاز پیروزی انقلاب اسلامی با بحران‌های مختلف داخلی و خارجی مواجه بودیم، این بحران‌ها برای این بود، جریانی که در حال تغییر گفتمان جهانی است را خنثی کند.
وی با بیان اینکه دانشگاه محل اتصال همه این بحران‌ها بود افزود: حضرت امام(ره) به همین دلیل فرمودند دانشگاه مرکز و مرجع صلاح و فساد جامعه است، ما دانشگاهی می‌خواهیم در خدمت جامعه باشد.
وی با بیان اینکه ستاد انقلاب فرهنگی نیز به همین علت دچار تحول شد و به شورای عالی انقلاب فرهنگی تبدیل شد تصریح کرد: کلاس‌های دانشگاهی به جای علم و تحقیق به محلی برای جنگ تبدیل شده بود، با شکل‌گیری شورای انقلاب فرهنگی این اتاق جنگ‌ها برچیده، و بنا شد دانشگاه در خدمت جامعه قرار بگیرد.
عضو شورای انقلاب فرهنگی، تحول‌های ایجاد شده در عرصه دانشگاهی کشور پس از پیروزی انقلاب را مورد اشاره قرار داد و یادآور شد: در آغاز پیروزی انقلاب فقط ۲۸ دانشگاه در کشور وجود داشت، اما اکنون نزدیک به ۴۰۰ دانشگاه جامع داریم.
مخبر همچنین اضافه کرد: برخی‌ها آمار دانشگاه‌های کشور را حدود سه‌هزار دانشگاه اعلام می‌کنند، این آمار اشتباه است، به مفهوم واقعی و در طبقه‌بندی‌ها و معیارهای ملی و جهانی، تعداد دانشگاه‌های کشور ۴۰۰ مرکز آموزشی می‌باشد.
وی با ذکر اینکه تعداد دانشجویان کشور در پیش از پیروزی انقلاب ۱۸۰ هزار نفر بود گفت: در آن زمان، کمتر از پنج هزار استاد دانشگاه داشتیم، اما اکنون حدود ۱۰۰ هزار استاد دانشگاه و عضو هیات علمی داریم، البته همه این استادان هم‌تراز نیستند، این تحول‌هایی است که به برکت نظام‌اسلامی رقم خورده است.
رئیس فرهنگستان علوم با یادآوری اینکه در پیش از انقلاب اسلامی، ایران در هیچ رتبه‌بندی علمی جهانی قرار نداشت بیان کرد: در حال حاضر ۲ درصد علم جهان به وسیله دانشمندان ایرانی تولید می‌شود.
وی بیان داشت: نزدیک به سه درصد از پر استنادترین فعالیت‌های علمی جهان مربوط به دانشمندان ایرانی است.
مخبر دزفولی با اشاره به پیشرفت‌های بزرگ کشور در پزشکی، مهندسی و علوم پایه خاطرنشان کرد: ما در علوم انسانی در جهانی‌سازی دچار ضعف هستیم، اما کارهای پایه‌ای بسیار خوبی در کشور انجام پذیرفته است.
رئیس فرهنگستان علوم در بخش دیگری از سخنان با تاکید بر اینکه انجام کارهای بنیادین فرهنگی بالاتر از سیاستگذاری فرهنگی است گفت: ما همچنان در کشور در زمینه‌های علمی و فرهنگی یک نظریه مبنا نداریم و جای یک مجموعه به هم پیوسته قابل ارائه در محافل خارجی و داخلی خالی است.
وی اظهار کرد: سیاستگذاری در موضوع‌های فرهنگی مانند عفاف و حجاب، جنسیت، زن و کودک نیازمند نظریه مبنا است، اما هنوز در این موضوع‌ها، عقب هستیم.
وی در ادامه افرود: داشتن برنامه‌های راهبردی برای هر کشوری ضروری است ولی ضروری‌تر از آن، نظریه‌های مبناست.
مخبر دزفولی بیان کرد: شورای حوزوی شورای انقلاب فرهنگی باید به حلقه وصل نخبگان حوزوی و دانشگاهی برای ارائه نظریه‌های مبنا تبدیل شود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر لزوم ارائه نظریه مبنا پیرامون موضوع‌هایی مانند هوش مصنوعی و کوانتوم بیان کرد: حوزه علمیه باید به این توانمندی‌ها مسلح شود، در غیر این صورت، حاشیه‌های کار به حدی زیاد خواهد شد، که رفع آن، غیرممکن می‌شود فقط یک مصرف‌کننده خواهیم شد، تعیین‌کننده نخواهیم بود.
وی یادآور شد: ما می‌خواهیم در فن‌آوری‌های روز دنیا، نقش پیش‌رو داشته باشیم، ولی هنوز نحله‌ها، انجمن‌ها، تشکل‌های علمی تخصصی حوزوی آنچنان تحرک جدی، سازمان یافته و همه‌گیری را پیدا نکرده‌اند.
رئیس فرهنگستان علوم همچنین با بیان این مطلب که امروز دیگر، علم برای دانش‌افزایی و خدمت‌رسانی نیست تصریح کرد: علم به ابزار قدرت تبدیل شده، از این‌رو آمریکا برای سیطره علمی بر جهان، یک تریلیون دلار بودجه برای تحقق و توسعه اختصاص داده‌است.
وی یادآور شد: قدرت علمی از نظر جمهوری اسلامی، با قدرت علمی آمریکا که منجر به ساخت بمب و ریختن آن بر سر مردم غزه و لبنان می‌شود، متفاوت است.
مخبر همچنین تاکید کرد: شورای انقلاب فرهنگی با کمک نخبگان حوزوی، برای حکم‌رانی دینی اندیشه و تدبیر و نظریه‌پردازی کند و بر مبنای این نظریه‌ها، برنامه‌های سیاستگذاری کلان را پیشنهاد دهد.
وی در ادامه با بیان این نکته که حوزه و دانشگاه باید به این مقوله‌ها ورود پیدا کنند افزود: چون حکومتی به نام جمهوری اسلامی شکل گرفته، و می‌خواهد پیام خود را به جهان برساند باید همه اجزا را تدارک ببیند، تا به هدف شکل‌گیری ایران قوی دست پیدا کنیم.
۱۰ ماموریت تحولی در عرصه علوم انسانی دنبال می‌شود
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز با بیان اینکه در گام نخست انقلاب اسلامی در حوزه علوم انسانی، رشته‌های متعددی بازنگری شد گفت: تعدادی کتاب درسی نیز با رویکرد تحولی نوشته و چاپ شد، اینک شورای تحول و ارتقای علوم انسانی با نگاه بیانیه گام دوم انقلاب، به دنبال ۱۰ ماموریت تحولی است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحسین خسروپناه در ادامه افزود: بحث اسلامی‌سازی علوم انسانی، بومی‌سازی و توجه به نیازهای جامعه دغدغه این شورا بوده است، کار جدیدی که آغاز شده نیز نسبت علوم انسانی با اشتغال است.
وی با بیان اینکه ما به طور معمول به این مساله توجه نکرده‌ایم گفت: باید علوم انسانی با اقتصاد که از توصیه‌های رهبر انقلاب در گام دوم است، پیوند و ارتباط برقرار کند.
وی همچنین با اشاره به دستاوردهای ۴۰ ساله شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: پژوهشکده رویان که یکی از افتخارهای جهانی جمهوری اسلامی و از آثار و نتایج جهاد دانشگاهی است از مصوبه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
خسروپناه ایجاد معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری را نیز از دیگر دستاوردهای شورای انقلاب فرهنگی ذکر کرد و یادآور شد: موضوع تبدیل دانش به دانش‌بنیان و تبدیل دانش‌بنیان به فن‌آوری و تبدیل فن‌آوری به صنعت، در وزارت علوم باورمندی نداشت.
دبیر شورای انقلاب فرهنگی با بیان اینکه پیوند دانشگاه و صنعت دغدغه وزارت علوم نبود، و این وزارت‌خانه فقط در زمینه آموزش و پژوهش فعالیت می‌کرد گفت: معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری از سوی شورای انقلاب فرهنگی تشکیل شد، تا دانش به دانش‌بنیان‌ها و پارک‌های علم و فن‌آوری تبدیل شود.
وی با بیان این نکته که ذیل معاونت فن‌آوری ریاست جمهوری، ستادهایی نیز تشکیل شد که ستاد نانو یکی از این ستادها است خاطرنشان کرد: در شرایطی که در فن‌آوری نانو هیچ جایگاهی نداشتیم اکنون چهارمین کشور جهان به شمار می‌آییم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین با انتقاد از برخی اظهار نظرهای منفی راجع این شورا گفت: کسانی که با علم به خدمات و کارهای صورت گرفته از شورای عالی انقلاب فرهنگی، وجود این شورا را بی‌فایده می‌دانند، این کار آنها بی‌تقوایی محسوب می‌شود.
خسروپناه تصریح کرد: بخشی از موتور پیشران کشور در عرصه علم و فن‌آوری و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی، اقتصادی و عمرانی، برای ساختارسازی‌ها و اسناد تهیه شده از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
وی با بیان این مطلب که این اقدامات در گام دوم انقلاب نیز ادامه پیدا می‌کند یادآور شد: در گام دوم انقلاب این شورای انقلاب فرهنگی بود که متوجه ضرورت نوشتن سند هوشمند مصنوعی شد.
وی با ذکر اینکه شورای انقلاب فرهنگی این سند را نوشت، تصویب و ابلاغ شد گفت: شورای انقلاب فرهنگی متوجه شد باید سازمان هوش مصنوعی ایجاد شود، این شورا با ارائه ساختار و سند هوش مصنوعی، تجربه خود در زمینه نانو را تکرار کرد.
دبیر شورای انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در آینده نزدیک شاهد تصویب سند و ساختار فن‌آوری کوانتوم خواهیم بود تصریح کرد: موضوع هوش مصنوعی کوانتومی، رایانه‌های کوانتومی و ارتباطات کوانتومی به مراتب از هوش مصنوعی مهم‌تر است.
وی تاکید کرد: شورای انقلاب فرهنگی در سندنگاری راهبردی به صورت کامل از متخصصان استفاده می‌کند.
بیانیه گام دوم چشم‌اندازهای روشنی را ترسیم کرده است
رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران نیز با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب هدف‌گذاری بزرگ و چشم‌اندازهای روشنی برای حوزه‌های مختلف مشخص نموده‌اند گفت: رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم، برای نخستین بار، یک افق ۴۰ ساله را برای رسیدن به تمدن اسلامی ترسیم کرده‌اند.
حجت‌الاسلام سید سعید رضا عاملی افزود: رهبر انقلاب نگاه به موضوع تمدن را تغییر دادند، و مفهوم تمدن اسلامی را مطرح فرمودند تا بر اساس مشخصه‌ها و مولفه‌های دوران ظهور، مانند عدالت و امنیت فراگیر، اخلاق و کرامت انسانی تمدن‌سازی کنیم.
وی با بیان اینکه در چشم‌انداز مورد نظر رهبر انقلاب، موضوع جامعه‌پردازی نیز مورد توجه است گفت: جامعه‌پردازی کار زرگری اجتماعی است باید فضایی را ایجاد کنیم که مردم نه تنها اندیشه الهی را بپذیرند بلکه همان فضای آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تکرار شود.
وی خودسازی را دومین نکته مورد نظر در هدف‌گذاری بیانه گام دوم انقلاب ذکر کرد و افزود: افراد وقتی به قدرت می‌رسند، دچار غرور و دنیاپرستی و مال اندوزی و فسادمی‌شوند، رهبر انقلاب خودسازی را به عنوان پایه اساسی این مسیر قرار داده‌اند.
عاملی همچنین در بخشی سخنان با بیان این مطلب که در نظام برنامه‌ریزی کشور دچار مشکل هستیم گفت: تنها ۲۰ تا ۲۵ درصد برنامه‌ها و هدف‌گذاری‌های صورت گرفته در کشور اجرایی شده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین سند جامع علوم انسانی و هنر را نیز مورد توجه قرار داد و گفت: در برنامه هفتم توسعه کشور، برای تقویت علوم اجتماعی و علوم‌انسانی و هنر وظایفی در نظر گرفته‌ایم، تا مانند غربی‌ها به خاطر جدایی از دین، دچار تنزل و پس‌رفت نشویم و پیوندمان با دین و حوزه را بیش از پیش عمیق‌تر کنیم.
قطبی شدن جامعه از چالش‌های سیاستگذاری فرهنگی کشور است
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نیز برخی چالش‌های موجود برای سیاستگذاری فرهنگی را مورد اشاره قرار داد و گفت: قطبی شدن جامعه از جمله این چالش‌ها است که در جوامع بشری یک امر رو به رشد محسوب می‌شود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد واعظی افزود: بر اساس مقاله‌های پژوهشی ارائه شده از سوی پژوهشگران غربی، هم اکنون در جامعه آمریکا بیش از ۵۰ درصد کسانی که به حزب دموکرات تعلق دارند، با هرگونه پیشنهاد و تصمیمی که از طرف نمایندگان حزب جمهوری‌خواه عنوان شود، فارغ از اینکه به سود آمریکا باشد یا نباشد به طور کامل مخالف هستند.
عضو شورای انقلاب فرهنگی تصریح کرد: در جوامع مدرن و پیشرفت، موضوع ۲ قطبی شدن وجود دارد، این موضوع در جامعه ایران نیز مشاهده می‌شود، اظهارنظرهای موافق و مخالفی که راجع حوادث مختلف مانند غزه مطرح می‌شود، نمونه بارز آن است.
وی گفت: در ایام حساسی مانند انتخابات، این قطبی شدن ظهور و بروز می‌یابد، و میدان کنش‌گری را برای کسانی که در سیاستگذاری فرهنگی به دنبال تحقق ایده‌آل‌ها و سیاست‌های فرهنگی منطبق با آموزه‌های اصیل اسلامی هستند، دشوار می‌کند.
واعظی تاکید کرد: اگر در تولید و تنظیم محتوا به درستی اقدام کنیم، ولی در جامعه قطبی شدن رو به افزایش باشد، کار برای کنشگران میدانی مانند حوزه و روحانیت که می‌خواهند سیاست‌ها را در قالب تدابیر خوبی محقق کنند، مشکل می‌شود.
رئیس دفتر تبلیغات با بیان این نکته که نقش روحانیت در این زمینه آشکار می‌شود گفت: برای حوزه و روحانیت بسیار فاجعه‌آمیز خواهد بود که در این فرآیند قطبی شدن جامعه، خودش را در این قطب‌ها تعریف کند.
عضو شورای انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: روحانیت باید به عنوان مرجع و یک مصلح و کسی که دنبال بهینه شدن فرهنگ جامعه است، از این فضای ۲ قطبی بکاهد و فرایند قطبی شدن در عرصه‌های سیاسی و فرهنگی را کُند، محدود و مهار کند.
وی تصریح کرد: حوزه و روحانیت نباید هیچ‌گاه به عنوان تشدید کننده، فراینده قطبی شدن جامعه عمل کند.
شورای حوزوی به دنبال تعامل با نخبگان است
دبیر شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز با اشاره به چهلمین سال‌گرد تاسیس شورای انقلاب فرهنگی به فرمان حضرت امام(ره) گفت: شورای تخصصی حوزوی در تلاش است مشارکت نظام‌مند و اثرگذار فاضلان و نخبگان حوزوی را از روش‌های مختلف مانند برگزاری جلسه‌های هم‌اندیشی، اعزام نماینده شورای حوزوی، تهیه طرح‌های پژوهشی، نقد و ارزیابی طرح نامه‌ها و تعامل با مجموعه‌ها، موسسه‌ها و مراکزی حوزوی افزایش دهد.
حجت‌الاسلام عباس ابراهیمی همچنین افزود: برگزاری نشست‌های علمی، گفتمان‌سازی، ارائه نظر کارشناسی برای پیش‌نویس سندهای تهیه شده، بسته‌های سیاستی و راهبردی در ستادهای چهارگانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز از دیگر اقدام‌ها برای انجام این مشارکت می‌باشد.
وی ادامه داد: به جهت اینکه بتوانیم در این حوزه ماموریتی تاثیرگذار باشیم، مقرر شد تا در آستانه چهل سالگی تاسیس شورای انقلاب فرهنگی و هجدهمین سال، تشکیل شورای تخصصی حوزوی، همایشی را با عنوان حکم‌رانی دینی و سیاستگذاری علم و فرهنگ مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب برگزار کنیم.
ابراهیمی بیان کرد: برای این همایش، ۱۲ نشست با موضوع‌ها و محورهای گوناگون با حضور اندیشمندان، صاحب‌نظران و مشارکت نهادها و مجموعه‌هایی که دارای ماهیت حقوقی و مردمی حوزوی هستند، ترتیب یافت.
وی یادآور شد: در این نشست‌ها ضمن بررسی مسائل و ارائه صورت‌بندی دقیق از مسائلی که در حوزه ماموریتی شورای حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح است، تلاش شد تا ناظر به موضوع‌های تخصصی از صاحب‌نظران، کنشگران و فعالان نیز دعوت شود تا گفت‌وگوی ۲ جانبه‌ای شکل بگیرد و بتوانیم برای رسیدن به تحقق حکم‌رانی دینی مطلوب و تحقق منویات و رسالتی که از سوی رهبر انقلاب بر عهده شورای تخصصی گذاشته شده، گام‌های موثری برداشته شود.
دبیر شورای حوزوی انقلاب فرهنگی در پایان بیان کرد: دفتر تبلیغات اسلامی، شورای سیاستگذاری حوزه علمیه خواهران، جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده دین و رسانه، آستان مقدس مسجد جمکران، کتاب جمکران، پژوهشکده زن و خانواده، بنیاد علمی و مرکز پژوهش‌های آستان قدس رضوی قم، دانشگاه باقرالعلوم(ع) و مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، بیشترین همکاری و تعامل را در برگزاری این همایش داشته‌اند.
نظر شما