افغانستان، انرژی هسته‌ای و امنیت؛ محور رایزنی سران سازمان پیمان امنیت جمعی

به گزارش روز شنبه ایرنا از نشریه آسیای مرکزی تایمز، آستانه پنجشنبه گذشته میزبان نشست سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) بود که سران کشورهای عضو به منظور بررسی مسائل فوری منطقه‌ای و بین‌المللی گرد هم آمدند. قاسم جومات توکایف رئیس‌جمهوری قزاقستان که ریاست نشست سازمان پیمان امنیت جمعی را بر عهده داشت، بر نقش حیاتی این سازمان در تامین صلح و ثبات در منطقه اوراسیا تاکید کرد.

این مقام قزاقستانی با اشاره به توانایی سازمان پیمان امنیت جمعی در پاسخ به چالش‌های مدرن، خاطرنشان کرد که این سازمان به عنوان یک مکانیزم منحصر به فرد برای حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای عضو عمل خواهد کرد.

در همین راستا، توکایف به اقدامات سریع سازمان پیمان امنیت جمعی در بحران سال ۲۰۲۲ قزاقستان اشاره کرد، زمانی که نیروهای این سازمان ظرف ۲۴ ساعت برای کمک به برقراری ثبات در این کشور مستقر شدند.

براساس گزارش‌ها، نیروهای روسی با ورود به مراکز کلیدی آلماتی، امنیت این مناطق را تامین کردند و نیروهای قزاقی نظم را بهاین شهر بزرگ بازگرداندند.

ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه هم که در این نشست مهم حضور داشت، به تنش‌های جاری با اوکراین پرداخت و از سیستم موشکی «اورش‌نیک» رونمایی کرد.

به گفته وی، این سیستم موشکی قدرت تخریبی مشابه سلاح‌های هسته‌ای دارد و قادر است به اهداف مستحکم نفوذ کند. پوتین همچنین اعلام کرد که تولید این موشک آغاز شده و چندین واحد آن آماده استقرار هستند.

موضوع دیگری که در نشست مورد بحث قرار گرفت، طرح قزاقستان برای ساخت اولین نیروگاه هسته‌ای خود بود. توکایف پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم بین‌المللی را برای این برنامه مطرح کرد و پوتین از آمادگی روسیه برای مشارکت از طریق شرکت روساتوم خبر داد. این همکاری به منظور استفاده از تجربه روساتوم در طرح‌های بین‌المللی هسته‌ای پیشنهاد شد.

یکی از نکات قابل توجه در این نشست، غیبت نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان بود که پس از تعلیق عضویت ایروان در سازمان پیمان امنیت جمعی، به دلیل نگرانی‌های مربوط به حاکمیت خود در نشست حضور نداشت. با این حال، ایمانگالی تاسماگامبتوف دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی درباره بازگشت ارمنستان به این سازمان ابراز امیدواری و تاکید کرد که ایروان یکی از متحدان ارزشمند سازمان پیمان امنیت جمعی به شمار می‌رود.

درهمین پیوند، اعضای این سازمان یک برنامه بین‌دولتی را برای توسعه مرز تاجیکستان و افغانستان تصویب کردند که بیش از یک دهه در دست بررسی قرار داشت. این برنامه همکاری میان کشورهای سازمان پیمان امنیت جمعی را برای تقویت امنیت مرزی و استحکام ثبات منطقه آسیای مرکزی به نمایش می‌گذارد.

علاوه بر این، سرگئی شویگو دبیر شورای امنیت روسیه هم خاطرنشان کرد که «چتر هسته‌ای» مسکو برای حفاظت از همه کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی گسترش یافته است.

همچنین، وضعیت افغانستان در دستور کار این نشست قرار گرفت و کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی بر اهمیت همکاری اقتصادی و تقویت ارتباطات منطقه‌ای به منظور برقراری صلح و ثبات در این کشور تاکید کردند.

سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) ائتلافی دفاعی است که پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۲ میان کشورهای قزاقستان، روسیه، بلاروس، قرقیزستان، تاجیکستان و ارمنستان تاسیس شد. هدف اصلی این سازمان تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای از طریق همکاری‌های نظامی و دفاعی است.