به گزارش ایرنا، بوشهر از استان‌های جنوبی ایران و هفدهمین استان بزرگ کشور به لحاظ مساحت است که دارای آب و هوایی گرم درحاشیه خلیج فارس واقع شده و بطور متوسط با برخورداری از بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال یکی از استان های مهم در زمینه پتانسیل انرژی خورشیدی در کشور محسوب می شود.
ناترازی تولید و مصرف برق که چندین سال است گریبان کشور را گرفته درمقاطع مختلف توسط دولت ها برنامه هایی برای مدیریت مصرف در بخش های مختلف از جمله صنعتی، کشاورزی، خانگی و تجاری در قالب مشوق ، محدودیت، جریمه و نوبت بندی خاموشی اعمال شده اما هیچکدام نسخه شفابخشی نبوده بلکه مسکنی برای گذر از شرایط بحرانی در بازه زمانی اوج بار در تابستان اجرا شده است.
به اعتقاد کارشناسان صنعت برق ؛سازگاری با محیط زیست، منبع انرژی تجدید پذیر، کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی ، نیاز کم به تعمیر و نگهداری ، بالا بودن طول عمر تجهیزات ، متنوع کردن سبد انرژی کشور،پشتیبانی از اقتصاد محلی ، واجد شرایط برای مشوق های دولتی ، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و قابل تولید برق در مناطق دورافتاده با بازدهی در اندازه های متفاوت از جمله مزایای سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت نیروگاههای خورشیدی است.
تاریخچه استفاده از انرژی خورشیدی
شناخت انرژی خورشیدی و استفاده از آن برای منظورهای مختلف به زمان پیشاتاریخ بازمی‌گردد. شاید به دوران سفالگری، در آن هنگام روحانیون معابد به کمک جام‌های بزرگ طلائی صیقل داده شده و پرتو خورشید، آتشدان‌های محراب‌ها را روشن می‌کردند.
ولی مهم‌ترین روایت تاریخی که دربارهٔ استفاده از انرژی خورشیدی بیان شده داستان ارشمیدس دانشمند و مخترع بزرگ یونان باستان است که ناوگان روم را با استفاده از انرژی حرارتی خورشید به آتش کشید.
در تاریخ ایران باستان نیز معماری سنتی ایرانیان باستان نشان دهنده توجه خاص آنان در استفاده صحیح و موثر از انرژی خورشید در زمان‌های قدیم بوده‌است.
علت استفاده از انرژی خورشیدی
با وجود آن که انرژی خورشید و مزایای آن در قرون گذشته به خوبی شناخته شده بود ولی بالا بودن هزینه اولیه چنین سیستم‌هایی از یک طرف و عرضه نفت خام و گاز طبیعی ارزان از طرف دیگر سد راه پیشرفت این سیستم‌ها شده بود.
با افزایش قیمت نفت در سال ۱۹۷۳ کشورهای صنعتی مجبور شدند به مسئلهٔ تولید انرژی از راه‌های دیگری جز استفاده از سوخت‌های فسیلی فکر کنند.
بوشهر مستعد برای راه اندازی نیروگاههای خورشیدی
رضا جعفر زاده یک کارشناس برق گفت: بدلیل بی توجهی به سرمایه گذاری در زمینه زیرساخت های تولید انرژی در سال های گذشته، مستهلک بودن تجهیزات و هدررفت انرژی، افزایش رشد مصرف و فاصله بالای ناترازی انرژی در میزان تولید و مصرف حق انتخابی جز الزام به سرمایه گذاری در صنعت برق فراروی متولیان قرار نداده است.
وی افزود: با توجه به استانداردهای بین‌المللی اگر میانگین انرژی تابشی خورشید در روز بالاتر از ۳٫۵ کیلووات ساعت در مترمربع (۳۵۰۰ وات/ساعت) باشد استفاده از مدلهای انرژی خورشیدی نظیر کلکتورهای خورشیدی یا سیستم‌های فتوولتائیک بسیار اقتصادی و مقرون به صرفه است.
جعفر زاده یادآور شد: موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی استان بوشهر به گونه ای است که سرمایه گذاری در زمینه نیروگاههای خورشیدی بعنوان مکملی اطمینان بخش در تولید انرژی به عنوان اقدامی با صرفه اقتصادی بالا برای بخش خصوصی به شمار می رود.
مزایای نیروگاههای خورشیدی
به اعتقاد جعفرزاده یکی از مهم‌ترین مزایای نیروگاه های خورشیدی، کم‌ترین تاثیر زیست محیطی آنهاست. برخلاف سوخت‌های فسیلی سنتی، انرژی خورشیدی، فرآورده‌های مضری تولید نمی‌کند و به کاهش آلودگی و انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند. این مزیت محیط زیستی نیروگاههای خورشیدی در مبارزه با تغییرات آب و هوایی بسیار مهم است و انرژی خورشیدی را به یک بازیگر کلیدی در توسعه‌ی انرژی پایدار تبدیل می‌کند.
وی گفت: انرژی خورشیدی یک منبع انرژی تجدیدپذیر است که به طور مداوم توسط منبع خود یعنی خورشید تولید می‌شود. منبع پایان ناپذیر نیروگاه خورشیدی داشتن انرژی پایدار و بلندمدت را تضمین می‌کند. این مزیت به ویژه از آن‌جایی که تقاضاهای جهانی انرژی همچنان در حال افزایش است و نیاز به منابع انرژی پایدار و قابل اعتماد را ایجاب می‌کند، اهمیت دارد.
این کارشناس برق اضافه کرد: استفاده از انرژی خورشیدی وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد و این منابع ارزشمند را برای نیازهای آیندگان حفظ می‌کند. در این تغییر رویه استفاده از نیروگاههای خورشیدی به جای نیروگاههای سوخت فسیلی، نیروگاههای خورشیدی نه تنها به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند، بلکه آسیب پذیری‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی مرتبط با وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد. این تغییر رویه، بر اهمیت بهره برداری از منابع انرژی پاک و پایدار برای تضمین آینده ای انعطاف پذیرتر و سازگار با محیط زیست تاکید می‌کند.
سازگاری با محیط زیست و صرفه اقتصادی بالا
جعفرزاده ادامه داد: نیروگاههای خورشیدی به حداقل تعمیر و نگهداری نیاز دارند و از نظر اقتصادی آنها را به گزینه ای مقرون به صرفه تبدیل می‌کند. پس از نصب، آنها فقط به تمیز کردن گاه به گاه و بررسی‌های معمول نیاز دارند که منجر به صرفه جویی قابل توجهی در هزینه‌های عملیاتی در طول سال‌ها می‌شود.
وی گفت: همچنین فرآیند تولید انرژی پنل‌های خورشیدی که جزء اصلی نیروگاههای خورشیدی هستند، بطور معمول دارای عمر مفید ۲۵ تا ۳۰ ساله هستند. این طول عمر زیاد به این معنی است که می‌توان از مزایای انرژی خورشیدی مانند کاهش قبوض برق و اثرات زیست محیطی برای سالیان متمادی بهره‌مند شد.
فرزاد عاشوری دانش آموخته مهندسی برق نیز بر این باور است ؛گنجاندن انرژی خورشیدی در سبد انرژی یک کشور باعث افزایش امنیت انرژی و کاهش اتکا به سوخت‌های وارداتی می‌شود. این تنوع برای راهبردهای ملی انرژی ضروری است و تامین انرژی پایدار و قابل اطمینان را تضمین می‌کند.
وی افزود:نیروگاههای خورشیدی در حین کار، گازهای گلخانه‌ای تولید نمی‌کنند که این موضوع، آنها را به بخشی جدایی ناپذیر از تلاش برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی تبدیل می‌کند. انرژی خورشیدی با کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، محیط زیست سالم‌تر و آینده‌ای پایدار را به ارمغان می‌آورد.
عاشوری تصریح کرد: نیروگاههای خورشیدی را می‌توان در مقیاس‌های مختلف، از تاسیسات مسکونی کوچک گرفته تا تاسیسات بزرگ مقیاس تولید کرد که آنها را همه‌کاره و سازگار با نیازهای مختلف انرژی می‌کند.
وی با بیان اینکه نیروگاههای خورشیدی مزایای بی شماری از زیست محیطی گرفته تا اقتصادی را ارائه می‌دهند که آنها را به گزینه ای جذاب برای تولید انرژی تبدیل می‌کند گفت: انرژی خورشیدی با پیشرفت فناوری روزافزون و ضرورت کاهش هزینه‌ها، نقش مهم‌تری در چشم‌انداز انرژی جهانی بازی می‌کند.
دانش آموخته مهندسی برق قدرت و مجری طرح نیروگاههای خورشیدی در شهرستان دشتستان نیز در پاسخ به اینکه هزینه خرید یک سیستم پمپ خورشیدی و موتور برق دیزلی برای مصارف کشاورزی چقدر است و کدامیک اقتصادی تر است گفت: هزینه اولیه خرید سیستم پمپ خورشیدی و موتور برق دیزلی به عوامل مختلفی مانند خروجی پمپ ، عمق چاه، میزان مصرف آب و برند محصول بستگی دارد اما به طور کلی پمپ خورشیدی در دراز مدت اقتصادی تر هرچند هزینه اولیه آن بطور معمول بالاتر است.
هادی پاسالار در گفت وگو با ایرنا افزود: هزینه اولیه خرید پمپ خورشیدی برای ظرفیت های متوسط تا بزرگ براساس برند و ظرفیت پنل ها و پمپ بین ۶۰۰ میلیون ریال تا سه میلیارد ریال است اما هزینه موتوربرق دیزلی بین ۳۰۰ میلیون ریال تا یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال برآورد می شود.
هزینه های جاری پنل خورشیدی و موتور برق دیزلی
وی یادآور شد: باتوجه به اینکه خورشید منبع انرژی رایگان است هزینه نگهداری پمپ خورشیدی به طور معمول محدود به تمیز کردن پنل ها و بررسی های دوره ای است این درحالی است که یک موتور متوسط برق دیزلی روزانه می تواند ۱۰ تا ۲۰ لیتر در روز مصرف سوخت باشد که با فرض قیمت گازوئیل با نرخ آزاد لیتری ۱۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار ریال روزانه یک میلیون تا شش میلیون ریال هزینه بر کشاورز تحمیل می کند.
پاسالار ادامه داد: تعویض دوره ای روغن و تعمیر قطعات مکانیکی موتوربرق دیزلی نیز باتوجه به افزایش قیمت متناسب با تورم بر بهره بردار تحمیل می شود .
وی تصریح کرد: طول عمر پنل های خورشیدی ۲۰تا ۲۵ سال و پمپ و اینورتر نیز بطور معمول هشت تا ۱۲ سال با نگهداری مناسب است اما عمر مفید موتور برق دیزلی پنج تا ۱۰ سال بستگی به کیفیت متور و نگهداری متغیر است.
پاسالار گفت: اگرچه هزینه اولیه پنل های خورشیدی بالاتر است اما در دو تا سه سال هزینه اولیه از محل صرفه جویی در سوخت و تعمیرات جبران می شود و پس از آن هزینه های جاری در حد صفر است.
موتور برق دیزلی
وی با اشاره به اینکه هزینه سوخت و تعمیرات در بلند مدت بسیار بالا است افزود: به کشاورزان توصیه می شود اگر امکان تامین هزینه اولیه وجود دارد سیسم پمپ خورشیدی انتخاب بهتری برایشان است و به ویژه این مهم برای مناطقی که دسترسی به برق یا سوخت سخت است گزینه بهتری است.
ظرفیت و توان پمپ خورشیدی
پاسالار یادآور شد: پمپ های خورشیدی در ظرفیت های مختلف ( توان کم برای ابیاری قطره ای یا توان های بالاتر برای آبیاری غرقابی و بارانی در بازار موجود هستند .
وی گفت: پمپ خورشیدی می تواند نیاز کشاورزی را به خوبی تامین کند به ویژه برای زمین های کوچک تا متوسط و سیستم های آبیاری کارامد مانند قطره ای با درنظر گرفتن مخازن ذخیره سازی یا تعداد پنل های بیشتری لازم است.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان بوشهر نیز گفت: سیاست دولت توسعه و حمایت سرمایه گذاران در بخش تولید انرژی خورشیدی است که این مهم در قالب های نیروگاههای کوچک مقیاس حمایتی ، نیروگاهای خورشیدی غیر حمایتی پشت بامی ، احداث نیروگاههای متوسط مقیاس انشعابی و نیروگاههای بزرگ مقیاس در قالب ماده ۱۲ و فراخوان از طریق سازمان انرژی تجدید پذیر ایران اعمال می شود.
بهره براری از ۷۰۰ نیروگاه خورشیدی در استان بوشهر
غلامرضا حشمتی در گفت وگو با ایرنا با بیان اینکه استان بوشهر در هر چهار مورد پیشرو است افزود: نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس حمایتی از طریق توافقنامه چند جانبه بین وزارت نیرو ، سازمان بهزیستی ، کمیته مداد و بسیج سازندگی اجرایی می شود که برای اقشار کم برخوردار با پرداخت تسهیلات یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریالی با نرخ سود چهار درصد و بازه زمانی پرداخت طولانی مدت برای احداث یک نیروگاه پنج کیلوواتی پشت بامی احداث و دولت خرید ۲۰ ساله آن را تضمین کرده است.
وی یادآور شد: نرخ خرید هر کیلووات برق تولیدی این نیروگاه ها ۳۰ هزار ریال است که فراتر از سایر خریدهای تضمینی است و افراد می توانند در بورس آن را عرضه کنند یا به دولت بفروشند.
حشمتی ادامه داد: این طرح با هدف کمک به اقتصاد افراد تحت پوشش سازمانهای حمایتی و کمک به رفع ناترازی انرژی است که تاکنون در قالب این طرح در استان بوشهر ۷۰۰ نیروگاه مورد بهره برداری قرار گرفته و تا پایان امسال نیز قرارداد یکهزار و ۷۰۰نیروگاه توسط سازمان های حمایتی با پیمانکار منعقد شده و براساس تعهد تا پایان سال وراد مدار تولید شود.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان بوشهر تصریح کرد: با تمهیدات اتخاذ شده مجوز راه اندازی نیروگاه خورشیدی غیر حمایتی پشت بامی تا سقف سه مگاوات نیز۴۸ ساعته در استان بوشهر صادر می شود .
حشمتی گفت: احداث نیروگاه متوسط مقیاس انشعابی نیز سرمایه گذاری تضمینی برای صنایع و کشاورزان است که در صورتیکه زمین در اختیار نداشته باشند نیز از طریق شرکت شهرک های صنعتی برای کشت مزرعه نیروگاه خورشیدی واگذار می شود.
سرمایه گذار ایجاد ۵۰مگاوات برق خورشیدی مشخص شد
وی اضافه کرد: مجوز ساخت نیروگاههای خورشیدی بزرگ مقیاس در قالب ماده ۱۲ و شرکت در فراخوان سازمان انرژی تجدید پذیر ایران پس از اهلیت سنجی و برخورداری از توان مالی صادار می شود.
حشمتی افزود: برای این بخش یکهزار هکتار زمین با همکاری محیط زیست، منابع طبیعی و امور اراضی استان بوشهر شناسایی شده که تاکنون برای تولید ۵۰ مگاوات در چهار ساخت گاه سرمایه گذار مشخص شده است.
وی یادآور شد: از این مقدار زمین سه ساخت گاه تحویل سرمایه گذار شده و یک زمین ساخت گاه دیگر نیز بزودی تحویل و عملیات ساخت آغاز خواهد شد.
احداث دو شهرک خورشیدی در دشتی و تنگستان
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان بوشهر گفت: با همکاری شرکت شهرک های صنعتی استان زمین برای احداث دو شهرک خورشیدی در شهرستان های دشتی و تنگستان تدارک دیده شده است و استقبال مردم نیز برای سرمایه گذاری در این زمینه خوب است.
وی ادامه داد: ۹ نیروگاه متوسط مقیاس ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوواتی در شهرک دشتی احداث شده است و در شهرک خورشیدی تنگستان نیز برای تولید شش مگاوات سرمایه گذار شناسایی و در حال فرایند مجوز احداث است.
حشمتی افزود: هم اینک زمین در شهرک های خورشیدی یادشده برای احداث ۷۰۰ مگاوات برق آماده واگذاری به سرمایه گذاران است .
نیروگاه خورشیدی یا دیزل ژنراتور، ۲ گزینه روی میز صنایع
مدیرکل صنعت ، معدن و تجارت استان بوشهر نیز گفت: بر اساس ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش بنیان ، واحدهای صنعتی با قدرت مصرفی بیشتر از یک مگاوات می بایست در سال نخست برابر یک درصد و در پایان سال پنجم حداقل به میزان پنج درصد از مصرف خود را از طریق نیروگاههای تجدد پذیر تامین کنند.
مهدی صفوی درگفت وگو با ایرنا افزود: باتوجه به هزینه سنگین ناشی از کمبود برق، صنایع انرژی برلاجرم می بایست در جهت احداث نیروگاههای تولید برق گام بردارند و زیر ساخت های قانونی این مهم نیز در ماده چهار قانون مانع زدایی از صنعت برق لحاظ شده است.
وی یادآور شد: براساس این قانون با هماهنگی وزارت صمت ، وزارت نیرو مقرر شده صنایع انرژی بر حداقل ۹ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی با بازدهی ۵۵ درصد و یکهزار مگاوات نیروگاه تجدید پذیر و پاک را تا سایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع یادشده احداث کنند.
نظر شما