به گزارش ایرنا، استان البرز مرکز ثقل تحقیقات کشاورزی و باغی ایران است ؛ فعالیت مراکز و موسسه های مهم تحقیقاتی همچون موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال وزارت جهاد کشاورزی در این استان موجب شده تا دستاوردهای تحقیقاتی از البرز به تمام مناطق کشور سرازیر شود و تحولی اساسی در کشت وکار و باغبانی به وجود آید.
امروزه صنعت نهالکاری در جهان یکی از راههای درآمدزایی برای کشورهای پیشرفته و پیشگام در این عرصه است که کشورمان نیز به برکت مطالعات و پژوهش های دانشمندان توانمند خود در این عرصه حرف برای گفتن دارد و در واقع به فهرست مدعیان علم ، تحقیق و فناوری در حوزه کشاورزی و باغبانی پیوسته است.
تولید نهال های اصلاح شده و شناسه دار از مهمترین دستاوردهایی است که به مدد تلاش های شبانه روزی محققان وزارت جهاد کشاورزی برای اقلیم متنوع کشور و جهان تولید و ضمن بی نیازی از واردات زمینه صادرات نیز فراهم شده است.
کاشت نهال از جمله سرمایه های بلندمدت برای سبزینگی هر سرزمین است و با توجه به شرایط تغییر اقلیم و پیامدهایی مانند فرسایش خاک ، محدودیت منابع آبی و فقر پوشش گیاهی در عرصه های منابع طبیعی از گزینه ها برای زنده نگه داشتن سبزینگی و حیات بشری و جانوری است ضمن آنکه اگر تولید آن متناسب با شرایط آب و هوایی صورت گیرد نشاط و شادابی عرصه ها و اراضی مرده بیشتر خواهد شد یا بی عبارتی جان تازه به طبیعت و باغ ها می بخشد.
در این سالها که خشم طبیعت به واسطه تغییر اقلیم گاهی با خشکسالی و گاهی با سیل نمایان می شود، بهترین گزینه برای نجات عرصه های کشاورزی ، باغی و طبیعی روی آوردن به کاشت نهال درختانی است که ضمن کم آب بر بودن از تاب آوری بالایی در برابر آفات و پدیده های طبیعی
برخوردار باشند.
امروز نتایج تحقیقات و پژوهش های محققان ایرانی از آن حکایت دارد که تغییر اقلیم ،تاب آوری در برابر آفات و پدیده های دیگر از نگاه تلاشگران عرصه علم پنهان نمانده و نهالهایی متناسب با شرایط آب و هوایی هر گوشه از زمین تولید و برای کاشت آماده شده است.
آنطور که محققان می گویند: اگر چه کشورمان در قسمت خشک و نیمه خشک کره زمین واقع شده اما این بدان مفهوم نیست که بسترها و ظرفیت ها برای تولید نهالها و انواع محصولات کشاورزی و باغی در این سرزمین فراهم نباشد و محققان با تکیه بر منابع خدادادی و طبیعی کشور توانسته اند
تحولی شگرف در تولید انواع نهال و محصولات کشاورزی به وجود آورند .
با این حال اگر چه هنوز کشاورزی و باغداری کشورمان به علت یدک کشیدن روش دیرینه و سنتی کشت وکار نتواسته میزان تولید را در واحد سطح در بسیاری مناطق ارتقا بخشد اما نتایج فعالیت های علمی در مزارع و باغات نمونه نشان می دهد که در صورت فراگیری و ترویج یافته های علمی می توان بخش اعظم کشاورزی و باغداری ایران محتول کرد کما اینکه امروز کشاورزان و باغداران پیشتاز کشور با پیاده سازی دستاوردهای علمی سطح کمی و کیفی محصولات حتی بالاتر از سطح انتظار ارتقاء بخشیده اند.
یکی از عوامل تاثیر گذار در تولید کمی و کیفی محصول بذر یا نهال مناسب است که از پایه های اساسی در کشت و کار نوین به شمار می رود هرچند عوامل دیگری مانند آب ، خاک ، کوددهی و نگهداری مناسب در بارآوری محصول نقش تعیین کننده دارند.
بخوانیم از دستاوردهای موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر ونهال
یکی از مراکز و موسسات اثر گذار تحقیقاتی کشور در زمینه بذر ونهال موسسه تحقیقات و ثبت وگواهی بذر ونهال وزارت جهاد کشاورزی است که در استان البرز استقرار دارد؛ این موسسه نقش تعیین کننده در ارائه گواهی کیفی به بذور و نهال های تولیدی کشور دارد ضمن آنکه محققان آن نیز خود در میدان عمل پای کار تولید هستند.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در بیان داشته ها ، پیشرفت ها ، چالش ها و راهکارها در این حوزه گفت : افزون بر ۶۳۰ نهالستان حقیقی و حقوقی در کشور مجوز تولید نهال دارند که تحت نظارت کارشناسی موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال وزارت جهاد کشاورزی با محوریت کمیته فنی نهال استان ها در سراسر کشور فعالیت می کنند.
"عبدالرضا کاوند" افزود: این نهالستان ها که به موجب قانون ثبت ارقام گیاهی گواهی بذر و نهال از موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور مجوز تولید دریافت کرده و به عنوان مجری قانون با هدایت فنی و تحت نظارت کارشناسی به کار تولید نهال همه گروه های محصولی حوزه باغبانی یعنی گرمسیری ، سردسیری، نیمه گرمسیری، دانه ریز خشکبار، مرکبات و گروه نهال غیر میوه ای می پردازند.
وی ادامه داد: براساس آمار جدید نزدیک به ۳۰ میلیون اصله نهال درختان میوه از تمام گروه های محصولی تحت نظارت کارشناسی در نهالستان های مجوز دار کشور تولید شده و آماده توزیع است؛ این تعداد نهال پاسخگوی نیاز کشور و همه باغداران برای اصلاح باغات موجود و جایگزینی باغات قدیمی یا توسعه باغ ها است.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور گفت: به عبارتی کشور ایران در تولید نهال درختان میوه خودکفا شده است و به جز برخی محصولات تک لپه ای مانند خرما بقیه نهال ها در کشور تولید می شود و توسط واحدهای دارای مجوز در زنجیره تولید و عرضه قرار می گیرد ضمن آنکه سالانه بخش قابل توجهی نهال غیر بومی در کشور تولید می شود.
صادرات نهال
کاوند به موضوع صادرات نهال شناسه دار ایرانی پرداخت و گفت : سالانه بیش از سه میلیون اصله نهال به کشورهای آسیای میانه، عراق، کشورهای حوزه خلیج فارس، جنوب شرق آسیا مانند تایلند، مالزی و هندوستان سابقه صادرات داریم.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور اظهار کرد: صادرات بیشتر محدود می شود به محصولاتی که ارقام آنها وارداتی و بومی کشور نیستند و با هدف صیانت از زرپلاست بومی کشور اجازه صادرات نهال ارقام بومی کشور را نمی دهیم .
وی ادامه داد: با توجه به اینکه در فصل جابجایی نهال هستیم می توانیم با اطمینان به همه جامعه باغداران این خبر را دهیم که کشور در تامین نهال درختان میوه باغبانی به یک خودکفایی ۱۰۰ درصدی رسیده به جز تقاضا برای ورود نهال ارقام جدید آن هم در تعداد محدود ، در حوزه باغبانی تمام نهال ها در کشور تولید می شود.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور یادآورشد: فقط در بحث خرما مشکلاتی است چراکه روش سنتی تکثیر خرما پاجوش است اما حجم قابل توجهی پاجوش در کشور تهیه می شود و به مصرف توسعه نخلستان ها می رسد.
ضرورت احیای نخلستان های کشور
کاوند تاکید کرد: با توجه به آثار ناشی از تخریب نهالستان ها در جریان جنگ تحمیلی و سن بالای نخلستان ها ضرورت احیای نخلستان های کشور وجود دارد.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور تاکید کرد: با موافقت وزارت جهاد کشاورزی به ویژه معاونت باغبانی واردات نهال خرمای کشت بافتی در سنوات اخیر در کشور مورد توجه گرفته است.
وی ادامه داد: این نهال ها در مراحل مختلف از انتخاب زمین تا کاشت، پایه پرورش ، پیوندزنی و پرورش شاخه پیوندی در مرحله نهایی احراز استانداردهای کمی و کیفی تحت نظارت موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر ونهال در سراسر کشور هستند.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور افزود: نهال خرمای کشت بافت از استاندارهای کافی برخوردار است چرا که هم از لحاظ اصالت رقم مورد تایید است و هم از لحاظ عدم ابتلای به عوامل قرنطینه ای ، بنابراین توسط کمیته فنی نهال استان ها تایید شده هستند و باغداران با اطمینان خاطر از این نهال ها استفاده کنند.
چالش اصلی نهال تهیه آن از مراکز فاقد اعتبار است
کاوند در ادامه به چالش حوزه نهال کشور پرداخت و افزود: فعالیت تعدادی نهالستان غیر مجاز در سطح کشور و تولید و توزیع نهال های بی کیفیت از مهمترین چالش ها در بخش باغبانی کشور است که به اصالت کشت آسیب وارد کرده است.
وی ادامه داد: برخی افراد با دایر کردن کارگاههای کوچک در اراضی خود اقدام به تولید وتوزیع نهال هایی می کنند که از کیفیت مناسب برخوردار نیستند که باید در این بخش نظارت لازم اعمال شود.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشورگفت : این افراد در فصل جابجایی نهال در ورودی و خروجی شهرها استقرار می یابند که بارها به آنها تذکر دادیم و از دستگاه های متولی خواستیم که از استقرار این افراد جلوگیری کنند چراکه توجه به این مهم خیلی تعیین کننده است.
باغداران به نهالستان های مجوز دار مراجعه کنند
کاوند تاکید کرد که باغداران نهال هایی تهیه کنند که طول عمر آنها و کیفیت محصول بالا باشد، افرادی که نهاال نیاز دارند برای تهیه آن مراجعه به نهالستان های مجوزدار مراجعه کنند.باغداران و افرادی که می خواهند باغ ایجاد کنند با حضور در نهالستان های مجوز دار علاوه بر تهیه نهال مناسب می توانند از ناظران در این نهالستان ها مشاوره دریافت کنند.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشورافزود: هر نهالستان یک مدیر فنی دارد که این فرد کارشناس باغبانی گیاه پزشکی است و اطلاعات کافی از پایه گرده افشان، رقم و استانداردهای نهال دارد بنابراین باغی که با این نهال ها ایجاد می شود پشتوانه کارشناسی دارد.
مقاومت بالای ارقام نهالستان ها در برابر چالش های زیست محیطی
کاوند گفت: امروز با مخاطرات زیستی بسیاری از جمله شوری ،خشکی کمبود آب ، طغیان آفات و بیماریهای گیاهی مواجه هستیم بنابراین مقاومت و حساسیت پایه ها و ارقام در نهالستان ها به این مخاطرات زیستی و غیر زیستی خیلی زیاد است.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور افزود: نهالی که در نهالستان های مجوزدار عرضه می شود ، تولید کننده آن مدارکی دارد که می تواند احراز هویت شود که مهمترین آن مجوز تولید است چرا که مجوز تولید طبق قانون برای افراد حایز شرایط صادر می شود و برای مدت سه سال فرد مجاب است در محل فروش نهال خود این مجوزها را در معرض دید افراد قرار دهد.
وی ادامه داد :علاوه بر این نهال های نهالستان باید دارای شناسه باشد که گویای تحت نظارت بودن آن است ؛ نهال های تولیدی در نهالستان ها شناسه ای دارند و به مصرف کننده اطمینان می دهند این نهال استاندارد و شناخته شده است؛ افزون بر آن تولید کننده مجاب است علاوه برمجوز و نهال شناسه دار باید یک گواهی کیفیت که عاری از آلوده بودن یا گواهی بهداشت نباتی داشته باشد .
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور گفت: امسال برای نخستین بار در کشور روی شناسه های نهالها بارکد الکترونیکی قرار داده ایم و افرادی که می خواهند نهال تهیه کنند اگر گوشی هوشمند دراختیار داشته باشند می توانند اصالت سنجی کنند.
کمین سودجویان در شبکه های مجازی برای فروش نهال
کاوند در ادامه با در خواست از رسانه ها برای اطلاع رسانی بیشتر در حوزه اهمیت خرید نهال از نهالستان ها گفت: نهال به عنوان مهمترین نهاده حوزه باغبانی است اما این تجربه تلخ داشتیم که برخی باغداران از طریق شبکه های مجازی نهال تهیه می کنند که باید توجه داشت شبکه های مجازی تولید کننده نهال نیستند و فقط با تسلط بر بازار کسب و کار درفضای مجازی کار می کنند.
معاون تحقیقات کنترل و گواهی نهال موسسه تحقیقات و ثبت گواهی بذر و نهال کشور افزود: بنابراین خریداری نهال از فضای مجازی سبب می شود کالای اصل نخرند و گاهی فرد وجوهی می ریزد ولی پس از آن در پیچ وخم دادگستری دنبال مطالبات است .
وی یادآورشد بیشترین نهالستان مجوز دار کشور در استان های آذربایجان غربی ، آذربایجان شرقی، فارس، اصفهان ، خراسان رضوی و گلستان هستند؛ برحسب شرایط اقلیمی استان های شمال غرب بیشتر گونه های سردسیری ، خشکبار و انگور دارند.
کاوند ادامه داد: استان های مرکزی گونه های نیمه گرمسیری و هسته دار، استانهای جنوبی گونه نیمه گرمسیری و گرمسیر دارند بنابراین از لحاظ تنوع رقم کشور ما در سردسیری ها تنوع خوبی دارد ؛ کشورمان نیز در بخش درختان دانه دار و انواع سیب ، گلابی ، هسته دارها مانند آلو ،زرد آلو ، گیلاس ، شابلون ها و گوجه سبز دارای تنوع خوبی است.
نظر شما