به گزارش ایرنا در حالی که نرخ رشد جمعیت در ایران روندی کاهشی را طی میکند و نگرانیها درباره پیر شدن جامعه روزبهروز بیشتر میشود، دولت با اجرای طرحهایی نظیر «طرح جوانی جمعیت» در تلاش است تا خانوادهها را به فرزندآوری بیشتر تشویق کند. این طرح که با ارائه امتیازات ویژه نظیر واگذاری رایگان زمین مسکونی به خانوادههای دارای سه فرزند یا بیشتر همراه است، در استان کهگیلویه و بویراحمد توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. استانی که با هفت هزار و ۶۰۰ خانوار واجد شرایط، یکی از مناطق اجرای این طرح به شمار میرود. اما آیا این طرح میتواند بهدرستی در این استان محروم اجرا شود یا اینکه موانع زیرساختی و مالی، تحقق اهداف آن را با چالش روبهرو خواهد کرد؟
استان کهگیلویه و بویراحمد، با جمعیت قابلتوجهی که واجد شرایط بهرهمندی از مزایای طرح جوانی جمعیت هستند، به یکی از نقاط اجرای این طرح در کشور تبدیل شده است. بر اساس اعلام استاندار این استان، هفت هزار و ۶۰۰ خانوار مشمول دریافت زمین مسکونی در قالب این طرح هستند. این موضوع اگرچه در نگاه نخست گامی مثبت برای حمایت از خانوادهها و تشویق به فرزندآوری محسوب میشود، اما در بطن خود با چالشهایی روبهرو است که میتواند اجرای موفقیتآمیز آن را تحتالشعاع قرار دهد.
ضرورت تأمین زمین برای خانوارهای مشمول طرح و گامهای عملی دولت
یدالله رحمانی، استاندار کهگیلویه و بویراحمد، در نشست اخیر شورای مسکن، بر اهمیت تأمین زمینهای موردنیاز برای اجرای طرح جوانی جمعیت تأکید کرد و از نیاز به ۱۲۷ هکتار زمین برای پاسخگویی به تقاضای خانوارهای مشمول خبر داد. او با اشاره به مسئولیتهای قانونی دستگاههای مختلف در این زمینه اظهار داشت که اداره کل راه و شهرسازی باید بخشی از زمینهای لازم را تأمین کند، درحالیکه بنیاد مسکن نیز وظیفه تأمین بخش دیگری از این اراضی را بر عهده دارد.
استاندار همچنین اعلام کرد که تاکنون ۲ هزار و ۲۰۰ قطعه زمین به خانوارهای واجد شرایط واگذار شده است؛ اما این رقم همچنان فاصله زیادی با نیاز واقعی دارد و نشان میدهد که اقدامات بیشتری باید در این زمینه انجام شود. این طرح که از سال ۱۴۰۰ بهعنوان بخشی از سیاستهای جمعیتی دولت آغاز شده است، با هدف تشویق خانوادههای دارای سه فرزند و بیشتر به فرزندآوری طراحی شده و شامل واگذاری رایگان زمینهای مسکونی به این گروه از خانوارهاست.
چالشهای زیرساختی و تأمین منابع در استان کهگیلویه و بویراحمد
کهگیلویه و بویراحمد بهعنوان یکی از استانهای کمتر توسعهیافته ایران با مجموعهای از مشکلات ساختاری در حوزه مسکن و زیرساختهای مرتبط دستوپنجه نرم میکند. اگرچه بر اساس آمارهای ارائهشده، در حال حاضر ۳۱ هزار واحد مسکونی در قالب طرحهای مختلفی مانند نهضت ملی مسکن، مسکن حمایتی، بازآفرینی شهری و مسکن روستایی در حال ساخت است، اما نگاهی دقیقتر به پیشرفت این پروژهها نشان میدهد که همچنان موانع جدی برای تکمیل آنها وجود دارد.
بهعنوان نمونه، از این تعداد، پنج هزار و ۸۰۰ واحد مربوط به مسکن حمایتی با پیشرفت ۳۴ درصدی، یک هزار و ۶۸۴ واحد در قالب خودمالکی با پیشرفت ۵۰ درصدی، ۲ هزار و ۳۰۶ واحد بازآفرینی شهری با پیشرفت ۴۰ درصدی و هفت هزار و ۵۲۳ واحد مسکن روستایی با پیشرفت ۵۶ درصدی است. این آمارها نشاندهنده تأخیرهای نسبی در تکمیل پروژهها بوده و نیاز به اقدامات فوری برای رفع موانع اجرایی را برجسته میکند.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد همچنین به سهمیه استان در طرح نهضت ملی مسکن اشاره و اعلام کرد که از مجموع ۴۶ هزار و ۷۸۸ واحد مسکونی تعهد شده برای این استان در مدت چهار سال، تاکنون عملیات اجرایی تنها ۱۷ هزار و ۳۱۳ واحد آغاز شده است. به عبارتی دیگر، کمتر از ۳۵ درصد از اهداف تعیینشده در این طرح تحقق یافته که نشاندهنده وجود شکاف بزرگی میان برنامهریزی و اجرای عملیاتی است.
نگرانیها درباره اجرای سیاستهای مسکن و مخاطرات احتمالی
اگرچه طرح جوانی جمعیت بهعنوان یک سیاست تشویقی برای افزایش نرخ باروری و مقابله با کاهش جمعیت طراحی شده است، اما اجرایی شدن آن به هماهنگی گسترده میان دستگاههای اجرایی و تأمین منابع کافی وابسته است. نبود زیرساختهای مناسب و چالشهای مالی میتواند این طرح را از مسیر اصلی خود منحرف کرده و به ایجاد مشکلاتی نظیر توسعه نامتوازن، افزایش فشار بر منابع محلی و نارضایتی خانوارهای مشمول منجر شود.
رحمانی در بخشی از اظهارات خود به ضرورت جلوگیری از تکرار مشکلات پروژه مسکن مهر اشاره کرد و از مدیران خواست که با برنامهریزی دقیق و اجرای سریع تعهدات، به حل مشکلات موجود در این حوزه بپردازند. او همچنین پیشنهاد برگزاری نشستهای مشترک میان حوزه عمرانی، بانکها و انبوهسازان را مطرح کرد و تأکید داشت که باید چالشهای پیش روی این طرح به اطلاع معاون اول رئیسجمهور برسد تا از حمایتهای ملی برای رفع موانع بهرهبرداری شود.
آینده طرح جوانی جمعیت در کهگیلویه و بویراحمد و نقش سیاستهای حمایتی
طرح جوانی جمعیت اگرچه با هدف مقابله با پیری جمعیت و کاهش نرخ باروری طراحی شده است، اما در عمل موفقیت آن به میزان هماهنگی و توانایی دولت در حل مشکلات اجرایی وابسته است. استان کهگیلویه و بویراحمد، با ظرفیتها و چالشهای خاص خود، به الگویی از اثرگذاری این سیاست تبدیل خواهد شد.
بدون تأمین زمینهای کافی، افزایش نظارت بر کیفیت ساختوسازها و ارائه خدمات زیرساختی نظیر آب، برق، آموزش و بهداشت، این طرح ممکن است به جای حل مشکلات جمعیتی، به تشدید شکافهای منطقهای منجر شود.
در نهایت، برای اجرای موفقیتآمیز این طرح در استان کهگیلویه و بویراحمد، نیاز به یک رویکرد جامع وجود دارد که همزمان با ارائه مشوقهای اقتصادی و تسهیلات مناسب، به توسعه زیرساختها و افزایش کیفیت زندگی ساکنان این مناطق توجه داشته باشد. در غیر این صورت، طرحهای اینچنینی تنها به افزودن بر لیست بلند وعدههای اجرا نشده خواهد انجامید و نمیتوانند اهداف تعیینشده را محقق کنند.
نظر شما