به گزارش خبرنگار ایرنا، منابع آب و خاک و پایداری آن از مهم ترین عوامل توسعه در جهان امروز با آثار مختلف اقتصادی و اجتماعی است، ضمن آنکه نقش برجسته و حیاتی نیز در تامین امنیت غذایی جوامع دارد.
براساس برخی آمارها بیش از ۹۰ درصد آب استحصالی در دنیا در بخش کشاورزی مصرف می شود و تامین بیش از ۹۵ درصد منابع غذایی انسان از بستر خاک است.
استان همدان دارای ۲۶۳ هزار هکتار اراضی کشاورزی آبی است که حدود ۷۰ درصد آن مربوط به بخش زراعت و ۳۰ درصد دیگر مربوط به باغات است.
۱۵۲ ایستگاه پالایش خاک در همدان وجود دارد که هدف غایی آن تلاش برای پیشگیری از تخریب خاک و کمک به حفاظت از آن از طریق مطالعات و برنامه های حفاظتی و پایش است.
بر اساس شاخص های سازمان ملل، کشور ما از جمله استان همدان با بحران شدید آب مواجه است و تخریب خاک های حاصلخیز تهدید جدید در حوزه امنیت غذایی به شمار می رود بنابراین داشتن یک نقشه راه با لحاظ تمامی شرایط و امکانات می تواند مدیریت هر چه بهتر منابع آب و خاک استان را به همراه داشته باشد.
یوسف کاکاوند روز سه شنبه در گفت وگو با ایرنا در باره برنامه های استان همدان در خصوص مطالعه و پایش خاک کشاورزی گفت: این استان در زمینه برنامه های مرتبط با حوزه حفاظت از خاک و انجام مطالعات علمی و برگزاری دوره های آموزشی و ترویجی مربوط به این حوزه به عنوان استان برتر معرفی شده است.
وی ادامه داد: در استان همدان هیچ نوع کار اجرایی آب و خاک بدون انجام مطالعات و طراحی اجرا نمی شود و اولین استان در آغاز به کار دفتر مطالعات خاک است.
مدیر آب و خاک و فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان افزود: از مهم ترین برنامه ها، تهیه نقشه های مدیریت پذیر خاک کشاورزی در مقیاس یک دویست و پنجاه هزارم بوده که حاوی لایه های اطلاعاتی از خاک است.
وی ادامه داد: در این زمینه تهیه نقشه های پهنه بندی سطح ماده آلی خاک در مقیاس مدیریت پذیر، تهیه نقشه های تناسب اراضی خاک و تهیه نقشه های ارضی خاک مساله دار مانند زهدار، قلیایی،شور،گچی و آهکی جزو برنامه های اجرایی است.
مدیر آب و خاک و فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان درباره تهیه نقشه تنوع زیستی خاک کشاورزی نیز خاطر نشان کرد: شناسایی، مطالعه و ثبت ذخایر ژنتیکی خاک در مقیاس "ماکروفون" و "میکروفن" از برنامه های پایش خاک در استان همدان است.
این مسوول، مهم ترین محورهای تهیه نقشه کانی شناسی خاک کشاورزی در زمینه افزایش بازیافت کودهای مصرفی و شناسایی پتانسیل آلودگی زمین شناسی و تهیه نقشه های زمین شناسی پزشکی را از دیگر برنامه های حوزه آب و خاک در استان همدان برشمرد.
کاکاوند در باره نحوه پایش کمی و کیفی کشاورزی نیز تاکید کرد: ارزیابی و پایش خاک در قالب برنامه های کوتاه، میان و بلندمدت، پایش میزان تغییرات کمی و کیفی پارامترهای مختلف را از دیگر عوامل بررسی خواند.
وی تصریح کرد: این برنامه ها در قالب پایش های ۲ هزار هکتاری، پنج هزار هکتاری و ۲۰ هزار هکتاری و ۱۰ هزار هکتاری طی سال های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۶ اجرایی می شود.
مدیر آب و خاک و فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان از دیگر زمینه های پایش کمی و کیفی خاک کشاورزی را در تفکیک اراضی پایش مساحت و موقعیت های مکانی گروه های خاک، پایش کمی و کیفی اراضی مستعد فرسایش آبی و بادی و ارزیابی حدف قابل تحمل میزان فرسایش خواند.
این مسوول یادآور شد: پایش و مدیریت منشاء گرد و غبار و مواد تخریب کننده خاک از دیگر موارد ارزیابی کمی و کیفی خاک کشاورزی استان است.
کاکاوند بیان کرد: راه اندازی سامانه هوشمند و یکپارچه فرایند جابه جایی خاک در سطح منطقه، نظارت بر جابه جایی خاک، ایجاد گروه های گشت و بازرسی از مهم ترین زمینه های ساماندهی مدیریت و نظارت بر خاک خواند.
مدیر آب و خاک و فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی همدان مهم ترین برنامه این سازمان برای حفظ سلامت خاک را سالم سازی خاک کشاورزی از طریق گیاه پالایی و جلوگیری از آسیب، تخریب و فشردگی خاک عنوان کرد.
وی، درباره اصلاح الگوی خاک ورزی در استان همدان گفت: اشاعه فرهنگ امانت داری در حفظ منابع خاک، توسعه خاک ورزی حفاظتی در اراضی کشاورزی، ایجاد مزارع پایلوت و ارایه مشوق های حمایتی در توسعه خاک ورزی حفاظتی از برنامه های در این حوزه است.
کاکاوند برنامه مدیریت جامع خاک در دیمزارها را نیز شامل اجرای برنامه جامع خاک دیمزارها و ارائه تسهیلات و کمک های فنی و اعتباری به کشاورزان و مجریان برنامه بهره برداری پایدار از خاک دیم زارها عنوان کرد.
مدیر آب و خاک و فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در باره برنامه این مدیریت برای احیا و بهسازی خاک های کشاورزی تخریب یافته گفت: نظارت بر بازسازی خاک های تخریب شده ناشی از فعالیت های انسانی و تخریب های ناشی از عوامل طبیعی مانند زمین لغزش و سیل و رسوب را از دیگر برنامه های این احیا و بازسازی خاک است.
وی در زمینه اصلاح خاک های شور، قلیایی و زهکشی اراضی زهدار گفت: ارائه برنامه های تاب آوری تولید در اراضی شور و قلیایی و زهکشی اراضی زهدار از دیگر برنامه های در دست اقدام است.
کاکاوند در باره برنامه های آزمون خاک در استان همدان گفت: اجرای برنامه آزمون خاک در اراضی،کمک های فنی و اعتباری، اجرای برنامه نسخه نویسی و مصرف کود مبتنی بر نیاز خاک و برگزاری کارگاه های آموزشی با هدف اشاعه اهمیت آزمون خاک اجرایی می شود.
وی، درباره برنامه مدیریت جامع کود کشاورزی گفت: نظارت بر ورود، تولید و بسته بندی، توزیع فروش، ثبت و پایش کیفی کود و به سازهای خاک، نظارت بر امحای کود کشاورزی قاچاق و منقضی شده و نظارت میدانی و کنترل کیفی کودهای مصرفی از مهم ترین برنامه های اجرایی در این زمینه است.
مدیر آب و خاک و فنی مهندسی سازما جهاد کشاورزی استان همدان در خصوص مدیریت کانون های منشاء گرد و غبار در اراضی کشاورزی، تاکید کرد: ایجاد بادشکن طبیعی و تثبیت خاک های و کمک های فنی و اعتبای در کاهش ریزگرد خاک کشاورزی با ایجاد تراس، بانکت بندی ،کاشت گیاهان و درختچه های بومی از راهکارهای این برنامه است.
وی درباره حفظ ارزش اقتصادی خاک کشاورزی در زیست بوم های مختلف گفت: تعیین ارزش اقتصادی خاک در اراضی کشاورزی و شناسایی، پیگیری و احیا و تودیع خسارات ناشی از عوامل مخرب خاک از دیگر برنامه های مدیریت آب و خاک جهاد کشاورزی استان همدان است.
