به گزارش ایرنا در دل کوهستان‌های باشکوه زاگرس، جایی که طبیعت بکر و تاریخ ناشناخته دست در دست هم دارند، داستان‌هایی نهفته است که با گذشت هزاران سال هنوز شنیده نشده‌اند. این منطقه، کهگیلویه و بویراحمد، نه تنها گنجینه‌ای از چشم‌اندازهای طبیعی کم‌نظیر است، بلکه در دل سنگ‌ها و پناهگاه‌هایش رازهایی از دوران باستان را حمل می‌کند. هر از گاهی، کشف یک اثر تاریخی در این سرزمین، همچون پرتوی نور، ما را به عمق گذشته می‌برد و نشان می‌دهد که این کوه‌ها و دره‌ها، روزگاری شاهد زندگی، هنر، و فرهنگ تمدن‌های کهن بوده‌اند.
یکی از این رازها، اخیراً در دامنه‌های کوه "دِرِشک" از توابع شهرستان بویراحمد کشف شده است؛ کتیبه‌ای کوچک اما پرمعنا، متعلق به دوره اشکانیان، که می‌تواند فصل تازه‌ای را در بازشناسی تاریخ ایران زمین رقم بزند. این کشف، تنها بخشی از میراث پنهان این منطقه است که به‌تدریج چهره خود را به جهانیان نشان می‌دهد.
کشف کتیبه در منطقه‌ای ناشناخته
کوه "دِرِشک"، در نزدیکی روستای اولادعلی مومن و تنها ۱۵ کیلومتر با شهر یاسوج فاصله دارد. این کوه که به معنای "دو کوه به هم چسبیده" است، سال گذشته در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. دامنه‌های این کوه به دلیل طبیعت بکر و موقعیت جغرافیایی خاص، کمتر در رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند. اما این بار، گزارش ساکنان محلی از وجود یک کتیبه در پناهگاهی ناشناخته، پای باستان‌شناسان را به این منطقه باز کرد.
کاظم رحمانی، رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بویراحمد، در گفت‌وگو با ایرنا درباره این کشف توضیح داد: «این کتیبه سنگی که ۲۰ سانتی‌متر طول و عرض دارد، در یک پناهگاه طبیعی پیدا شده است. پس از بررسی‌های اولیه، باستان‌شناسان تأیید کردند که این اثر متعلق به دوره اشکانیان است.» وی افزود: «مرمت و حفاظت از این کتیبه ضروری است تا از آسیب‌های محیطی و انسانی مصون بماند.»
وی گفت: کتیبه کشف‌شده در دامنه کوه "دِرِشک"، علاوه بر نوشته‌های پهلوی، دارای تصویری منقوش از یک حیوان است که با دقت و ظرافت بر سنگ حک شده است.
اهمیت کتیبه‌های اشکانی
کتیبه‌های دوره اشکانی به دلیل تعداد محدودشان، ارزش بالایی در پژوهش‌های تاریخی و زبان‌شناسی دارند. دوران اشکانیان، که حدود ۵۰۰ سال بر ایران حکمرانی کردند، به دلیل جنگ‌های پیاپی و پراکندگی قدرت، آثار مکتوب و هنری کمتری از خود به‌جا گذاشته است. نوشته‌های پهلوی روی این کتیبه، می‌تواند اطلاعات بیشتری درباره زبان، خط و فرهنگ این دوره ارائه دهد.
کتیبه‌های کوچک، همچون این اثر، گاهی جزئیات مهمی از زندگی روزمره، باورها و هنر مردم آن دوران را آشکار می‌کنند. نقشی که روی این کتیبه دیده می‌شود، تصویر یک حیوان است که به باور باستان‌شناسان می‌تواند نشانه‌ای از نمادهای فرهنگی یا اسطوره‌ای اشکانی باشد.
"دِرِشک"؛ گنجینه‌ای از طبیعت و تاریخ
کوه "دِرِشک"، با وجود ثبت در فهرست آثار ملی، همچنان برای بسیاری ناشناخته باقی مانده است. این کوه، که دارای پوشش گیاهی و جانوری منحصر به فردی است، می‌تواند به یکی از مقاصد اصلی گردشگری تاریخی و طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد تبدیل شود. با این حال، نبود زیرساخت‌های مناسب گردشگری و کمبود توجه به حفاظت از آثار طبیعی و تاریخی، چالش‌های مهمی برای منطقه ایجاد کرده است.
کشف‌های جدید در لوداب
در بخشی دیگر از منطقه بویراحمد، تیم‌های باستان‌شناسی موفق به کشف ۱۰ پناهگاه دیگر در دامنه‌های کوه "نیر" شده‌اند. این پناهگاه‌ها که در فاصله ۳۰ تا ۴۰ متری از یکدیگر قرار دارند، نشان‌دهنده سکونت انسان در دوره‌های تاریخی و پیش از تاریخ هستند. به گفته رحمانی، این اکتشاف‌ها شواهد بیشتری از قدمت و اهمیت تاریخی این منطقه ارائه می‌دهند.
وی افزود: «این پناهگاه‌ها، مانند کتیبه کشف‌شده در "دِرِشک"، گواهی بر تمدن‌های کهنی هستند که زاگرس را خانه خود می‌دانستند. حفاظت و ثبت این آثار در فهرست میراث ملی، می‌تواند به حفظ این گنجینه‌ها کمک کند.»
از کشف تا حفاظت؛ چالش‌های پیش‌رو
حفاظت از آثار تاریخی در استان کهگیلویه و بویراحمد همواره با چالش‌هایی همراه بوده است. نبود بودجه کافی برای مرمت، ضعف در زیرساخت‌های پژوهشی و کمبود نیروی متخصص از جمله مشکلاتی هستند که می‌توانند به تخریب تدریجی این میراث ارزشمند منجر شوند.
کتیبه کوچک کشف‌شده در "دِرِشک"، نمادی از هویت فرهنگی و تاریخی این منطقه است. مرمت این اثر، نه تنها فرصتی برای حفظ تاریخ است، بلکه می‌تواند بستری برای جذب گردشگران و تقویت اقتصاد محلی فراهم کند.
آینده پژوهش‌های تاریخی در زاگرس
کشف این کتیبه و پناهگاه‌های جدید، بار دیگر اهمیت زاگرس به عنوان گنجینه‌ای از آثار طبیعی و تاریخی را نشان می‌دهد. آیا این اکتشافات می‌توانند راه را برای کشف آثار بزرگ‌تر و ارزشمندتر باز کنند؟ آینده پژوهش‌ها، پاسخ این پرسش را روشن خواهد کرد. در این میان، همکاری ساکنان محلی، پژوهشگران و مسئولان میراث فرهنگی نقشی کلیدی در حفظ و معرفی این میراث خواهد داشت.
بطور کلی، این کشف شگفت‌انگیز یادآور آن است که تاریخ ایران، با تمام رمز و رازهایش، همچنان در دل خاک و سنگ‌های این سرزمین منتظر کشف شدن است. آیا این کتیبه کوچک می‌تواند پرده از رازهای بزرگ‌تری بردارد؟ تنها زمان پاسخ خواهد داد.
نظر شما