قاتل خاموش؛ گرمایی که جان می‌ستاند

به گزارش خبرنگار ایرنا، تهران در هیاهوی روزمره‌اش نفس می‌کشد، اما همین نفس‌ها در شب‌های سرد روزهای آغازین زمستان گاهی به کابوسی تلخ تبدیل می‌شود؛ جایی که گرمای یک بخاری غیراستاندارد یا روشن‌کردن شعله‌ای بی‌دودکش، آرام‌آرام مرگ را در فضای خانه‌ها می‌پراکند؛ گاز منواکسیدکربن یا همان CO، این قاتل خاموش، بی‌هیچ صدایی و نشانه‌ای می‌آید، آرامش را می‌رباید و جان‌ها را به کام نیستی می‌کشاند.

در دل ساختمان‌های قدیمی یا حتی نوساز، در خانه‌هایی که پنجره‌ها برای فرار از سرما بسته می‌شوند و تهویه‌ها خاموش، این گاز بی‌رنگ و بی‌بو فرصتی برای فاجعه پیدا می‌کند؛ سال‌هاست که زمستان برای برخی خانواده‌ها یادآور داغی ماندگار شده؛ داغی که با کمی آگاهی، دقت و توجه می‌توان از وقوع آن جلوگیری کرد.

شاید خیلی قابل تصور نباشد که روزهایی که ناگاه در خواب عمیق هستیم، به خواب ابدی برویم، زیرا موضوع برخورد اصولی با وسایل گرمایشی همچون بخاری را به درستی نمی‌دانیم، توصیه‌های ایمنی را جدی نمی‌گیریم. اینها همه بهانه‌ای است که بتوانیم خودمان را از مرگ یا مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن نجات دهیم و زندگی را در سرمای سوزان زمستان با استفاده از بخاری‌های استاندارد ادامه دهیم.

۸۰ درصد مسمومیت‌ها با گاز در منازل مسکونی

تهران، برای آنکه در سایه نفس‌های امن بماند، نیاز به هوشیاری بیشتر و توجه به اصول ایمنی دارد تا دیگر کسی قربانی گرمای ناایمن نشود به همین منظور رییس سازمان اورژانس تهران به آمارهای سه ماه اخیر در ارتباط با مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن اشاره کرد و افزود: از ابتدای فصل پاییز تاکنون ۶۵۰ مورد تماس با اورژانس به خاطر مسمومیت با گاز منواکسیدکربن در تهران گزارش شده که این رقم در سطح کشور به یک هزار و ۳۶۶ مورد بوده است.

محمداسماعیل توکلی تاکید کرد: آمارها نشان می‌دهد که ۸۰ درصد مسمومیت‌ها با گاز در منازل مسکونی، چهار درصد هم در محیط‌های صنعتی و ۱۶ درصد دیگر در مکان‌های دیگر رخ می‌دهد.

به گفته وی، استفاده نادرست از وسایل گرمایشی مانند بخاری‌ها و شومینه‌ها می‌تواند به مسمومیت منجر شود و علائم اولیه مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن شامل سردرد، خواب‌آلودگی، سوزش چشم و گلو است که ممکن است با علائم بیماری‌های ویروسی اشتباه گرفته شود.

گازی که بدون بو می‌آید و بی‌صدا نفس‌ها را می‌گیرد

در زمستان‌های تهران، گرما گاهی بهایی سنگین دارد؛ بهایی که از بی‌احتیاطی و بی‌توجهی به جزییات ساده اما حیاتی سرچشمه می‌گیرد.

گازی که بدون بو می‌آید و بی‌صدا نفس‌ها را می‌گیرد. زندگی را در چند ثانیه از دست می‌دهند زیرا استانداردها را هم رعایت نکرده‌اند.

مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن، این قاتل خاموش، در سکوت و بی‌هیچ نشانه‌ای از راه می‌رسد و جان شهروندان را در خواب یا آرامش روزانه می‌ستاند.

علت این فاجعه، چیزی جز غفلت از اصول ایمنی نیست؛ بخاری‌های غیراستانداردی که در گوشه خانه‌ها جا خوش کرده‌اند، دودکش‌های مسدودی که راه بازگشت مرگ را هموار می‌کنند و خانه‌هایی که به بهانه فرار از سرما، نفس‌هایشان را پشت پنجره‌های بسته حبس می‌کنند.

در ساختمان‌های قدیمی تهران که تهویه‌ مناسب یک آرزوست و در محله‌هایی معدود که زغال هنوز جایگزین بخاری‌های مدرن است، خطر هر لحظه در کمین است.

مساله فقط در تجهیزات نیست؛ در ناآگاهی، غفلت‌ها و بی‌توجهی به اصول ساده ایمنی است. هرساله در فصل سرما، تعداد زیادی از شهروندان تهرانی به دلیل همین غفلت‌ها قربانی این گاز بی‌بو می‌شوند. اما این فاجعه اگرچه قابل‌ پیشگیری است با آگاهی بیشتر، با استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد، با تهویه مناسب و نصب سنسورهای هشداردهنده، می‌توان از وقوع این تراژدی‌ها جلوگیری کرد.

قاتل خاموش با سالانه بیش از ۸۰۰ مورد مرگ در کشور

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران نیز با اشاره به اینکه بخاری‌های گازی، شومینه، پکیج، آبگرمکن، موتورخانه می‌تواند منجر به تولید گاز مونوکسیدکربن و گازگرفتگی شود، گفت: خودرویی که مدت طولانی در محیط بسته روشن بماند نیز می تواند باعث تولید این گاز کشنده شود.

سیدجلال ملکی افزود: این گاز به دلیل کاهش اکسیژن در محیط ایجاد می‌شود، بنابراین اگر یک وسیله شعله‌دار در محیطی وجود داشته باشد و راه مناسبی برای ورود هوا نباشد به زودی در آن محل گاز منواکسیدکربن تولید و منتشر می‌شود.

وی با بیان اینکه خطرات ناشی از گازگرفتگی به قاتل خاموش معروف است، اظهار کرد: سالانه بیش از ۸۰۰ نفر در کشور به دلیل مسمومیت با گاز جان خود را از دست می‌دهند و حدود ۸۰ هزار نفر نیز دچار مسمومیت می‌شوند که بسیاری از آنها در هنگام نشت گاز متوجه وضعیت مسمومیت خود نشوند.

وی یادآور شد: گاز مونوکسیدکربن با فرمول شیمیایی CO، حاصل سوخت ناقص کربن است و به دلیل سبکی، قابلیت انتشار در محیط را دارد، این گاز با هموگلوبین خون ترکیب و به جای اکسیژن به بافت‌ها می‌رسد و منجر به فقر اکسیژن در بدن می‌شود.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران همچنین به حد مجاز گاز مونوکسیدکربن اشاره کرد و گفت: این حد در ۹ پی‌پی‌ام (قسمت در میلیون) تعیین شده و در صورت افزایش به ۵۰ پی‌پی‌ام، زنگ خطر به صدا درمی‌آید.

ملکی تاکید کرد: مسمومیت با گازهای ناشی از وسایل شعله‌دار مانند بخاری، اجاق گاز و آبگرمکن می‌تواند علائمی مشابه سرماخوردگی ایجاد کند، این علائم شامل سوزش چشم، گلو، سرفه، درد در قفسه سینه و شکم، حالت تهوع و در نهایت ممکن است به مرگ منجر شود.

کنترل دودکش‌ها و استفاده از وسایل استاندارد راه مقابله با مسمومیت‌ها

هر سال با شروع سرما، خبرهایی از تلخی این مسمومیت به گوش می‌رسد؛ خانواده‌ها، در دل شب، در حالی که در آرامش خیال به خواب می‌روند، ناگهان در معرض خطری قرار می‌گیرند که نه صدای هشدار دارد و نه نشانه‌ای که بتوان آن را تشخیص داد؛ تنها چیزی که از خود به جا می‌گذارد، داغی است که در دل کسانی باقی می‌ماند که دیگر عزیزان خود را در آغوش نمی‌گیرند.

این فاجعه، هر ساله در سکوت رخ می‌دهد و قلب‌هایی را از دست داده که به راحتی می‌توانستند همچنان در کنار یکدیگر باقی بمانند. چقدر دردناک است که این غفلت‌های ساده، دروازه‌ای به سوی یک فاجعه می‌شود؛ فاجعه‌ای که می‌تواند با دقت و آگاهی، از وقوع آن جلوگیری کرد.

در تهران شلوغ و خسته، آگاهی و دقت تنها راه نجات از این فاجعه است و کنترل دودکش‌ها، استفاده از وسایل استاندارد و نصب هشدار دهنده‌ها می‌تواند دیواری امن میان ما و این خطر خاموش بسازد.

این فاجعه، درد و رنجی عمیق در دل خانواده‌ها می‌سازد و سوالی بزرگ باقی می‌گذارد چرا با وجود هشدارها و آگاهی‌ها، همچنان این تهدید خاموش ادامه دارد؟

برای تهران، برای شهروندان، زمان آن رسیده که به گرمای بی‌دقتی پایان دهند و دقت و ایمنی را در کنار هر شعله و بخاری بگنجانند.