«سینما و جشنواره» برای ذهن خیال پرداز هر هنرمندی که اندک تعلق خاطری به هنر تصویر دارد، «پیوستگی» و «در هم آمیختگی»ای دارد که نمی‌توان به سادگی آنها را از یکدیگر منفک کرد. خیلی طبیعی است که سینماگر جوان و با استعدادی توقع داشته باشد فیلمش در این بزرگترین رویداد فرهنگی و هنری کشور در کنار آثار شایسته دیگر در منظر و قضاوت داوران قرار بگیرد. یعنی کارگردان جوان انتظار دارد فیلمش نه در یک بخش جداگانه، بلکه در یک دایره بزرگتر و گسترده تر قضاوت شود. این حداقل تعریف از «عدالت فرهنگی» است که می شود درباره آن سخن گفت.
پس از سال‌ها، امسال و در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر، دبیر جشنواره طرح تازه‌ای درانداخته و تلاش کرده نگاه ویژه‌ای به فیلمسازان فیلم اولی داشته باشد. این اتفاق از این نظر می‌تواند مهم باشد که آثار منتخب فیلم اولی‌ها در همه حوزه‌ها با سایر آثار رقابت خواهند کرد و این موضوع به خودی خود می‌تواند یکی از ویژگی‌های جشنواره فیلم فجر امسال باشد.
پس از سال‌ها، امسال و در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر، دبیر جشنواره طرح تازه‌ای درانداخته و تلاش کرده نگاه ویژه‌ای به فیلمسازان فیلم اولی داشته باشد. این اتفاق از این نظر می‌تواند مهم باشد که آثار منتخب فیلم اولی‌ها در همه حوزه‌ها با سایر آثار رقابت خواهند کرد
واقعیت این است که در حوزه سینما، هر جشنواره‌ای «دامنه» و «دربرگیری» بیشتری داشته باشد، به همان اندازه هم سهم بیشتری از مخاطبان و «جامعه هنری» خواهد داشت. خیلی مهم است که مقتضیات و مختصات یک رویداد هنری به گونه‌ای شکل داده شود که بتواند سطح بیشتری از هنرمندان و مخاطبان را درگیر کند. کار سخت یک مدیر از همین جا آغاز می‌شود. یعنی دقیقا جایی که بخواهد ترتیبی دهد که نظام تازه‌ای را پایه‌ریزی و اولویت‌های جدیدی را جایگزین کند. از این منظر باید گفت دبیر این دوره از جشنواره فیلم فجر دارد به گونه‌ای شان و هویت جشنواره فیلم فجر را در نظر همه فیلمسازان از جمله فیلم اولی‌ها باز می‌گرداند.
برای قاطبه سینماگران جوانی که فیلم اولشان را امسال روانه جشنواره می‌کنند و این بخت را دارند که اثرشان توسط هیات انتخاب جشنواره پذیرفته شود، این خبری خوشحال کننده است. چرا که جشنواره هم امکان دیده شدن این آثار را فراهم می‌کند و هم ساخت آثار بعدی _در صورت درخشش_ تسهیل خواهد شد. از همه اینها گذشته حق دست اندرکاران دیگر فیلم اولی که در مراحل ساخت در کنار فیلمساز بوده‌اند، در جشنواره محفوظ می‌ماند که این اتفاق بزرگی در جشنواره امسال خواهد بود. همین پررنگ بودن بخش «نگاه نو» در جشنواره امسال باعث می‌شود مخاطب، استعدادهای جوان ناشناخته بیشتری را کشف کند.
در چهار دهه گذشته مدیران مختلف جشنواره فیلم فجر هر کدام به فراخور حال تصمیمات متفاوت و گاه متضاد با مدیران قبل یا بعد از خود گرفتند، که برخی از این تصمیمات به شکل مستقیم و غیر مستقیم برروی روند فیلمسازی تعدادی از کارگردانان تاثیر گذاشت. همین تاثیرگذاری نشان می دهد که جشنواره فیلم فجر چه نقش حمایتی و پشتیبانی ویژه‌ای در آتیه حوزه کارگردانان فیلم اولی داشته است.
اگر خودمان را معطوف به کلمات نکنیم، باید اذعان کرد که جشنواره فیلم فجر بیشترین تاثیر را در نحوه و کیفیت حضور فیلمسازان در آینده دارد. به همین دلیل نباید از «بزنگاهی» به نام جشنواره فیلم فجر در «هویت بخشی» به فیلمسازان جوان غافل شد. این سویه جذاب تصمیم اخیر دبیر جشنواره فیلم چهل و سوم فیلم فجر است که اثرات آن را می‌توان در سال‌های آینده دید.
به نظر می‌رسد رویکرد جشنواره فیلم فجر امسال یکبار دیگر جشنواره را به ریل اصلی خود برگرداند و باعث شود فیلمسازان جوان احساس کنند در این رویداد فرهنگی «جزئی» اثر گذار، مهم و غیر قابل حذف از «کل»اند. این یعنی این که «هنرِ» همان کسانی که قرار است سکان آینده این سینما را در دست داشته باشند، «ارزش گذاری شده» و در معرض «قضاوت» قرار خواهد گرفت.
تجربه سال‌های قبل نشان داده که فیلمسازان اولی یکسره خالق شگفتی بوده‌اند. هیچ بعید نیست بار دیگر شاهد این اتفاق باشیم. از آنجا که در بخش نگاه نو جشنواره امسال، به شکل مستقیم با هنرمندان جوان و با انگیزه روبروییم، احتمال اینکه در این بخش با آثار غافلگیرکننده روبرو شویم به نظر زیاد می‌رسد.
نظر شما