مصایب درمان خودسرانه شپش سر

به گزارش خبرنگار ایرنا، در روزهای اخیر با فرا رسیدن فصل زمستان و اوج گیری انگل شپش در بین دانش آموزان کارشناسان بهداشت و درمان ضمن اعلام هشدار به خانوادها در خصوص جلوگیری از درمان خودسرانه و استفاده از سموم مختلف برای از بین بردن این انگل از آنها خواستند بدون نظر پزشک هیچ دارویی را استفاده نکنند.

در شرایط فعلی شهرهای مختلف مازندران مملو از تبلیغاتی شد که وعده درمان قطعی شپش را ارائه می کنند و از طرف دیگر برخی از خانواده ها به صورت خود سرانه دست به اقداماتی می زنند که در برخی از موارد برای فرزندان آنها خطر آفرین است.

مادر ۲ خواهر و برادر بابلی در چند سال گذشته با استفاده از سموم کشاورزی سعی در درمان شپش سر فرزندان خود را داشت که متاسفانه یکی از این فرزندان که پسر بود به علت مسمومیت جان خود را از دست داد و فرزند دختر این خانواده به کما رفته و دوباره به زندگی بازگشت.

استفاده از سموم کشاورزی خطرناک ترین روشی است که برخی از خانواده ها از آن برای درمان شپش سر فرزندان استفاده می کنند که این امر برای سلامت فرزندان بسیار خطر آفرین است.

کارشناسان بهداشت و درمان بر این باورند گام نخست در درمان شپش سر مراجعه به نزدیک ترین خانه یا مرکز بهداشت محل سکونت فرد مبتلا است و در این مراکز استفاده و روش درست استفاده از داروهای شپش را به خانواده ها آموزش می دهند.

شپش سر به عنوان یک انگلی که تنها مختص انسان است بدون بال، خونخوار، دارای دو شاخک و سه جفت پای کوتاه قادر به پریدن و جهیدن نیست و حرکتی لغزشی دارد. طول عمر متوسط این انگل یک ماه است و رنگ آن بین خاکستری تا قرمز متغیر است.

اگر چه به طور معمول شپش در جوامع فقیر و متراکم شایعتر است ولی در شرایط همه گیر کلیه طبقات اجتماعی در شهر و روستا در معرض خطر آلودگی قرار دارند.

شپش سر از خون و لایه های سطحی پوست تغذیه می کند و محل شایعه این انگل در موهای پشت سر و بالای گوش می باشد و گاهی تعداد تخم های آن به حدی زیادی است که مانند سفیدی مو بروز می کند.

اولین علامت وجود شپش در سر زمانی ظاهر می شود که شپش شروع به حرکت می کند و به طور معمول از حاشیه دو طرف سر شروع می شود و به طرف مرکز سر گسترش می یابد که در این هنگام فرد مبتلا احساس خارش در سر می کند و به تدریج اگر کنترل نشود خارش سر افزایش می یابد. این انگل در موهای کوتاه عمر کمتر دارد و در موهای بلند و کثیف عمر بیشتری خواهد داشت.

پیشگیری بهتر از درمان

کارشناس بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی بابل در گفت گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: شپش سر بیشتر در کودکان به خصوص دختر بچه ها شایعتر است اما در زنان و پسر بچه ها نیز دیده می شود و پیشگیری از آن باید در اولویت خانواده ها باشد.

رحمان باباپور گفت: برهمگان اثبات شد که پیشگیری به مراتب راحت تر از درمان است و اگر خانواده ها در هفته حداقل ۲ یا سه بار استحمام کنند به هیچ عنوان به این انگل مبتلا نخواهند شد.

وی گفت: خانواده ها باید به خصوص برای دانش آموزان بعد از استفاده از شامپوی نرم کننده از برس های مخصوص دندانه ریز برای شانه کردن سر استفاده کنند و بعد از حمام با سشوار موها را خشک کنند.

باباپور ادامه داد: باید برای تمام خانواده ها فرهنگ سازی شود که حتی در منزل شخصی خودشان از برس شانه، حوله حمام، روسری، شال، مقنعه و چادر و کلاه دیگران استفاده نکنند.

این کارشناس بهداشت و درمان افزود: عدم استفاده از وسایل آرایش عمومی در آرایشگاه‌ها، دفع به موقع موها در آرایشگاه ها، نظافت مرتب اتاق ها و تخت خواب ها، درمان به موقع افراد آلوده جهت پیشگیری از آلوده شدن سایر افراد و همچنین معاینه مرتب موهای دانش آموزان و افرادی که جدید وارد می شوند موثر است.

وی گفت: این نوع انگل با وضعیت بهداشتی فرد ارتباط دارد اما نمی توان ابتلا به شپش سر را مختص افراد فقیر و با وضعیت بهداشتی نامناسب دانست چرا که کودکان مرفه نیز به این حشره گرفتار می شوند.

کارشناس بهداشت و درمان با بیان این مطلب که شپش سر از طریق فرد مبتلا با تماس مستقیم و در ازدحام جمعیت از سری به سر دیگر و یا از راه تماس با وسایل فرد مبتلا مانند بالشت، پتو، ملحفه، برس، شانه و دیگر وسایل شخصی منتقل می شود، اظهارکرد: بنابراین استفاده از وسایل شخصی دیگر در انتقال شپش سر بسیار اثر گذار است.

کارشناس ارشد حشره شناسی پزشکی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بابل تصریح کرد: بهترین دمایی که شپش در آن رشد می کند ۳۷.۵ درجه است و اگر این انگل در فضایی قرار بگیرد که در دمایی بالاتر از آن و یا پایین تر از آن باشد محل را ترک می کند و به طور نمونه اگر یک انسانی دچار شپش سر باشد و دارای تب ۴۰ درجه باشد شپش از سر آن خارج می شود و یا اگر یک انسانی دچار شپش سر باشد و فوت کند به علت اینکه بدن فرد سرد می شود شپش از سرش دور می شود.

به گزارش ایرنا، شپش ها به سه دسته تقسیم می‌شوند: شپش سر، تنه و عانه. شپش‌های سر معمولا در پشت گوش و گردن هستند، سرایت پذیری سریعی دارند و در افراد عادی در صورت حضور در محیط‌های آلوده بروز می‌کنند اما شپش‌ تنه معمولا در افراد با سطح بهداشت خیلی کم مانند افراد بی‌خانمان یا در شرایط خاص بحرانی مانند زلزله و جنگ که امکان رعایت اصول بهداشتی نیست، بروز می‌کنند. ابتلا شپ‌ش‌ تنه، همراهی بارزی با یک سری عفونت‌های دیگر مانند تیفوس دارد. در شپش عانه نیز موهای نواحی تناسلی درگیر می‌شود که با خارش شدید همراه است که راه عمده انتقال شپش عانه، رابطه جنسی است.