به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، به‌تازگی کتاب صوتی «حماسه سرآغاز» جلد اول از مجموعه «پتش‌خوارگر» با همکاری سماوا و نشر افق منتشر شده است. این مجموعه یکی از آثار برجسته ادبیات معاصر است که بر مبنای اسطوره‌های ایرانی نوشته شده و توانسته جوایزی مانند نشان نقره‌ای لاک‌پشت پرنده و نشان ماهی سیاه کوچولو را از آن خود کند. این اثر همچنین به فهرست‌های کلاغ سفید در کتابخانه بین‌المللی مونیخ و IBBY دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان راه یافته است.
در ادامه محسن نادری مدیر نشر سماوا درباره مراحل انتشار نسخه صوتی کتاب صوتی «حماسه سرآغاز» توضیح می‌دهد.
روند تصمیم‌گیری برای انتخاب و انتشار یک کتاب به‌صورت الکترونیکی یا صوتی چگونه است؟
هیات انتخاب کتاب در سماوا شامل چند نفر هستند که من هم یکی از اعضای این گروه هستم. کتاب‌ها را انتخاب می‌کنیم و به ناشر پیشنهاد می‌دهیم. ناشرها هم نماینده‌ای در این هیات دارند که اگر فکر کند کتابی می‌تواند در بازار کتاب‌های صوتی دیده شود، به ما پیشنهاد می‌دهد و به توافق دوطرفه می‌رسیم که آن کتاب صوتی شود یا خیر.
درباره «پتش‌خوارگر» ماجرا چگونه آغاز شد؟
مجموعه «پتش‌خوارگر» را نشر افق معرفی کرد و ما خیلی خوشحال شدیم که می‌توانیم کتاب‌های آرمان آرین را صوتی کنیم.
در انتخاب گوینده یا گویندگان این اثر چه معیارهایی برایتان مهم بود؟
چند گوینده پیشنهاد دادیم و از بین آن‌ها درنهایت حسن همایی انتخاب شد. با آرین که مشورت کردیم، قرار شد یک گوینده، کل کتاب را بخواند و گوینده‌های متعدد را وارد بازی نکنیم تا پیچیدگی‌های کتاب بیشتر نشود. زیرا داستان به‌اندازه کافی پیچیدگی دارد.
برایمان مهم بود که صدای گوینده به گونه‌ای باشه که بتواند از پس کتاب بر بیاید. هم صدا و هم لحن همایی روی این کتاب می‌نشست. چند نمونه از صدای گوینده‌ها را برای نویسنده کتاب فرستادیم که انتخاب ایشان هم همایی بود.
درباره چالش‌های اصلی در تبدیل مجموعه «پتش‌خوارگر» به کتاب صوتی توضیح می‌دهید.
طبیعی است که در تولید نسخه صوتی کتاب‌هایی مانند «پتش‌خوارگر» که بن‌مایه‌های اساطیری دارند، چالش‌های زیادی داریم. برای تلفظ برخی از کلمات حتما گوینده باید از نویسنده کمک بگیرد. برای برخی از کتاب‌ها لازم نیست، قبل از ضبط تمرین آن‌چنانی داشته باشی و فقط یک بار روخوانی کافی است، ولی کتاب‌هایی مانند «پتش‌خوارگر» این‌گونه نیست. حتما گوینده و ناظر ضبط ناشر صوتی باید چند بار کتاب را خوانده باشند، کلمات دشوار را درآورده باشند، درباره لحن به توافق رسیده باشند تا بتوانند جلسه ضبط را آغاز کنند. برای همین، شاید کتابی باشد که ضبط آن چهار تا پنج ساعت طول بکشد و کتابی به ۱۰جلسه نیاز داشته باشد و ضبط، طولانی شود.
از موسیقی یا جلوه‌های صوتی خاصی در کتاب صوتی حماسه سرآغاز استفاده شده است؟
ما کتاب‌ها را خیلی افکتیو صوتی (جلوه‌های صوتی) نمی‌کنیم، اما استثناهایی مانند مجموعه «پتش‌خوارگر» هم وجود دارد که ما افکت‌ها و پالس‌های زیادی را برای آن انتخاب کردیم تا بتوانیم فضاسازی انجام بدهیم که شنونده در حال و هوای داستان قرار بگیرد، ولی به‌صورت کلی، خیر. ما خیلی به سمت افکتیو و اینکه کتاب موسیقی‌محور باشد، نمی‌رویم.
درباره واکنش مخاطبان نسبت به نسخه صوتی کتاب‌ها می‌توانید برایمان بگویید؟
از نظرهایی که مخاطبان در پلتفرم‌های طاقچه و فیدیبو می‌نویسند، بازخوردهای جالبی گرفته‌ایم. مثلا درباره کتابی خیلی‌ها نوشته‌اند که به‌به! گوینده چقدر خوب خوانده! عالی است! درعین‌حال بعضی‌ها هم گفته‌اند که صدای گوینده و راوی همان کتاب را دوست نداشته‌اند. در کل، آنچه درباره مخاطب برایمان جذاب است و به ما حس خوبی می‌دهد این است که کتاب‌های صوتی را می‌شنوند، با آن ارتباط برقرار می‌کنند، وارد جهان داستان شده و با غم و شادی راوی همراه می‌شوند.
به نظر شما نسخه صوتی می‌تواند مخاطبان جدیدی را به داستان جذب کند که شاید کتاب چاپی را نمی‌خواندند؟
کتاب صوتی و چاپی دو بازار مختلف هستند. یعنی قرار نیست کسی که کتاب صوتی گوش می‌دهد، دیگر کتاب چاپی نخواند. یا اگر کسی کتاب چاپی بخواند، دیگر کتاب صوتی گوش ندهد. دو بازار متفاوت هستند با سلیقه‌ها و مخاطب‌های مختلف. به نظر من خیلی با هم ارتباط این شکلی ندارند که چیزی کم یا اضافه کنند. مهم این است که کتاب همچنان حفظ شود و شاید با توجه به قیمت‌های فعلی کتاب بتواند کمک کند سبد خرید مخاطب گسترده‌تر شود.
درباره مدت زمان ضبط کتاب صوتی مجموعه «پتش‌خوارگر» می‌گویید؟ فقط حماسه سرآغاز منتشر شده است. آیا برای انتشار جلدهای بعدی زمان‌بندی خاصی دارید؟
فکر می‌کنم نزدیک به ۴۰ تا ۵۰ روز ضبط، ویرایش و میکس و مستر(مهندسی صدا) نهایی هر کتاب طول بکشد. با توجه به شرایطی هم که فعلا داریم، متاسفانه یک بار بچه‌های تیم، بیماری آنفولانزا گرفتند و یک بار هم گوینده، و این، فرآیند را طولانی‌تر کرد. یا تعطیلی‌های مکرر، قطع برق هنگام ضبط و... اینها باعث شد که مدت زمان ضبط، از آنچه پیش‌بینی کرده بودیم، طولانی‌تر شود. امیدواریم همزمان با اینکه شنونده‌ها جلد یک را تمام می‌کنند، جلد دوم بلافاصله منتشر شود و به همین ترتیب انتشار جلدهای بعدی ادامه پیدا کند.
چگونه بر کیفیت ضبط یک اثر صوتی نظارت می‌کنید؟
ضبط تمام کتاب‌ها با حضور ناظر ضبط انجام می‌شود. ناظر حتما یک بار کتاب را می‌خواند تا فضای داستان را بشناسد. قبل از شروع ضبط هم دوباره حداقل ۵۰ صفحه از متن را یک بار دیگر می‌خواند و آکسان‌گذاری‌ها (هنر بیان کلمات به صورت بلند یا کشیده همراه مکث طوری که از دیگر واژه ها کاملا مشخص‌تر شود) را انجام می‌دهد، کلمات و جملاتی را که ممکن است برایش شفاف نباشد، با کمک ناشر از مترجم یا نویسنده سوال می‌کند. موقع ضبط هم قوانینی وجود دارد مانند صداهای اضافه، صدای دهان و غیره که با گوینده هماهنگ خواهند شد.
آینده کتاب‌های صوتی در ایران را چگونه می‌بینید؟
درباره آینده ترجیح می‌دهم صحبت نکنم. آینده خیلی غیرقابل پیش‌بینی است. فعلا در حال زندگی می‌کنیم و در حال حاضر استقبال از کتاب صوتی خیلی خوب است و خدا را شکر می‌کنم.
نظر شما