۲۲۶ تالاب کشور نیازمند برنامه‌های مدیریت زیست بومی است

مهاباد- ایرنا- نماینده دبیرخانه ملی مدیریت زیست بومی تالاب ‌های کشور گفت: در کشور ۲۲۶ تالاب نیازمند برنامه‌هایی مدیریت زیست بومی است که تاکنون برای ۴۳ تالاب این برنامه‌ها تدوین شده است.

به گزارش ایرنا، یکی از اقدامات مهم سازمان محیط زیست تدوین برنامه‌های مدیریت زیست بومی برای تالاب های کشور است و در قالب برنامه‌ها مدیریت زیست بومی تالاب ها، در ابتدا مسایل و مشکلات تالاب ها با حضور ذینفعان و مدیران دستگاه های مختلف بررسی می‌شود و سپس راهبردهای کوتاه مدت و بلند مدت برای آنها تدوین می شود.

در قالب این طرح برنامه‌های کوتاه مدت سه ساله و بلند مدت پنج سال و بیشتر برای تالاب ها تدوین می شود تا با کمک ذینفعان و مدیران دستگاه های اجرایی مرتبط با تالاب، افق و چشم انداز ۲۰ ساله را برای احیای تالاب ها در نظر گرفته شود.

برنامه‌های مدیریت زیست بومی در سطح جهانی نیز یک برنامه جدید و نوپاست و تاریخ نخستین تجربه آن به سال ۱۹۹۵ میلادی برمی گردد و در کشورمان نیز از دهه ۸۰ به صورت رسمی شروع شده است و تاکنون این برنامه‌ها برای ۴۳ تالاب کشور تدوین شده است.

برای بررسی بیشتر این موضوع گفت و گویی اختصاصی با «فاطمه خان‌پور» نماینده دبیرخانه ملی مدیریت زیست بومی تالاب ‌های کشور به شرح زیر انجام شده است.

ایرنا: برنامه‌های مدیریت زیست بومی برای تالاب ها به چه معنی است و این برنامه چگونه تدوین می شود؟

خان‌پور: برنامه‌های مدیریت زیست بومی، برنامه‌های به شکل مشارکتی مبتنی بر خرد جمعی و با مشارت تمام ذینفعان تالاب نوشته می شوند، تمام کسانی که عملکرد و اقدامات آنان بر روی تالاب تاثیر می گذارد، یا از تالاب تاثیر می پذیرند که شامل نماینده های تمام دستگاه های اجرایی، از مجموعه وزارت کشور، وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و منابع طبیعی و تمامی دستگاه هایی که بر اساس تشخیص گروه در حفاظت از تالاب و احیای آن نقش داشته باشند.

نمایندگان جوامع محلی نیز که در واقع یکی از عوامل مهم برای تدوین برنامه های مدیریت زیست بومی هستند که به شکل واقعی و ملموسی می توانند مشکلات و تهدیدات تالاب را که از نزدیک لمس کرده اند، می توانند در تدوین برنامه های مدیریت زیست بومی به ما کمک کنند.

این برنامه ها در قالب برگزاری کارگاه های مشارکتی نوشته می شود و در این کارگاه ها به صورت مشارکتی و با حضور ذینفعال و در قالب چهار تا پنج کارگاه تشکل و در هر کارگاهی برنامه های مشخصی دنبال می شود.

در کارگاه های اول مشکلات و معضلات تالاب ها بیان می شود و تمام ذینفعان تالاب و بر اساس خرد جمعی خدمات تالاب فهرست می شود و در کارگاه دوم و سوم پس از تحلیل مشکلات، اقدامات اولویت دار و متولی آنان تعریف و چشم اندازی کلی برای تالاب تعین می شود.

در نهایت به این نکته می رسیم که هر دستگاهی باید چه اقداماتی را انجام دهد تا به حفاظت و احیای تالاب دست پیدا کنیم.

در کارگاه های چهارم و پنجم نیز ساختار سازمانی و برنامه‌های پایش برای ارزیابی روال اجرای برنامه های مدیریت نوشته می شود و در نهایت به پهنه بندی تالاب می رسیم.

این برنامه ها پس از تدوین به تصویب شورای برنامه ریزی و توسعه استان می رسد و به شکل سندی بالا دستی، اجرای ان برای تمامی مسوولان و دستگاه های اجرایی زیربطی که به عنوان همکار محیط زیست در تدوین برنامه مشارکت داشتند، لازم لاجرا خواهد بود.

ایرنا: تاکنون برنامه های مدیریت زیست بومی برای چند تالاب کشور تدوین شده است؟

خان‌پور: از سال ۱۳۸۵ تدوین برنامه های مدیریت زیست بومی برای تالاب های کشور آغاز شده و تاکنون ۴۳ برنامه مدیریت برای تالاب های کشور تدوین شده است و از این تعداد ۳۲ برنامه به تصویت استان ها رسیده و در حال اجرا است.

امسال نیز دفتر حفاظت و احیای تالاب ها سه برنامه را برای سه تالاب «قوپی باباعلی» در آذربایجان غربی، «گمیشان» در استان گلستان و «هفت برم» در استان فارس در دست تدوین دارد.

ایرنا: برنامه های مدیریت زیست بومی که در تالاب های کشور اجرا شده است تاکنون چقدر برای احیا و حفاظت از تالاب ها موفقیت آمیز بوده است؟

خان‌پور: مجموعه سازمان محیط زیست تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا به سمت اجرای بهینه برنامه های مدیریت زیست بومی تالاب ها پیش برویم و به تبع نتیجه اجرای این برنامه ها، حفاظت هر بیشتر از تالاب ها و احیای تالاب های است که ما به نوعی آنها را از دست دادیم.

در همین راستا آیین‌نامه قانون حفاظت از تالاب ها را تدوین کردیم که از سال ۱۴۰۰، ستاد ملی هماهنگی تالاب های کشور به ریاست معاون اول رییس جمهور، تشکیل می شود و در واقع این ستاد ناظر عالی اجرای برنامه های مدیریت زیست بومی است و ما در سازمان محیط زیست موظف هستیم هر ۶ ماه یک بار گزارش اجرای این برنامه ها را به ستاد ارایه بدهیم و در ششمین جلسه ستادملی که در بهمن ماه سال قبل برگزار شد، مصوب شد استانداران هر استان به عنوان مقام پاسخگوی اجرای برنامه های مدیریت زیست بومی باشند.

این برای ما یک نقطه امیدی است که به نوعی اهرم اجرایی قوی برای اجرای برنامه های مدیریت زیست بومی به حساب می آید و ما هر ۶ ماهه اقدامات انجام شده دستگاه های اجرایی را از استانداری ها جویا شویم و تا به معاون اول رییس جمهور تحویل دهیم و کمکی برای اجرای هر چه بهتر این برنامه های مدیریتی باشند.

ایرنا: طبق آیین نامه قانون حفاظت از تالاب ‌برای چه تعداد از تالاب‌های کشور باید برنامه‌های مدیریت زیست بومی تدوین شود؟

خان‌پور: طبق آیین نامه قانون حفاظت از تالاب ‌۲۲۶ تالاب در کشور باید برنامه های مدیریت زیست بومی برای آنها تدوین شود اما بر اساس اولویت هایکه تالاب ها دارند و چالش هایی که تالاب ها با آن دست به گریبان هستند، اولویت بندی انجام شده است و هر سال برای ۲ تا چهار تالاب و بر اساس اعتباری که سازمان برنامه و بودجه ابلاغ می کند، برنامه مدیریت برای این تالاب ها تدوین می شود.

به گزارش ایرنا، تالاب بین‌المللی «قوپی‌باباعلی» مهاباد با وسعت ۵۰۰ هکتار و محدوده اکولوژی حدود یک هزار و ۲۰۰ هکتار زیستگاه پرندگانی نظیر اردک سرسبز و سر حنایی، آنقوت، انواع غاز، فلامینگو و تنجه است واین تالاب در ۳۰ کیلومتری شمال شرقی این شهر و مسیر جاده مهاباد به میاندوآب و در نزدیکی روستایی به همین نام واقع شده است.

۲۲۶ تالاب کشور نیازمند برنامه‌های مدیریت زیست بومی است

تالاب گمیشان گلستان با مساحت حدود ۲۰ هزار هکتار در حوزه شهرستان گمیشان و در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال غرب گرگان در حاشیه شرقی دریای خزر واقع بوده و افزون بر ۱۴ هزار هکتار آن منطقه شکار و صید و تیراندازی ممنوع است.

تالاب‌های هفت‌برم استان فارس یکی از اکوسیستم‌های آب شیرین استان فارس است که شامل سه آبگیر دائمی و چهار آبگیر فصلی و مساحت پهنه‌های آبی آبگیرهای دائمی در سال‌های پرآبی بیش از ۷۰ هکتار است، این تالاب‌ها در ۵۵ کیلومتری غرب شیراز و شمال شرقی منطقه حفاظت شده ارژن و پریشان قرار دارند.

کنوانسیون تالاب ها با هدف حفظ تالاب های جهان در ۱۳ بهمن سال ۱۳۴۹ با حضور ۱۸کشور جهان به میزبانی رامسر تاسیس شد و به همین خاطر به کنوانسیون رامسر نامیده می شود و با توجه به اهمیت تالاب ها ۱۷۱ کشور جهان به این معاهده بین المللی پیوستند.

این کنوانسیون با انگیزه مشارکت بین المللی و همکاری همه جانبه در مطالعه، بررسی، حفاظت و بهره‌وری عقلایی از تالابهای مهم و بخصوص تالابهایی که اهمیت حیاتی برای پرندگان آبزی و کنار آبزی (بومی و مهاجر) دارند، منعقد شده و در طول فعالیت خود توانسته تحقیقات و مطالعات را از پرندگان به کلیه گیاهان و جانوران تالابی گسترش دهد.

اخبار مرتبط

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha