کزازی: مولانا بستر رود مثنوی است
................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 08/07/1390
فرهنگی.بزرگداشت مولانا.کزازی
تهران- یک استاد، نویسنده و پژوهشگر ادبیات، گفت: سروده شدن مثنوی به خواست
مولانا بازبسته نیست، مولانا بستر رودی است که بر جان و زبان او روان می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایرنا، دکتر "میرجلال الدین کزازی" شامگاه پنجشنبه در مراسم
بزرگداشت مولوی در فرهنگسرای ارسباران افزود: مولانا آن شوریده افروخته جانی
است که به گفته پیر هژیر نیشابور، آتش در سوختگان جهان می‌زند و سوخته را
سوختن کاری دشوار است که تنها مردی بزرگ چون مولانا را می‌برازد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اهمیت "نی نامه" به عنوان
ابیات آغازین مثنوی، گفت: مولانا همان نی است و آتشی که از افروختگی جان در
سوختگان می‌زند، ناله نی است زیرا مولانا نایی است که از نیستان گمشده خویش
یاد آورده است.
وی در ادامه گفت: مولانا می‌نالد چون در سرزمینی بیگانه، در سرزمین آوارگی
گرفتار آمده است و تا به نیستان بازنگردد از نالیدن باز نمی‌ماند.
کزازی ضمن اشاره به این بیت از مولانا؛ "آتش است این بانگ نای و نیست باد
... هر چه این آتش ندارد، نیست باد" افزود: اگر کسی بخواهد از باورها و
اندیشه‌های نهان‌گرایانه و درویشانه ایرانی به بسندگی آگاهی یابد، بی‌گمان نخستین
آبشخور و بنیادین‌ترین سرچشمه برای او مثنوی است.
این پژوهشگر همچنین گفت: مثنوی شاهکاری آموختاری است و بازبسته به گونه‌ای از
ادب پارسی است که آن را "ادب اندرزین" می‌نامیم اما شگفتی بزرگ مثنوی آن است
که تنها آموختاری نمی‌ماند و شاهکاری انگیختاری هم هست.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: داستان مثنوی خود در پهنه ادب بی‌مانند است و
من به بانگ بلند می‌گویم مولانا مثنوی را نمی‌سرود، مثنوی بر جان مولانا و در پی
آن بر زبان مولانا روان می‌شد.
وی افزود: مولانا خود در آغاز دفتر دوم به شیواترین شیوه‌ای که می‌توان، کار و
ساز آفرینش مثنوی را رازگشوده است؛ "مدتی این مثنوی تاخیر شد... مدتی بایست
تا خون، شیر شد".
کزازی ادامه داد: چندی مولانا خاموش می‌ماند، مثنوی به فرجام می‌رسد چون
شاگرد یک‌دله‌ی او "حسام‌الدین چلبی" سردرگریبان درون‌کاوی فرو می‌برد و به گفته
مولانا به آسمان می‌رود و تا زمانی که از آسمان دگر بار به زمین بازنمی‌گردد،
مثنوی آغاز نمی‌شود.
وی همچنین گفت: شیر شدن خون به خواست مام بازبسته نیست، مام کودکی در زهدان
دارد، در آستانه زادن کودک بی‌آنکه بخواهد و بداند، خون در رگ‌هایش به شیر دیگر
می‌شود، شیری که توشه کودک نوزاد است.
کزازی تاکید کرد: مولانا در مثنوی سخنور نیست، سخن در او می‌جوشد، مانند آب
در چشمه سار و چشمه سار نمی‌داند و نمی‌خواهد که آب در آن بجوشد.
وی با اشاره به‌این‌که مثنوی شاهکاری شگرف و به راستی نامه راز است، افزود:
آرزوی من این است که هم شمایانی که نی‌هایی هستید گسیخته از نیستان، خود
بتوانید با دم نایی پیوند بگیرید و اگر گرفتید پاره چوبی بیهوده و بی‌ارزش
نخواهید بود.
کزازی در ادامه گفت: برای پیوند گرفتن با دم نائی باید از خویشتن وارست، نی
چون فرا یاد نیستان آمده است از خویشتن تهی شده است و از این رو دم نائی از
آن می‌گذرد.
ویژه برنامه بزرگداشت شاعر و عارف ایرانی "جلال الدین محمد بلخی" (مولوی) با
عنوان "یار مرا" شامگاه پنجشنبه (7 مهر) در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد،
در این مراسم از اساتید بنام ادبیات و عرفان از جمله؛ "محمد علی موحد"، میرجلال
الدین کزازی، "پرویز عباسی داکانی"، "کاظم محمدی وایقانی"، "سید حبیب نبوی"
و "امیر حسین ماحوزی" تجلیل و از "کیخسرو پورناظری" به عنوان استاد موسیقی،
تقدیر شد.
اجرای موسیقی زنده همراه با دکلمه اشعار مولوی توسط "فرشته ملک فرنود" از
دیگر بخش های این ویژه برنامه بود.
شعر خوانی دکتر "افشین یدالهی" به عنوان یکی از ترانه سرایان معاصر که با تک
نوازی پیانو توسط "سامان احتشامی" همراه بود، مورد توجه مخاطبین قرار گرفت.
اجرای تک نوازی تنبور و آواز توسط "سهراب پورناظری" فرزند کیخسرو پورناظری،
پایان بخش ویژه برنامه "یار مرا" بود.
تهرام/م.ل/1666
