منتقدان، عکسی در آینه دلم را بررسی کردند
#
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/04/08
فرهنگی.ادبیات.نشست نقد
دویست و نود و دومین نشست نقد و بررسی سرای اهل قلم به نقد و بررسی کتاب
عکسی در آینه دلم نوشته دکتر محسن پرویز اختصاص داشت.
به گزارش روز دوشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، این نشست روز گذشته با
حضور دکتر محسن پرویز نویسنده کتاب، فیروز زنوزی جلالی نویسنده و منتقد،
شهرام شفیعی نویسنده و منتقد، کامران پارسی نژاد دبیر جلسه و جمعی از
اهالی قلم و نمایندگان رسانه ها در سرای اهل قلم برگزار شد.
** شفیعی: مجموعه قصه های عکسی در آینه دلم در حوزه ادبیات سلوک است
این نویسنده و منتقد، مجموعه قصه های عکسی در آینه دلم را در حوزه ادبیات
سلوک دسته بندی کرد و گفت: در این نوع ادبیات تعالی انسانی و تقرب به
آسمان و معنویات، دیدگاه نویسنده را تشکیل می دهد و تفاوت عمده ای بین
ادبیات سلوک و ادبیات غرب است.
شفیعی، افزود: در ادبیات سلوک نویسنده و قهرمان هر دو برای رسیدن به
فضایل اخلاقی و انسانی در تلاشند یعنی همان مقداری که قهرمان داستان برای
تقرب به آسمان و معنویات تلاش می کند به همان مقدار هم نویسنده این موضوع
را برای خودش سرلوحه تلاش قرار داده است.
به گفته وی، در این نوع ادبیات برخلاف انواع دیگر، کمتر به جنبه های سیاه
و مادی و زمینی زندگی بشر پرداخته می شود زیرا نویسنده باید صحنه عمل خود
را برای پرداختن به ارزش هایی که به آن معتقد است، پاک نگه دارد.
این روزنامه نگار، یادآوری کرد: این ادبیات درباره سلوک نیست بلکه
ادبیاتی است که زندگی را به عنوان نوعی سلوک به نمایش در می آورد.
شفیعی، گسست حساسیت را یکی از آفات ادبیات سلوک برشمرد و گفت: این گسست
در اثر لغزش و افراط نویسنده پیش می آید زیرا در این نوع ادبیات کمتر به
جنبه های طبیعی و مادی وجود بشر پرداخته می شود و اگر پرداخته شود با
انتخاب و هدفمند است.
این نویسنده و منتقد، با اشاره به اینکه نویسندگان در حوزه تالیف اعتماد
به نفس خود را از دست داده اند، تاکید کرد: ضروری است که تمام قوای خود
را برای تقویت، حمایت و برجسته کردن آثار تالیفی به کار ببریم.
وی، فعالیت های دوره اخیر وزارت ارشاد را گام بزرگی در جهت این نوع حمایت
ها دانست.
نویسنده کتاب کیک خامه ای یادآور شد: قصه های دکتر پرویز در این کتاب،
سهل و ممتنع هستند اما سبک گریزی یا بی سبکی در این اثر مشهود است.
شفیعی، با بیان اینکه داستان ها خیلی روان و راحت روایت شده است، افزود:
نویسنده با انتخاب این روش به جای اثبات، به دنبال حذف خودش در داستان
هاست و فقط با تکرار مضامینی چون صداقت، عزت نفس و خداباوری دغدغه های
ذهنی اش را از وضع جامعه بیان کرده است.
این نویسنده، در خصوص شخصیت پردازی در این کتاب، گفت: شخصیت پردازی به دو
گونه ساده و جامع تقسیم می شود که شخصیت ساده قابل توضیح در چند سطر است
و مخاطب شخصیت را شناسایی می کند.
شفیعی، ادامه داد: نکته مهم این است که شخصیت ساده را کم ارزش و منفی می
انگاریم در صورتی که ساده نیست زیرا مضامین جایگاه بالاتری از شخصیت دارند
وی، در مورد فضاسازی افزود: فضاسازی به دو بخش توصیف و فضاسازی چخوفی و
بالزاکی تقسیم می شود که در فضاسازی چخوفی از نشانه ها استفاده می شود و
انتخاب نویسنده در نشانه ها اهمیت پیدا می کند.
نویسنده مجموعه کتاب قصه های غرب وحشی گفت: توصیف های این کتاب
تاثرگرایانه است، در رویکرد کلی با تمام اجزاء، نگاه و قلم خود
تاثرگرایانه توصیف می کند.
شفیعی، عکسی در آینه دلم را ترکیبی از حسب حال نویسی، خاطره نویسی و
داستان ذکر کرد.
وی، با اشاره به اینکه حسب حال نویسی بیان خاطرات نویسنده درباره وقایع
تاریخی که شاهد آن ها بوده، با تاکید بر اهمیت وقایع است، گفت: اما خاطره
نویسی نقل قول همان وقایع با تاکید بر احوال شخصی نویسنده است.
این طنزپرداز، اضافه کرد: داستان های این کتاب برای مخاطب امروز که
وقایعی مانند انقلاب تجربه نکرده یا اطلاعات درست و نادرستی از رسانه های
مختلف در ذهنش انباشته شده است، مرجعی برای دریافت اطلاعات صحیح و کامل می
باشد.
** زنوزی جلالی: نویسنده با هدف تاثیرگذاری بر مخاطب به خلق اثر پرداخته
است
این نویسننده و منتقد با اشاره به اینکه نویسنده کتاب عکسی در آینه دلم
با هدف تاثیرگذاری بر مخاطب به خلق اثر پرداخته است، گفت: نویسنده با
توجه به پیامی که در ذهن خود دارد این کتاب را برای خواننده نوشته است.
زنوزی جلالی، افزود: وی، به اشاره به داستان بوی گل، بوی او که به تشریح
اوضاع قبل از انقلاب می پردازد، گفت: این داستان با مضمون انقلاب است و در
داستان های بعدی صبح بیداری، معلم خودمانی و یک روز در باغ ما از ادبیات
انقلاب دور می شویم.
این نویسنده و منتقد، افزود: در داستان های اخیر افرادی هستند که از
داستان های قبلی از انقلاب تاثیر گرفتند و پیام رفاقت و عدالت غیرمستقیم
به مخاطب عرضه می شود.
زنوزی، انتخاب نام شخصیت های داستان ها را توسط نویسنده هدفمند ذکر کرد و
گفت: نویسنده با آگاهی از شرایط مخاطب خود به زبان ساده به سوال های او
پاسخ می دهد.
وی، به انتقال مفاهیم انسانی و دینی کتاب به مخاطب اشاره کرد و گفت: در
داستان های این کتاب در پس معنای ساده معنای عمیقی وجود دارد.
نویسنده کتاب قاعده بازی اظهار داشت: نویسنده در این کتاب اتفاقات را به
تصویر می کشد و به راحتی می تواند مخاطب را به حال و هوای گذشته ببرد و
با خواننده ارتباط برقرار کند.
زنوزی، یکی از ویژگی هایی که در داستان های این کتاب را آگاهی نویسنده از
مسائل عمده جامعه در اوایل انقلاب دانست.
دکتر محسن پرویز نیز با تاکید بر اینکه نویسندگان در گروه های مختلف سنی
باید هدفمند بنویسند، خاطر نشان کرد: آثار موفق دنیا که پایدار باقی
ماندند با صفحه صفحه خواندن آن دریافت جدیدی برای خواننده به همراه دارد.
بنابراین هدف، انتقال یک تجربه، حس و واقعه بوده است.
