حفاظت از تالاب‌ها با نهادینه کردن مسوولیت اجتماعی میسر می‌شود

تالاب‌ها به اعتقاد صاحب نظران، به عنوان منابع آب از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند، این اکوسیتستم با ذخیره آب و تنوع زیستی بالا، منبع تأمین آب و غذا و سایر استفاده‌های مربوط هستند که ادامه پایداری این زیست بوم طبیعی در شرایط کنونی امری اجتناب ناپذیر است.

۲۵۰ تالاب در کشور شناسایی شده که ۳۳ تالاب از این تعداد در کنوانسیون رامسر ثبت شد و از مجموع تالاب های شناسایی شده مطالعات احیای ۱۰۵ تالاب انجام شده است.

ایران کشوری خشک و نیمه خشک است و ۱.۸ دهم درصد مساحت آن را تالاب تشکیل می دهد،

قانون تالاب نخستین بار در سال ۹۶ تصویب شد و مصوبه اختصاصی برای تالاب ها تعیین شده و جزو چهار برنامه اولویت دار دولت دوازدهم در حوزه محیط زیست احیا تالاب ها و جلوگیری از گرد و غبار است.
در راستای مدیریت زیست بومی تالاب‌ها دولت و سازمان حفاظت محیط زیست مصمم به اجرای این برنامه برای حوزه تالابی هستند.مشارکت همه دستگاه‌های مربوطه و ذی نفعان و بهره برداران برای اجرای برنامه لازم است و برای حفظ و احیای تالاب‌ها که از مهمترین اکوسیستم های طبیعی هستند باید بهره برداران مشارکت همه جانبه داشته باشند.
برای مدیریت و حفاظت از تالاب‌ها ذی نفعان مختلفی دخیل هستند که به منظور برقرای رابطه اثر بخش بین آنها و ایجاد رابطه کاری مناسب و سازنده به برقراری یک ارتباط مناسب نیاز است تا راهبرد مسوولیت اجتماعی اجرایی می شود.

آموزش، مشارکت و آگاهی افزایی در خصوص اهمیت حفاظت و نگهداری محیط زیست و تالاب‌های کشور به تاکید کارشناسان امری بسیار ضروری است. آموزش مردم، جوامع محلی و آگاهی‌افزایی در خصوص منافع اقتصادی، اجتماعی محیط زیست و تنوع زیستی می‌تواند راهبرد مناسبی برای این موضوع باشد.

وقتی مردم از منافعی که محیط زیست برای آنها فراهم می‌سازد به طور کامل اطلاع پیدا کنند در مقابل آن احساس تعلق و مسئولیت کرده و در حفاظت و حراست از آن خواهند کوشید.

در همین ارتباط، نخستین کارگاه مشارکتی تدوین برنامه CEPA (ارتباطات، آموزش، مشارکت و آگاهی افزایی) با حضور بیش از ۴۰ نفر از نمایندگان دستگاه‌های مختلف دولتی و سازمان‌های مردم نهاد زیست‌محیطی استان اصفهان در روزهای نوزدهم و بیستم ماه تیر با هدف افزایش مشارکت ذی نفعان در راستای فرهنگ سازی و آگاهی بخشی و حضور گروه‌های ذیربط برای حفاظت تالاب‌های در معرض خطر و افزایش اثر بخشی برنامه‌های مدیریت زیست بومی در تالاب‌های در معرض خطر برگزار شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان در این کارگاه با اشاره به نقش همه بخش‌ها، ذی نفعان و به خصوص مردم، صنایع و دولت برای حفاظت از محیط زیست گفت: مشارکت و حضور ذی نفعان مهمترین نقش در حفظ تالاب‌های کشور به ویژه تالاب گاوخونی است.

ایرج حشمتی افزود: راهبرد اصلی و مهم برای محیط زیست استان زاینده رود و تالاب گاوخونی ایجاد حس مسئولیت اجتماعی است.

وی تصریح کرد: در این زمینه افزایش آگاهی‌رسانی و مطالبه‌گری شرط نخست است تا دغدغه همه ذی نفعان احیای گاوخونی باشد و جامعه باید به این تفکر برسد که حقابه تالاب گاوخونی پس از آشامیدنی اولویت اصلی در اصفهان است.

وی با اشاره به توسعه ناپایدار اصفهان در سال‌های گذشته تصریح کرد: به علت توسعه ناپایدار صنعت و کشاورزی در این استان نسل ما صاحب خشک شدن تالاب بین المللی گاوخونی شده است.

به گفته کارشناسان ادامه برگزاری چنین کارگاه مشارکتی برای حفظ و حراست از محیط زیست در ابعاد مختلف امری ضروری است.

در استان اصفهان تالاب بین المللی گاوخونی که منطقه‌ای به وسعت ۴۷۶ کیلومتر مربع واقع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه‌های شنی واقع و ارتفاع آن از سطح دریا یکهزار و ۴۷۰ متر و بیشینه عمق آن ۱۵۰ سانتی متر است که بیش از یک دهه به جز یک مورد آن‌هم کوتاه مدت در سال ۹۵، آب را به خود ندیده است.

به گفته کارشناسان در بارش‌های بهاری امسال ۱۰ درصد این تالاب بین المللی آبگیری شده است. این تالاب به ۳۰۰ میلیون متر مکعب نیاز دارد تا کامل آبگیری شود.
این تالاب در سال ۱۳۵۴ در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و نام آن در فهرست تالاب‌های بین المللی قرار گرفت که همواره یکی از زیستگاه‌های حیات وحش و پرندگان در فلات مرکزی ایران بود که اکنون خبری از موجودات زنده در آن نیست.
کاهش تبعات تغییرات آب و هوایی، تصفیه پساب‌های جاری شده در زاینده رود، پرکردن سفره‌های آب زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، گردشگری و مباحث فرهنگی، تثبیت شن‌های روان و گنجینه متنوع زیستی و ژنتیکی از جمله ارزش‌ها و کارکردهای تالاب گاوخونی است.

کاهش آب ورودی به تالاب ها، اجرای طرح های توسعه ای نظیر راهسازی و خطوط انتقال نیرو، ورود انواع آلاینده ها، شکار و صید غیرمجاز و بی‌رویه و برداشت های علوفه و سایر محصولات تالابی، تغییرکاربری اراضی تالابی برای امور کشاورزی، تغییر اقلیم و خشکسالی ازجمله چالشهایی است که تالابها را به خطر انداخته و چنانچه برای نجات آنها اقدامی نشود گستره وسیعی از این اکوسیستم طبیعی باقیمانده به مرگ تدریجی از بین می رود. به گزارش ایرنا، تالاب ها یکی از مهمترین اکوسیستم های طبیعی هستند که سه درصد از سطح کره زمین را به خود اختصاص داده اند.
به گفته صاحبنظران، از سال ۱۹۷۰ تاکنون ۳۵ درصد از تالاب های جهان خشک شدند که گاز متصاعد شده از آنها چیزی معادل ۱۰ درصد انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از سوخت های فسیلی است و بر این اساس تاثیر زیادی بر تغییر اقلیم دارند.
۸۱۱۴/‏۶۰۲۶/‏