تهدید علیه «چغاگاوانه» و تلاش برای نجات آن

تهران-ایرنا- تپه تاریخی چغاگاوانه واقع در شهرستان اسلام آباد غرب که تاریخ آن به دوران پیش از ایران باستان بر می‌گردد اواسط مهرماه ۱۳۹۸ به واسطه ساخت پل روگذر و ساخت و سازهای صورت‌گرفته در اطراف آن در معرض نابودی قرار گرفت؛ این موضوع بازتاب‌های زیادی در رسانه ها به‌ویژه شبکه های اجتماعی به دنبال داشت که در نهایت با پیگیری وزارت میراث فرهنگی و دستور موقت استاندار کرمانشاه اجرای آن متوقف و اعلام شد که تپه تاریخی مذکور نجات پیدا می‌کند.

این تپه تاریخی ۱۰ هزار متر مربعی با ارتفاعی حدود ۲۵ متر در وسط شهر اسلام‌آبادغرب، در شمال رودخانه‌ برف‌آباد و در میان خانه‌های مسکونی قرار گرفته است. قدمت برخی آثار کشف شده در تپه‌ چغاگاوانه متعلق به هزاره‌ دوم قبل از میلاد است.

در لایه‌های اولیه این محوطه تاریخی که ۱۹ تیر ۱۳۴۸ خورشیدی به ‌عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده تاکنون آثار بسیار گران‌بهایی از دوران پیش از ورود آریایی‌ها و ایلام باستان به فلات ایران کشف شده است اما به گفته باستان‌شناسان لایه‌های زیرین این تپه، رازهای بسیاری متعلق به دوران ناشناخته از تاریخ در دل خود دارد.

در حالی که شهرداری بخشی از میدان امام خمینی(ره) را که در ضلع غربی این تپه و در فاصله حدود ۴۰ متری آن قرار دارد به منظور ایجاد پل روگذر، تخریب و مراحل نخست خاک‌برداری را انجام می‌داد، ‌مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمانشاه بر حفظ این اثر مهم ملی تاکید و اعلام کرد: در زیر محلی که شهرداری برای ایجاد پل انتخاب کرده، آثار تاریخی وجود دارد و در حفاری‌های اخیر نیز بقایای استخوان انسان کشف شده است. این آثار ثروت ملی محسوب می‌شوند اما شهرداری، ساخت پروژه را شروع کرده و دستگاه قضا نیز تاکنون به نامه های ما برای توقف اجرا جواب نداده است.

این درحالی بود که مسئولان شهرداری اسلام‌آباد غرب مدعی بودند اداره‌کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه مجوزهای لازم به منظور ساخت پل روگذر را صادر کرده و این طرح به شکلی قانونی به منظور حل مشکل ترافیکی ساکنان شهر اجرایی شده است.

با این‌حال مدیرکل میراث فرهنگی کرمانشاه معتقد بود از مجوز مدیریت قبلی سوء برداشت شده است و توضیح داد: مجوزی که در زمان مدیریت قبلی صادر شد ساخت پل روگذر را منوط به انجام فعالیت‌های باستان‌شناسی و نبود آثار تاریخی کرد اما تاکنون کار باستان شناسی در محل ساخت پل انجام نشده و پیدا شدن بقایای استخوان انسان در محل حفاری‌های شهرداری، گواه وجود آثار باستانی در محل و دلیل جلوگیری از ساخت پل است.

به دنبال افزایش واکنش ها به ساخت پل در این محل، وزارت میراث فرهنگی در نامه‌ای از استاندار کرمانشاه خواست که از این تپه حفاظت و از احداث پل روگذر در کنار آن جلوگیری کند؛ پس از آن بود که امید قادری مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمانشاه نیز از توافق استانداری و وزارت میراث فرهنگی برای توقف موقت پروژه خبر داد.

پس از آن،‌ اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری نیز در نامه‌ای خطاب به هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه با تاکید بر این که «اهمیت حفاظت از آثار تاریخی بر کسی پوشیده نیست و تپه باستانی چغاگاوانه دارای ارزش تاریخی و تمدنی زیادی است» دستور داد: از هرگونه فعالیت عمرانی توسط هر دستگاهی بدون موافقت میراث فرهنگی با قاطعیت جلوگیری و نتیجه اعلام شود.