سفر عراقچی به آسیای شرقی

تهران- ایرنا- «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در دومین هفته از آذر ماه ۱۳۹۸ با هدف بررسی آخرین تحولات مربوط به اجرای برجام به دو کشور «چین» و «ژاپن» در شرق آسیا سفر کرد.

وی روز شنبه ۹ آذر ماه ۹۸ در پاسخ به دعوت «ما جائو شی» همتای چینی خود سفری دو روزه به پکن داشت و روز دوشنبه ۱۱ آذرماه نیز این کشور را به مقصد ژاپن ترک کرد. عراقچی به عنوان فرستاده ویژه رییس‌جمهوری ایران ضمن دیدار با «توشی میتسو موتگی» وزیر امور خارجه ژاپن با «آبه شینزو» نخست‌وزیر این کشور نیز دیدار و پیام کتبی «حسن روحانی» را تقدیم وی کرد.

محور سفر عراقچی به دو کشور چین و ژاپن رایزنی در مورد برجام قبل از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام که مسئولیت نظارت بر اجرای این توافق را بر عهده دارد، اعلام شد.

اعلام شده بود که چهاردهمین کمیسیون مشترک برجام قرار است روز جمعه ۱۵ آذرماه ۹۸ با حضور چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و ایران، در سطح معاونین وزرای خارجه در وین برگزار شود.

عراقچی در بدو ورود به چین در جمع خبرنگاران اظهار داشت: از ابتدای مذاکرات برجام به طور مستمر نشست‌های مشورتی و تبادل نظر با دوستانمان در چین و روسیه برگزار شده و این سفر هم در ادامه این مشورت‌ها است که طی امروز و فردا در پکن انجام خواهد شد. به دلیل عدم انجام تعهدات کشورهای باقی مانده در برجام بعد از خروج آمریکا، برجام وضعیت مناسبی ندارد و جمهوری اسلامی ایران از منافعی که باید در قبال برجام منتفع شود برخوردار نیست.

نشست مشورتی مشترک ایران و چین درباره برجام روز یکشنبه ۱۰ آذر با حضور معاونان وزیران خارجه دو کشور در محل وزارت امور خارجه چین برگزار شد و آخرین تحولات برجام و پیرامون آن را مورد بحث و بررسی قرار گرفت. «ما جائو شی» معاون وزیر امور خارجه جمهوری خلق چین از ایران به عنوان یک شریک استراتژیک و راهبردی نام برد و گفت: چین مایل به توسعه و تقویت همکاری‌ها با ایران در مسائل منطقه‌ای و بین المللی از جمله مسائل مورد علاقه دو طرف مانند برجام با هدف افزایش صلح و امنیت در جهان و منطقه است. عراقچی نیز با اشاره به شرایط برجام اظهارداشت: همکاری‌های ایران و چین در مورد برجام بسیار مهم است و نشست مشورتی امروز هم با همین هدف برگزار شده است. علیرغم شوک‌هایی که بعد از خروج آمریکا از برجام به روابط اقتصادی ما با کشورهای شریک اقتصادی وارد شد این شوک‌ها اکنون فرو نشسته و ساز و کارهای جدیدی در روابط با کشورهای شریک اقتصادی خود به ویژه چین داریم.

در کنفرانس خبری که بعد از نشست مشورتی برگزار شد عراقچی بیان کرد: ما همواره با دوستان چینی از ابتدای برجام در ارتباط بودیم و همیشه با آنها در مورد موضوعات مربوط به برجام مشورت کرده‌ایم. برجام توافقی منطبق با شورای امنیت است، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت این توافق بین المللی را تصویب کرده و تصمیم آمریکا به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل برای خروج از این توافق نامه بین المللی، نقض مصوبه شورای امنیت به شمار می‌رود.

معاون وزیر خارجه چین نیز اظهارداشت: چین و ایران تمام تلاش خود را برای حفظ برجام به کار خواهند گرفت. علت اصلی بحران فعلی هسته‌ای ایران مربوط به خروج آمریکا از برجام و سیاست فشار حداکثری علیه تهران است.

عراقچی که در ادامه سفر خود پس از چین عازم ژاپن شده بود در پنل اختصاصی «اقدامات قدرت‌های کلیدی در خاورمیانه و تأثیر آن‌ها بر امنیت بین‌المللی» در توکیو اظهار داشت: برجام تنها یک توافق بین ایران و آمریکا نیست، بلکه یک توافق بین‌المللی است. معتقدیم که برجام به‌عنوان یک تجربه بین‌المللی نسخه موفقی برای حل سایر مشکلات منطقه‌ای و جهانی است. منطقه خاورمیانه بیش از هرزمانی به صلح نیاز دارد و کشورهای منطقه باید خودشان بتوانند امنیت منطقه را تأمین کنند.

شرکت در مراسم نودسالگی برقراری روابط رسمی ایران و ژاپن هم از دیگر برنامه های سفر معاون سیاسی وزیر خارجه ایران  در روز سه‌شنبه ۱۲ آذرماه بود که سخنرانان این مراسم با مروری بر تحولات روابط دو کشور در چند دهه گذشته روابط ایران و ژاپن را خوب توصیف و اظهار امیدواری کردند این روابط تعمیق بیشتری یابد.

«آبه شینزو» نخست‌وزیر ژاپن در دیدار با عراقچی پس از دریافت پیام کتبی حسن روحانی تأکید کرد که ژاپن کماکان از برجام حمایت می‌کند و برای حل مشکلات این قرارداد بین‌المللی به نقش دیپلماتیک خود ادامه خواهد داد.

عراقچی روز چهارشنبه ۱۳ آذر در گفت و گو با «ان. اچ. کی» تلویزیون دولتی ژاپن، با طرح این کشور برای اعزام نیروهای دفاع از خود به خاورمیانه به منظور کمک به تضمین ایمنی کشتیرانی برای شناورهای تجاری مخالفت کرد. وی گفت: ایران منتظر تصمیم نهایی ژاپن است اما اعتقاد ندارد که هرگونه حضور نیروهای خارجی در منطقه به تقویت ثبات، امنیت یا صلح کمک خواهد کرد. سیاست‌های ایالات‌متحده آمریکا ریشه تشدید تنش در خاورمیانه است.

همزمان با سفر عراقچی به ژاپن، «عادل الجبیر» وزیر مشاور در امور خارجی عربستان سعودی نیز به این کشور سفر کرده بود که این همزمانی در رسانه ها بازتاب یافته بود و گمانه زنی هایی درباره نقش آفرینی ژاپن برای میانجیگری مطرح شده بود.