به گزارش خبرنگار ایرنا، در استان كرمانشاه كه بیش از 24 هزار كیلومتر مربع وسعت دارد؛ حدود 2 میلیون نفر جمعیت در 14 شهرستان و بیش از 2 هزار و 600 روستا سكونت دارند كه از این تعداد نیمی از جمعیت در مركز استان زندگی می كنند.
این استان بافتی قومی و مذهبی دارد و اقوام كُرد، لك، جاف و ترك و همچنین مذاهب و فرق اهل تسنن، تشیع و اهل حق در این استان سكونت دارند.
استان كرمانشاه همچنین 371 كیلومتر مرز مشترك با 2 بخش كُردنشین و عرب نشین كشور عراق دارد و می توان گفت جزء استان های مهم كشور محسوب می شود.
به دلیل تنوع قومی و مذهبی و وجود خُرده فرهنگ های فراوان از استان كرمانشاه به عنوان هندوستان ایران نام می برند، كرمانشاه از پیشینه تاریخی نیز برخوردار است و سنگ نوشته ها و بناهای تاریخی دوران قبل از اسلام و دیگر دوره های تاریخی نشان از وجود فرهنگ و تمدن در این دیار دارد.
با این اوصاف استان كرمانشاه هم به تبع از مشكلات حاكم بر كشور، مسایل و مشكلات فراوانی در زمینه های مختلف به ویژه در حوزه اجتماعی دارد.
مرزی بودن استان و ناآرامی های اوایل انقلاب و همچنین درگیری مستقیم در جریان هشت سال جنگ تحمیلی، كرمانشاه را با مسایل و مشكلات فراوانی روبه رو كرده ؛ عصبانیت و پرخاشگری، مشكلات روحی و روانی و احساس ناامیدی از جمله مشكلات این استان است كه منجر به بروز برخی آسیب های اجتماعی شده است.
كرمانشاه از جمله شهرهای مهاجر پذیر كشور است كه به دلیل جنگ و ناآرامی در مناطق مرزی این استان، جمعیت زیادی یعنی معادل یك میلیون نفر از مجموع 2 میلیون نفر جمعیت كل استان در این شهر سكونت دارند و آسیب های اجتماعی از جمله بیكاری در این استان اكنون به یكی از معضلات تبدیل شده است.
آسیب شناسی اجتماعی (social-pathology) مفهوم جدیدی است كه از علوم زیستی گرفته شده و مبتنی بر تشابهی است كه دانشمندان بین بیماری های عضوی و آسیب های اجتماعی (كجروی ها) قائل می شوند.
واژه آسیب شناسی از دیدگاه پزشكی به فرآیند ریشه یابی بیماری ها گفته می شود.
كارشناسان و صاحب نظران حوزه علوم اجتماعی و روانشناسی معتقدند كه آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود كه در چارچوب اصول اخلاقی و قواعد عام عمل جمعی رسمی و غیررسمی جامعه محل فعالیت كنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منبع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبرو می گردد.
به همین دلیل، كجروان سعی دارند كجروی های خود را از دید ناظران قانون، اخلاق عمومی و نظم اجتماعی پنهان نمایند زیرا در غیر این صورت با پیگرد قانونی، تكفیر اخلاقی و طرد اجتماعی مواجه می شوند.
آسیب های اجتماعی پدیده هایی واقعی، متغیر، قانونمند و قابل كنترل و پیش گیری اند، كنترل پذیری آسیب های اجتماعی شناخت علمی آنها را در هر جامعه ای برای پاسخ به پرسش های نظری و عملی و كاربردی از ایده ها و یافته های علمی تولید شده در برنامه ریزی های كوتاه و بلندمدت برای مقابله صحیح با آسیب های اجتماعی، درمان یا پیشگیری از گسترش و پیدایش آنها را ضروری و پراهمیت می سازد.
عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر كشور در گزارشی كه ماه گذشته به مجلس داد گفت: آسیب های اجتماعی موضوع با اهمیتی است كه رهبر معظم انقلاب نیز در 6 ماه گذشته، سه بار در این خصوص جلسه گذاشتند و هر بار حدود سه ساعت موضوع را با تمام ابعاد و جوانب آن و با حضور سران قوا و تمامی مسوولان حوزه اجتماعی مورد بررسی قرار دادند و در نهایت دستورهایی فرمودند.
وزیر كشور در ادامه افزود: مسایل اجتماعی، بازتاب و برون داد تمام رفتارهایی است كه در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی بروز پیدا می كند و نهایتا می تواند موجب قوام، انسجام، اعتماد، امید و رضایتمندی باشد یا به عكس می تواند موجب تخریب سرمایه های اجتماعی و نهایتا مشكلاتی شود كه در بعضی از مواقع تبدیل به موضوعات امنیتی شود.
او در جلسه آمارهایی در حوزه مسایل مختلف اجتماعی از جمله اعتیاد، بیكاری، طلاق و حاشیه نشینی ارایه كرد كه این گزارش حاوی آمارهای تكان دهنده ای از مسایل اجتماعی در كشور بود.
برای ارزیابی وضعیت استان كرمانشاه در حوزه مسایل اجتماعی گفت و گویی را با معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان انجام دادیم كه سرهنگ محمدرضا آمویی در این گفت و گو به استناد ارزیابی های صورت گرفته به تشریح شرایط استان پرداخت و از بیكاری، اعتیاد، طلاق، قاچاق كالا، سرقت، خودكشی و نزاع به عنوان آسیب های اجتماعی اولویت دار این استان نام برد.
او گفت: هر ساله برآوردی از یكسری مسایل را به عنوان اولویت های اجتماعی هم از دید مردم و هم كارشناسان اجتماعی و نخبگان استان تهیه می كنیم و این برآوردها را در كنار آمار و ارقام جرایمی كه داریم جمع بندی و با عنوان برآوردهای اجتماعی در سه سطح اول؛ دوم و سوم به عنوان پایه و اساس كارهای انتظامی در تصمیم گیری ها مورد استفاده قرار می دهیم.
او می گوید: نیروی انتظامی آسیب های اجتماعی را در قالب 140 آسیب دسته بندی كرده و هر روز با این آسیب ها سر و كار دارد.
** بیكاری اولین و مهمترین آسیب استان كرمانشاه
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان كرمانشاه؛ بیكاری را اولین و مهمترین آسیب و معضل استان برشمرد و گفت: براساس برآوردهای انجام شده، ریشه بسیاری از ناهنجاری ها و معضلات اجتماعی استان، بیكاری است.
سرهنگ آمویی با بیان اینكه بیكاری امروز به دغدغه اصلی مردم و مسوولان استان تبدیل شده است افزود: براساس آمارها بسیاری از سرقت های انجام شده در استان به فقر و بیكاری بر می گردد.
مركز آمار ایران نرخ بیكاری استان كرمانشاه را 19.2 درصد در بهار امسال اعلام كرد یعنی 140 هزار نفر جویای كار به دنبال شغل هستند و این آمار به معنای قرار گرفتن كرمانشاه در رتبه اول كشور از نظر بیكاری است.
** اعتیاد دومین آسیب اجتماعی كرمانشاه
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان كرمانشاه در ادامه از اعتیاد به عنوان دومین آسیب اجتماعی استان نام برد و گفت: براساس ارزیابی هایی كه از سطح جامعه و در میان مردم شده، اعتیاد صنعتی از نظر مردم دومین آسیب اجتماعی است اما از نظر نیروی انتظامی دومین آسیب، اعتیاد سنتی است.
او اما افزود: تغییر الگوی مصرفی كه صورت می گیرد و رواج مواد مخدر صنعتی از دید مردم و ما آسیب زا بودن این نوع مواد كاملا قابل رویت و بارز است و تاثیرات منفی مانند خشونت ها، قتل ها و اختلافات را در پی دارد و شدت خشونت ها در میان مصرف كنندگان مواد مخدر صنعتی نشان از میزان تاثیرات مخرب این نوع مواد را می دهد.
براساس اعلام مسوولان حدود 60 هزار نفر مصرف كننده مواد مخدر اعم از سنتی و صنعتی در استان كرمانشاه وجود دارد كه به گفته معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی كرمانشاه این استان از نظر تعداد مصرف كننده در رده های حدود 14 تا 16 كشور قرار دارد.
سرهنگ آمویی به دربرگیری و تاثیر بسیار مخرب اعتیاد در جامعه نیز اشاره كرد و گفت: نباید تنها به آمار تعداد مصرف كنندگان مواد مخدر نگاه كنیم بله این نكته باید مدنظر باشد كه خانواده های آنان كه معادل حدود 200 هزار نفر براساس میانگین بُعد هر خانوار می شود درگیر این معضل اجتماعی هستند و از سوی دیگر جامعه نیز از تهدیدهای مخرب این افراد در امان نیست.
او با بیان اینكه در حوزه مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر 23 دستگاه دخیل هستند، گفت: در این حوزه باید كار فرهنگی، اجتماعی و اطلاع رسانی انجام شود و نیروی انتظامی باید آخرین دستگاه باشد كه در این حوزه به صورت برخوردی ورود پیدا كند.
به گفته فرمانده انتظامی استان كرمانشاه از ابتدای امسال تاكنون 29 باند متلاشی و 111 نفر دستگیر شده اند، گفت: در این مدت هزار و 108 كیلوگرم كشفیات انواع مواد مخدر و دستگیری هزار و 900 نفر توزیع كننده و خرده فروش مواد مخدر نیز در سطح استان صورت گرفته است.
** طلاق سومین معضل اجتماعی كرمانشاه
به گفته معاون امور اجتماعی استانداری كرمانشاه در استان از هر چهار ازدواج یك مورد آن به طلاق منجر می شود و رتبه استان در این زمینه 9 كشوری است.
سیاوش امیری در این باره گفت: همه ظرفیت های لازم برای كاهش پدیده طلاق در جامعه بكار گرفته شده و در این زمینه تلاش خوب و اثربخشی از سوی وزارت كشور برای پرداختن به این موضوع در حال انجام است.
براساس آمار ثبت احوال استان كرمانشاه، 2 هزار و 228 مورد طلاق در 6 ماه اول امسال در استان كرمانشاه به ثبت رسیده است.
مدیركل دفتر امور اجتماعی استانداری كرمانشاه نیز می گوید: معاونت اجتماعی وزارت كشور بحث های كارشناسی دقیقی را برای كاهش آسیب های اجتماعی به ویژه پدیده طلاق انجام داده و موضوع طلاق به عنوان اولویت دارترین مباحثی است كه مورد توجه قرار گرفته است.
حسین باباجانی؛ از تدوین طرح ملی كاهش طلاق و افزایش تحكیم بنیان خانواده در وزارت كشور خبر داد و افزود: این طرح به استان های كشور ابلاغ شده و تمامی وظایف و اقدام های دستگاه های اجرایی به صورت دقیق مشخص شده لذا ما در استان كرمانشاه نیز باید همت و تلاش خود را در این راستا افزایش دهیم.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی كرمانشاه نیز با بیان اینكه میزان شیوع طلاق در استان بالا است گفت: این معاونت برای مداخله كاهش آمار طلاق از طریق اداره مشاوره و مددكاری اجتماعی یكسری اقدام ها در طول سال انجام می دهد كه براساس ارزیابی های صورت گرفته از مراجعان به این اداره، اغلب نزاع های خانوادگی یكی از دلایل وقوع طلاق است.
او به حضور كارشناسان خبره حوزه مسایل اجتماعی و روانشناسی در اداره مشاوره و مددكاری اجتماعی استان اشاره كرد و گفت: در 6 ماه اول امسال بیش از هشت هزار و 500 مراجعه با موضوع طلاق به مراكز مشاوره این اداره در سطح استان شده كه 88 درصد آن به مصالحه ختم شده است. یعنی همكاران ما توانسته اند از وقوع طلاق در سطح بالایی جلوگیری كننده كه این آمار نشان از نقش مشاوره در رفع مشكلات و اختلافات خانوادگی می دهد.
او گفت: متاسفانه زوج ها از روی احساسات تصمیمات لحظه ای می گیرند و خیلی سریع به موضوعات مختلف واكنش نشان می دهند و این مسایل آنها را به سمت طلاق و جدایی می كشاند اما از طریق گفت و گو و گرفتن مشاوره ها می توانند از میزان تنش ها بكاهند و از وقوع طلاق نیز جلوگیری نمایند.
** اعتیاد صنعتی چهارمین معضل استان
چهارمین اولویت آسیب های اجتماعی استان كرمانشاه از دیدگاه نیروی انتظامی اعتیاد صنعتی است.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان كرمانشاه معتقد است: یكی از چالش های غرب كشور و استان های دارای خرده فرهنگ ها، رواج باورهای اشتباه مانند مصرف مواد مخدر در برخی آیین ها مانند عروسی و حتی عزا است كه براساس این باورها مصرف مواد را نوعی فرهنگ می دانند.
سرهنگ آمویی می گوید براساس این باورهای غلط در برخی آیین های عزا و عروسی اگر مواد مخدر مصرف نشود آن را نوعی توهین تلقی می كنند و یا تلقی اشتباهی كه برخی افراد دارند استفاده از مواد مخدر برای تسكین و درمان برخی از بیماری ها مانند استخوان درد و قند خون است.
او به عزم جدی پلیس در مبارزه با خرید و فروش مواد مخدر در سطح خرده فروشی در سطح استان اشاره كرد و گفت: در این زمینه پلیس مبارزه با مواد مخدر استان حدود بیش از 700 طرح مقابله و جمع آوری خرده فروشان را در 6 ماه اول امسال در سطح استان انجام داد.
او به وجود خلاهای قانونی در زمینه مبارزه با مواد مخدر و به ویژه دستگیری متهمان این حوزه اشاره كرد و گفت: در این موضوع نیروی انتظامی با دستگاه قضایی مشكل دارد و باید در قوانین این حوزه بازنگری صورت گیرد.
** قاچاق كالا پنجمین آسیب اجتماعی استان كرمانشاه
استان كرمانشاه به واسطه 371 كیلومتر مرز مشترك با كشور عراق یكی از مبادی ورود كالا به صورت غیر رسمی و قاچاق است به طوری كه به گفته فرمانده انتظامی استان كرمانشاه 389 هزار و 600 قلم انواع كالای قاچاق به ارزش بیش از 192 میلیارد و 674 میلیون ریال در نیمه اول امسال در استان كشف شده و در این زمینه 31 باند نیز منهدم شده كه این میزان كشفیات نسبت به مدت مشابه سال قبل 58 درصد افزایش داشته است.
به گفته سردار امان اللهی؛ در این راستا 31 باند قاچاق متلاشی و 137 نفر قاچاقچی نیز دستگیر شده اند.
تلفن همراه، لوازم خانگی، البسه، اقلام خوراكی و لوازم آرایشی بیشترین سهم كالای قاچاق ورودی به استان كرمانشاه را تشكیل می دهد.
وی با بیان اینكه استان كرمانشاه به واسطه 371 كیلومتر مرز مشترك با كشور عراق یكی از مبادی مهم ورود كالای قاچاق به كشور است، افزود: در شرایطی كه بسیاری از جوانان استان كرمانشاه با معضل بیكاری دست و پنجه نرم می كنند، ورود بی رویه كالای قاچاق آسیب های جبران ناپذیری به اقتصاد استان وارد كرده است.
وی ادامه داد: متاسفانه آمار بالای بیكاری و ریسك پایین انجام معاملات كالای قاچاق موجب شده بخشی از جوانان جویای كار استان كرمانشاه به این سمت كشیده شوند و عواقب این عمل مجرمانه را بپذیرند.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی كرمانشاه نیز از قاچاق كالا به عنوان یكی از معضلات استان نام برد و گفت: براساس قانون هر كالایی به صورت غیر رسمی وارد كشور شود قاچاق محسوب می شود و نیروی انتظامی موظف به ضبط آن است.
سرهنگ آمویی با بیان اینكه در مناطق مرزی معابری برای وارد كردن اجناس به صورت قانونی در قالب كوله بری باز شده است افزود: این موضوع از قاچاق جدا است.
او اظهار امیدواری كرد دستگاه های مرتبط با مقوله قاچاق كالا در این حوزه به گفتمان مشتركی برسند و ادبیات واحدی در مناطق مرزی در این حوزه شكل بگیرد كه شاهد تداخل نباشیم.
وی اظهار كرد: اگر سرمایه گذاری مطمئن تری در مناطق مرزی انجام شود به طور قطع مرزنشینان ما به سمت كوله بری و كارهای سخت و ریسك پذیر نمی روند.
** نزاع یكی از دغدغه های اصلی مردم استان
نزاع های فردی و دسته جمعی به گفته معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی جزء دغدغه های استان كرمانشاه است بطوریكه در 6 ماه اول امسال نزاع فردی 200 درصد افزایش یافته و نزاع دسته جمعی هم افزایش 35 درصدی داشته است.
سرهنگ آمویی می گوید: برخورد قهری انتظامی در این بخش كارساز نیست بلكه استفاده از ظرفیت های مردم، تربیون ها و نهادهای فرهنگی، رسانه ای و تبلیغی و مداخله ریش سفیدان و بزرگان می تواند در كاهش نزاع ها موثر باشد.
به گفته او ریشه بسیاری از نزاع ها و تیراندازی ها در استان اختلافات خانوادگی است و به همین دلیل یك واحد خاص برای رسیدگی به بحث تیراندازی ها در استان از سوی فرمانده انتظامی استان ایجاد شده و تا به نتیجه رسیدن موضوع عمل می كنند.
این كارشناس حوزه مسایل اجتماعی می گوید: عكس العمل های فوری و احساسی و واكنش سریع نسبت به موضوعات كوچك یكی از دلایل شكل گیری نزاع است كه طرفین بعد از مداخله دیگران و گفت و گو به هم رضایت می دهند و موضوع ختم می شود اما جنبه عمومی جرم باقی می ماند اما نزاع از لحاظ دید و منظر عمومی مردم بد و یكی از آسیب های اجتماعی استان محسوب می شود.
** مشاركت مردم راهكار كاهش آسیب ها
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان كرمانشاه در بخش پایانی سخنان خود بر مشاركت مردم در قالب سازمان های مردم نهاد و تشكل های فرهنگی و اجتماعی تاكید كرد و گفت: در قانون برای نیروی انتظامی، نقش مقابله ای تعریف شده اما در راستای مطالبات رهبر معظم انقلاب این نیرو از 15 سال گذشته تغییر رویكرد داد و رویكرد اجتماعی را در دستور كار خود قرار داد.
سرهنگ آمویی، به ایجاد معاونت اجتماعی در نیروی انتظامی بعد از تغییر رویكرد ناجا اشاره كرد و افزود: ارایه آموزش های تخصصی و مشاوره ای در حوزه اجتماعی، ارتباط و تعامل با دستگاه های مختلف فرهنگی و اجتماعی و سازمان های مردم نهاد در دستور كار این معاونت قرار دارد كه در این ارتباط در نیمه اول امسال 640 جلسه و در سال گذشته هزار و 870 جلسه آموزشی در سطح استان برگزار شد.
وی از اداره مشاركت همگانی معاونت اجتماعی به عنوان حلقه واسط بین دستگاه های دولتی نام برد و گفت: استفاده از ظرفیت مردمی و شورای معتمد پلیس یكی از برنامه های این معاونت است كه اكنون در سطح هر حوزه كلانتری یك شورای معتمد پلیس تشكیل شده و افراد صاحب نام و ذی نفوذ هر محله دغدغه های مردم را به پلیس منعكس می كنند و مواردی كه مدنظر پلیس است نیز به آنها منعكس می شود و یك ارتباط و تعامل دو طرفه بین مردم و پلیس برقرار می شود.
وی اظهار كرد: اداره مشاور و مددكاری در تمام كلانتری ها و دوایر اجتماعی استان مستقر هستند و به صورت رایگان به مراجعه كنندگان خدمات روان شناختی، روان شناسی و تحصیلی ارایه می دهد.
او به حضور فرمانده انتظامی و معاونان او در مساجد و محلات در طول سال نیز اشاره كرد و گفت: در این حضورها ارتباط چهره به چهره با مردم می گیریم و از نزدیك در جریان مسایل و مشكلات آنان قرار می گیریم.
او وظیفه نیروی انتظامی را مقابله دانست و افزود: اگر در حوزه اجتماعی ورود پیدا كرده ایم برای هماهنگی است و باید سایر دستگاه ها هم كنار ما باشند و به سهم خودشان بپردازند چرا كه نیروی انتظامی به تنهایی توان رفع مسایل و مشكلات را ندارد.
آمویی با بیان اینكه با جدیت برای كاهش آسیب ها با دستگاه های مختلف وارد مذاكره شده ایم گفت: امسال تاكنون هشت تفاهم نامه مشترك با دستگاه های استان منعقد كرده ایم و می خواهیم با همكاری این دستگاه ها میزان آسیب ها را در استان تا حدی كنترل كنیم و كاهش دهیم.
او استفاده از تمام ظرفیت ها به ویژه حوزه فرهنگ و هنر را برای كاهش آسیب های اجتماعی مورد تاكید قرار داد و گفت: در كرمانشاه چندین برنامه تئاتر خیابانی در مناسبت های مختلف اجرا شده و در نظر داریم این گونه برنامه ها را افزایش دهیم.
3033/8066 خبرنگار: فرزاد نویدی ** انتشار دهنده:علی مولوی
كرمانشاه- ایرنا- براساس برآوردهای معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان كرمانشاه؛ بیكاری، اعتیاد، طلاق، قاچاق كالا، سرقت، خودكشی و نزاع جزء آسیب های اجتماعی اولویت دار این استان هستند كه بر پایه ارزیابی های مستمر و نتایج پژوهش های این معاونت به دست آمده است.