گز روغن نيكشهر در صنعت هواپيما سازي و ساعت سازي كاربرد دارد

عزيزالله رندبلوچ روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: گز روغن همچنين در درمان بيماري‌ هاي روماتيسم، زخم معده، جذام و حتي به عنوان پادزهر و تهيه مواد آرايشي و بهداشتي استفاده مي شود.
وي با بيان اينكه دانه هاي گزروغن در يك نيام و مثل لوبياست و روغن تلخي دارد، خاطرنشان كرد: تلخي آن بر اثر جوشاندن از بين مي رود و روغن خوراكي به دست مي آيد كه بسيار مرغوب و مورد توجه مردم محلي در بلوچستان است.
وي افزود: ‌گزروغن در زبان بلوچي به «گز روگِن» شناخته مي شود و با نام علمي Maringa Peregarina از خانواده ‌Maringaceae و گياهي درختچه ‌اي است.
وي با بيان اينكه گز روغن يا «گاز رخ» از جمله گياهان منحصر به فرد اما فراموش شده در زيست بوم جنوب شرق ايران محسوب مي‌ شود، خاطرنشان كرد: محدوده پراكنش اين گياه در مناطق كوهستاني بلوچستان به ويژه نيكشهر، قصرقند، سرباز، بشاگرد (بشكرد) كرمان و هرمزگان با گستره پراكنش بيش از يك ميليون هكتار است.
وي گفت: 350 هكتار از اراضي كوهستاني شهرستان‌ هاي نيكشهر و فنوج به كشت گياه ‌گز روغن‌ اختصاص دارد و براي توسعه كشت آن هر سال اداره منابع طبيعي و آبخيزداري اقدام به كشت و توزيع رايگان نهال گزروغن مي كند.
رئيس اداره منابع طبيعي نيكشهر تصريح كرد: در هر هكتار از اراضي زير كشت گز روغن بيش از 200 درختچه رشد مي كند كه هر درختچه به طور ميانگين 60 ميوه داراي هشت بذر حاصل مي‌ شود.
رندبلوچ ادامه داد: از هر كيلو بذر اين گياه حدود ۲۱۲ گرم روغن توليد مي شود كه روغن آن در صنعت هواپيماسازي وساعت سازي وجلاكاري كاربرد دارد.
وي گفت: دانه اين درخت مصرف خوراكي دارد و طعم آن شبيه پسته و بادام زميني است.
وي ادامه داد: زنان و مردان منطقه بلوچستان بذر آن را برداشت كرده و هر كيلوگرم 400 تا 500 هزار ريال( 40 تا 50 هزار تومان) و حتي بيشتر به فروش مي رسانند.
رئيس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان نيكشهر گفت: بيشترين مشتريان بذر اين گياه ساكنان كشورهاي حوزه خليج فارس هستند و مردم منطقه نيز آن را به كشورهاي عربي صادر مي كنند و يا به عنوان تحفه مي برند.
وي با بيان اينكه اطلاع رساني خوبي از سوي رسانه هاي ارتباط جمعي كشور از فوايد گز روغن نشده است، تصريح كرد: از ايرنا به عنوان خبرگزاري رسمي و مرجع كشور انتظار مي رود گونه هاي گياهي و ظرفيت هاي ناشناخته طبيعي و منحصر به فرد اين منطقه را به مردم ايران و جهان معرفي كند.
وي بيان كرد: دانه هاي پخت شده و تفت ديده گز روغن به عنوان آجيل خوراكي استفاده مي شود و مزه و طعم خاصي دارد.
وي گفت: گزروغن سازگار با آب وهواي منطقه بلوچستان و در مناطق سخت و بي آب كوهستاني و حتي روي صخره ها رشد مي كند و نكته جالب توجه اين كه در زمان خشكسالي و بي آبي رشد و ميوه دهي بهتري دارد.
وي با بيان اينكه تمامي قسمت هاي گياه روغن شامل ساقه، ريشه، ميوه و برگ ها مورد استفاده قرار مي گيرد، خاطرنشان كرد: بيشترين استفاده از بذر و روغن آن است كه به عنوان آجيل و چاشني همراه خرما و پوست و برگ آن علاوه بر خواص درماني براي دباغي پوست مورد استفاده قرار مي گيرد.
وي افزود: گياه گزروغن برگهايي شانه ايي مضاعف با برگچه هاي كوچك و متقابل و گل هايي با اجزاي پنج قسمتي دارد و ميوه آنها به صورت كپسول دراز و نيام مانند محتوي دانه هايي به اندازه مغز پسته است.
رئيس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان نيكشهر گفت: اين شهرستان به دليل آب و هواي مساعد و گرم و خشك مكان مناسبي براي رويش انواع گياهان دارويي و گونه هاي منحصربه فرد گياهي است.
رندبلوچ ادامه داد: گز روغن همچنين شامل مواد معدني مهم و منبع خوبي از پروتئين، روغن، اسيدهاي چرب، ويتامين ‌ها، اسيد آمينه و فنل ‌هاي مختلف است.
وي بيان كرد: عصاره برگ، دانه و ميوه گياه سرشار از آنتي ‌اكسيدان است كه از تشكيل راديكال‌ هاي آزاد از ابتلاي به سرطان جلوگيري مي‌ كند و دانه داراي اسيدهاي چربي همچون اسيد استئاريك، اسيد اولئيك، اسيد لينولئيك و بهنيك اسيد است.
وي افزود: برداشت دانه هاي روغني گز روغن از اوايل خردادماه آغاز و تا پايان تيرماه ادامه دارد.
وي گفت: ارتفاع اين درخت به يك تا دو متر وحتي بيشتر مي رسد و نسبت به كم آبي بسيار مقاوم است به طوري كه كاهش آب در ثمر دهي آن تاثيري ندارد.
به گزارش ايرنا، نيكشهر از شمال به شهرستان هاي ايرانشهر و دلگان، از شرق به شهرستان هاي قصرقند و سرباز، از جنوب به شهرستان هاي كنارك و چابهار، ازغرب به شهرستان فنوج و استان هرمزگان محدود است.
شهرستان نيكشهر با 395 روستا، چهار بخش بنت، لاشار، چانف به مركزيت آهوران و مركزي بر اساس سرشماري نفوس و مسكن آبان ماه سال 1395، 141 هزار و 894 نفر جمعيت دارد و در فاصله 510 كيلومتري جنوب زاهدان مركز استان سيستان و بلوچستان واقع شده است.
3043**6081 خبرنگار: رستم كريمي نژاد ** انتشار دهنده: حيدر سراياني