سرزمین اسطوره ها چشم انتظار گردشگران نوروزی

به گزارش ایرنا، سیستان و بلوچستان از جمله استان هایی است كه به عنوان سرزمینی منحصر و زیبا از آن یاد می شود، داشتن تمام عناصر طبیعی چون كوهستان، بیابان، جنگل، آب و موارد دیگر در كنار مردم خونگرم و مهمان نواز باعث جذابیت بیش از پیش این منطقه شده است.
جاذبه هایی كه هر كدام در نوع خود بی نظیر و بكر بوده و همه ساله افراد بسیاری را به خود جذب می كند.
منطقه سیستان در شمال استان سیستان و بلوچستان با داشتن تمدن و تاریخچه ای كهن به سرزمین اسطوره و تاریخ شناخته می شود.
سیستان زادگاه رستم دستان پهلوان نامدار ایران باستان است.
این منطقه دیدنی علاوه بر داشتن منابع تاریخی و باستانی جاذبه های طبیعی و دینی بسیاری نیز دارد كه ایام نوروز فرصت مناسب برای شناخت این منطقه است.
وجود آثار باستانی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری همچون سایت جهانی شهرسوخته، كوه خواجه، دهانه غلامان، مزار بی بی دوست، چاه نیمه ها و صدها اثر دیگر از جمله این موارد است.

**شهر سوخته
شهر سوخته نام منطقه ای باستانی و قدیمی در جنوب شرق ایران و در منطقه سیستان با تمدن بیش از پنج هزار سال است، سرزمینی اساطیری كه بدون شك منبع تاریخی برای مشخص شدن هویت انسانی به حساب می آید.
این محوطه باستانی در ۵۶ كیلومتری جنوب زابل و 160 كیلومتری شمال زاهدان مركز استان سیستان و بلوچستان در حاشیه راه زابل به زاهدان واقع شده و یكی از مقاصد گردشگری تاریخی در تعطیلات نوروزی محسوب می شود، جایی كه نشانگر اوج تمدن و پیشینه پر افتخار ایرانیان است.
شهر سوخته ۱۵۱ هكتار گستره دارد و بقایای آن نشان می دهد كه این شهر دارای پنج بخش مسكونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته، بخش های مركزی، منطقه صنعتی، بناهای یادمانی و گورستان است كه به صورت تپه های متوالی و چسبیده به هم واقع شده اند.
در شهر سوخته انواع سفالینه ها و ظروف سنگی، معرق كاری، انواع پارچه و حصیر یافت شده كه معرف وجود چندین گونه صنعت، بویژه صنعت پیشرفته پارچه بافی در آنجاست.
كشف نخستین چشم مصنوعی جهان، نخستین جراحی مغز جهان، خط كش پنج هزار ساله، قدیمی ترین تخته نرد جهان، نخستین پویانمایی (انیمیشن) جهان و بسیار موارد دیگر از جمله یافته های شهر سوخته این سرزمین كهن اساطیری است.
بی شك شهر سوخته یكی از شاهكارهای تاریخی و تمدنی بشر است كه به علت معرفی نشدن از دیدها نهان مانده و كمتر كسی از وجود و ارزش آن آگاهی دارد.
تعطیلات نوروزی فرصت مناسبی برای سفر به این مكان راز آلود و پر معماست، جایی در دل كویر كه تمدنی پنج هزار ساله را در خود جا داده است.

**كوه خواجه
كوه خواجه با دارا بودن قلعه ‌ای عظیم و دژ شهری منحصر به فرد از دوره اشكانیان و ساسانیان و آثار تاریخی نظیر كاخ، آتشكده، زیارتگاه خواجه مهدی و قبرستانی از دوران مختلف همه ساله میزبان شمار زیادی از مردم سیستان و بلوچستان و سراسر میهن اسلامی و گردشگران خارجی است.
یكی از مهمترین و شاخص ترین بناهای تاریخی این كوه آتشكده قدیمی آن است كه زمان ساخت آن به سده یك پس از میلاد مسیح باز می گردد، این آتشكده دارای یك تالار مركزی در وسط و راهروهایی در اطراف است كه در نهایت به ورودی اصلی آن در جلو ختم می شود و مطابق با سبك چهار تاقی آن دوره ساخته شده است.
یكی دیگر از بناهای تاریخی شاخص این كوه كاخی است كه به دوره ساسانیان بر می گردد و در آن می توان جلوه های معماری بدیعی را مشاهده كرد.
این كوه نام خود را از آرامگاه خواجه مهدی یكی از دوستداران خاندان علوی كه مزارش بر فراز این كوه واقع شده گرفته است و پیش از آن نیز به دلیل مقدس بودن در نزد ایرانیان باستان، سازندگان و معماران هرگز در صدد برداشت سنگ و استفاده از مواد و مصالح این كوه در ساخت و سازهای خود نبوده و با وجود فراوانی سنگ در محل از خشت استفاده كرده اند.
بر روی این كوه آثاری از دوران اشكانیان، ساسانیان و دوران اسلامی به جای مانده كه كهن دژ، قلعه كك كهزاد، قلعه چهل دختران، بقایای راه قدیمی، حصارهای مختلف، قبور سنگی، چند زیارتگاه اسلامی، قبرستان دوره میانه اسلامی و آرامگاه خواجه مهدی ( خواجه غلطان ) از جمله این آثار است.
نقاشی دیواری سه مغ یا سه پادشاه، نقش خدای اوروس خدای پیروزی سوار بر اسب، نقش شاه و ملكه و تصاویری از بزرگان پارتی و برج و باروهای قلعه نیز از نقوش اصلی این بنای به جای مانده از تمدن عظیم ایرانی است.
2 نقش برجسته گلی با تصویر سه سوار بر اسب در حال حركت در پشت هم و دیگری تصویر شیری كه یورش برده به سوی فردی كه سوار بر اسب است كه به وسیله میخ‌های چوبی به دیوار نصب شده از دیگر آثار كوه خواجه است.

**دهانه غلامان تنها شهر خشت و گلی دوره هخامنشیان
دهانه غلامان در دو كیلومتری روستاهای ده رستم و قلعه نو و 42 كیلومتری شهر زابل واقع شده كه در كتیبه های هخامنشی، بیستون، تخت جمشید و نقش رستم از این شهر به نام زرك یا زرنكای یاد شده كه بقایای این شهر تاریخی در محوطه ای به طول تقریبی چهار تا پنج كیلومتر قابل رویت است.
این شهر را باستان شناسان ایتالیایی در سال 1960 میلادی كشف و از سال 1962 تا 1965 میلادی این محل را حفاری كرده اند كه دارای ساختمان های بزرگ عمومی، معبد، محله های مسكونی، خیابان، آبراهه، محله های نظامی و صنعتی است و این شهر تنها مكان باستانی دوران هخامنشیان است كه حاكمیت ایران را بر نواحی شرقی به خوبی نشان می دهد.
این شهر كه در زیر توده ای عظیم از شن های روان مدفون شده بود نخستین بار در سال 1339 شناسایی و در سال های41 تا 44 مورد خاكبرداری وكاوش قرار گرفت.
این شهر در زمینه های گوناگون دارای اهمیت است زیرا از یك سو تنها شهر خشت و گلی از روزگار هخامنشیان است كه در آن بر خلاف سایر آثار و شهری به جا مانده از این دوره نشانگر زندگی پادشاهان و كاخ های مربوط به آنها می توان به وضوح زندگی مردم عادی و خانه های آنها را در كنار ساختمان ها و بناهای عظیم عمومی یا دولتی مشاهده كرد.
و از سوی دیگر این شهر از جمله شهرهای منحصر به فرد در شرق ایران است كه بدون برنامه ریزی رشد نكرده بلكه احداث شهر با نقشه و برنامه ریزی مدون و از پیش تعیین شده صورت گرفته است.
بناها و ساختمان های شهر تماما از خشت و با نقشه های مربع یا مستطیل شكل منظم و دارای ستون های فراوان و با پوشش سقف های گنبد و ضربی است.
در این شهر تعبیه ورودی و پنجره ها برای وزش بادهای سیستان در نظر گرفته شده بود و آنچه در این شهر بیشتر از همه مشهود است توجه مردم آن به مذهب و اجرای آئین های خاص نیایشی است كه به همین دلایل بسیاری این شهر را به نام معبد دهانه غلامان نیز می شناسند.

**بقای متبركه در سیستان
مردم سیستان از زمان پذیرش دین مبین اسلام احترام و جایگاه خاصی برای بزرگان دین بویژه خاندان نبوت (ص) و ائمه اطهار (ع) قائل شده و هر نشان و قدمگاهی از این بزرگواران را مقدس و محترم شمرده اند.
وجود بقای متبركه و قدمگاه های فراوان در مناطق مختلف این سرزمین نشان از علاقه مندی و توجه این مردم به دین، مذهب و ایجاد پیوند عرفانی معنوی و احترام افراد به این امر دارد.
در حوزه سیستان وجود بقعه هایی چون بقعه سید باقر در بوستان یعقوب لیث، نظرگاه حضرت ابوالفضل(ع) در شهر علی اكبر، خواجه مهدی در كوه خواجه و بی بی دوست در بنجار از جمله مناطق متبركه است كه همواره افراد بسیاری را به خود جذب می كند.
مناطقی تاریخی و كهن كه در پس هر كدام از آنها داستان های جذاب و زیبایی نشسته است.
«ˈبی بی دوست» یكی از معروف ترین بقعه های زیارتگاهی در حوزه سیستان است كه به باور مردم، متعلق به بانویی سیده از خاندان حضرت علی (ع) به حساب می آید.
مردم بومی سیستان داستان بی بی دوست را این گونه روایت می كنند كه در روزگاران گذشته دختری سیده به همراه برادرش سرگرم شبانی بودند كه مردی قصد آزار و تعرض به او را می كند، دختر می گریزد تا به جایگاه كنونی زیارتگاه می رسد و از فرط خستگی از رفتن باز می ماند و در این هنگام برای در امان ماندن از تعرض مرد مهاجم، دست به دعا برداشته و از خدا می خواهد كه زمین دهان بگشاید و او را ببلعد و فریاد می زند ای زمین مرا دریاب و زمین نیز به خاطر پاكی و صداقت این دختر دهان می گشاید و او درون خاك ناپدید می شود در حالیكه گوشه ای از چادرش بیرون از خاك می ماند.
از آن زمان به بعد جایگاه فرو رفتن این دختر پاكدامن در زمین به زیارتگاه تبدیل و پاكی و نجابت آن سیده بزرگوار زبانزد همگان می شود.
درخت گزی در مجاورت این بقعه وجود دارد كه دارای احترام خاصیست و به اعتقاد مردم این درخت از تكه چادری این سیده باقی مانده است.
با فرا رسیدن نوروز آرامگاه بی بی دوست پذیرای بسیاری از علاقه مندان به این سیده خاندان آل علی (ع) است و افراد بسیاری با دادن نذورات از زائران پذیرایی می كنند.

**چاه نیمه ها سیستان
چاه نیمه ها مخازن طبیعی ذخیره آب در منطقه سیستان هستند كه در فاصله بیش از 200 كیلومتری شمال زاهدان مركز استان سیستان و بلوچستان واقع شده اند.
چاه نیمه های حوزه سیستان یكی از مناطق دیدنی و مهم در تامین آب آشامیدنی مردم منطقه و شهر زاهدان است كه با آمدن آب از كشور افغانستان پر شده و در چهار حوضچه آبی تقسیم بندی می شوند.
خط انتقال آب از چاه نیمه سیستان به زاهدان سالانه بیش از 30 میلیون متر مكعب آب را به شهروندان زاهدانی می رساند.
این حوضچه های نگهداری آب علاوه بر تامین آب مورد نیاز مردم شهرهای حوزه سیستان و زاهدان یكی از مناطق تفریحی و گردشگری نیز به حساب می آیند كه همه ساله مهمانان بسیاری را به خود جذب می كنند.

**440 هزار مسافر از 25 اسفند تاكنون وارد سیستان و بلوچستان شده اند
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: 440 هزار مسافر از 25 اسفند پارسال تا كنون وارد این استان شده و از جاذبه های دیدنی و تاریخی منطقه دیدن كردند.
علیرضا جلالزایی با بیان اینكه این تعداد مسافر در مقایسه با مدت مشابه پارسال 19 درصد افزایش مسافر را نشان می دهد ادامه داد: شهرستان های زابل، زهك، هامون، هیرمند، نیمروز در شمال سیستان و بلوچستان و شهر چابهار در جنوب این استان بیشترین پذیرش مسافران نوروزی در این مدت را به خود اختصاص داده اند.
وی ارائه نوروز كارت به مسافران برای دریافت تخفیف خرید، برپایی نوروزگاه و بازارچه های صنایع دستی را از جمله اقدامات میراث فرهنگی برای معرفی ظرفیت های گردشگری به مسافران نوروزی سیستان و بلوچستان عنوان كرد.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان با بیان اینكه تعداد واحدهای بوم گردی این استان در سالجاری افزایش حدود 90 درصدی داشته است افزود: ویژگی مهم گردشگری منطقه مردمی شدن آن است كه این مهم از طریق افزایش واحدهای بوم گردی به درستی خود را نمایان می كند.
نوروز فرصت مناسبی برای كنار گذاشتن مشغله های كاری و زمانی برای دل زدن به دریای فراغت و آسایش است.
ایرانیان از دیرباز این ایام را مغتنم شمرده و در ایام تعطیلات نوروزی به دید و بازدید و سفرهای نوروزی می پرداختند.
سفر به جنوب شرق كشور به دلیل شرایط گرمسیری و جغرافیای متفاوت آن می تواند بسیار خاطره انگیز باشد.
9914**3213/1630